Böyle bir başlıktan sonra Masonluğun kişisel çıkarlar için nasıl kullanılacağına ilişkin bilgiler ve açıklamalar bekleyen kardeşlerim düş kırıklığına uğrayacaklardır. Karşılıklı yardım amacyla kurulmuş olan ve işleyen birçok büyük kuruluşlar vardr. Sigorta şirketleri, kooperatifler, sendikalar, yardımlaşma kurumları, türlerine ve yerlerine göre mükemmel işlerler. Ama, Masonluk bunlardan hiçbiri değildir, hiçbirine benzemez, ve çalışma biçimi de çok değişiktir.
Kendi Masonluğunu bu kurumlardan biri gibi yorumlayan kimse, kendisine bağışlanmış fırsatı küçülttüğü gibi, başkalarının yararlanabilme olasılıklarını da zedelemiş olur. Masonluğun başkalarına yararlı olabilmesi için önce size yararlı olması gerekir ve size yararlı olabilmesi de, bşakalarına yararlı olabilmesine bağlıdır. Birdenbire bütün dünydaki insanların yok olduğunu ve sadece bir kişinin hayatta kaldığını varsaysak, Masonluk bu tek insana eskisinden daha az olmakla beraber yine de yararlı oluırdu. Bu insan para kullanamazdı ama kullanabileceği düşüncelerinden yararlanabilirdi, evini kullanabilir ama tiyatrodan yararlanamazdı, dinden yararlanabilir ama mabetten yararlanamazdı, ve yine masonluğun öğretilerinden yararlanacak fakat kardeşliğin sıcaklığından uzak kalacaktı. Hiç kardeşi olmadığı için kardeşlikten yararlanamayacaktı. Ama böyle bir durumda Tanrının koruyuculuğunu diğer zamanlarda olduğundan daha gerçek hissedecektir. Eleştiriden uzak, akıl yoluyla gerçeği bulmak çok zordur, böylece gerçeğin önemli bir bölümünü kaçırabiliriz. Hemen toparlayarak şöyle söyleyebiliriz. Masonluğun yararı kişinin benliğini geliştirmesine yardımcı oluşudur. Fakat bu tanım için şöyle bir soru gelebilir: Öyleyse Masonluğun, kardeşliğin gelişmesindeki katkısı nedir?
Tanımı daha geniş Kapsamlı olarak şöyle yapabiliriz: Masonluğun yararı in Banların kendi benliğini geliştirmelerini ve bu çabada olan kardeşlerin birbirlerine yardımcı olmalarını sağlamaktır. Bazı kardeşler bu tanıma «aynı zamanda Tanrıya hizmet etmekte insanlara yardıma yarar» da diyebilir. Günümüzde Masonluğun yararları bütünüyle düşünseldir. Taşları görünmeyen yapımızı maddesel olmayan harçlarla yükseltiriz. Tasa-nmıorımızı gölge bırakmayan bir masa üstünde sürdürürüz. Bizler bütünüyle kalplerimiz, aklımız ve ruhumuzla çalışırız.
Biz içteki ruhsal kişiliklerle çalışırız, dıştaki fiziksel olanlarla değil. Masonluğa daha rahat bir yaşam için malzeme yapan bir alet gözüyle bakan ve düşünenler bu gizli öğretiyi kaçırmış demektir. Masonluğu, alışverişlerinde fiyatları düşürmek için veya haricilere karşı iş üstünlükleri, ayrıcalıkları sağlamayı amaçlayan bir kuruluş yapmayı umanlar, yükselmiş olsalar bile, eriştiırilmeleri dahi yapılmamıştır.
Masonluğun temel faydacını, ruhsal je dinsel zorbalığa karşı savaşmak olduğunu sananlar da vardır. Evet, Mason herhangi bir ruhsal zorbalığa karşı cephe alır, ama herhangi bir dinle kavgası da yoktur. Elinden gelen bütün gücüyle, bir hiyerarşinin politik tertiplerine karşı koyar, ama, o hiyerarşinin üyelerinin inançlarına en ufak bir müdahalede bulunmaz. Diğer uğraşılarında olduğu gibi, ister maddesel, ister ruhsal olsun, yapılan iş yıkıcı değil yapıcıdır. Kötü olanı yok etmek için çaba harcamak iyidir, ama iyi olanı kurmak için uğraşmak daha iyidir. Her ne zaman insanlara ,/i ile kötü arasında, özgür ve bilinçli bir oeçim hakkı tanınırsa, insanlar hep iyiyi seçerler, böylece kötâ kenara itilip kendiliğinden yok olur. Kötüyü yok edip yerine birşey koymazsak o zaman başkaları o boşalan yere daha kötülerini kurarlar. özet olark diyebiliri ki Masonluğun yararları yapıcıdır, Masonluk kendi mabetlerini insanların yüreklerinde kurar. Herhangi bir yürekte birçok mabede yer vardır. Masonluğun kendi mabedini kurması için diğer mabetleri yıkması gerekmez. Masonluğun mabedi iyi ve sağlam kurulursa sahte mabetler zaten kendi ağırlıklarıyla çöküp giderler.
Kardeşlerim, Masonluğun yararı, yüreği temiz, aklı açık ve ruhu alçak gönüllü tutmak ve inançla doldurmaktır. Masonluk, insanları birbirine sevdirmeye, manevi ellerini karşılıklı dayanışma ve destek için birleştirme bilinci aramaya, dünyanın mutluluk ambarını doldurmaya, ve acılarını azaltmaya yarar. Masonluğu, bu amaçlardan birine ulaşmak için kullanırsanız iyi bir mason olabilirsiniz. Ama Masonluk sizin için ayda iki kez yapılan toplantıdan, sekreter kardeşin tersimatı okumasından, derece dediğimiz bir kargaşanın törenine katılmaktan öteye gitmiyorsa, ve ritüellerin parlak ışığını göremiyorsanız, siz bir masondan çok, bir loca üyesisiniz demektir. Gerçek bir Mason olabilmek için Masonik bir yürek gerek. Anlamı kavranamamışsa «Masonik Kelimenin» sadece bilinmesi hiçbir kimsenin işine yaramaz.
Bırakın başkaları Masonluğun «karşılıklı yardım»darı, «iş hayatındaki yararlarından» ve hasenat'dan söz etsinler ve yararları bunlarda görsünler. Siz gözlerinizi daha yükseklere kaldıran ve bu büyük felsefe sisteminde, bir insana dolambaçlı arka yollardan alışveriş piyasasına erişmek için değil, insanın gerçeğe doğru yol alabileceği basamakları aşmak için yardım eden o göz alıcı, gerçek sevgi ışığını görünüz.
Fatih ORBAY / Mimar Sinan Dergisi / Sayı 34