HKEMBL ve İntizam

[Caliper]

Sorunun cevabını biliyorum sanırım bu nedenle biraz bekleyeceğim. Araştırma yapacakların Ekrem Tok ve Necdet Egeran isimlerinden yola çıkmalarını ve Konsekrasyon Töreni ne demektir araştırmalarını öneririm.

Bu paylaşımda, bizim Masonik Literatürde de yanlış kullanılan bir olayı düzeltmek isterim. İskoçya Büyük Locası, HKEMBL'yi konsekre etmemiştir, re-konsekre etmiştir.

Peki bu kadar önemli mi bu olay? Neden konsekrasyon değil de re-konsekrasyon?

[midyad]

Sayin Caliper,

“Muntazam Masonlugun onemli kriterlerinden bir tanesi de din ve siyasetin Localarda konusulmamasiydi.” Cumlenize dayanarak fikrinizi sormak istiyorum.

Ornegin siz veya uye oldugunuz locanizdan herhangi bir Kardesiniz herhangi bir dereceden Islam dininin cehalet konusuna yaklasimi hakkinda bir sunu yapamazmisiniz? Boyle bir sunu belli sartlarda mumkun mu yoksa katiyen yasak midir? benzer bir soruyu siyaset konusu icinde olusturabiliriz.

Bir de asagidaki konuya bakisinizi merak ediyorum.

Bildiginiz gibi 1833’te kurulan Belcika Buyuk Dogusu (Grande Orient de Belgique- GOdB) 1854’te localarinda siyaset ve din ile ilgili tartismalari yasaklayan maddeyi anayasasindan cikardigi halde UGLE bu Buyuk Locayi kendisince gayri-muntazam ilan etmemistir. Buyuk Loca bu maddeyi iptal etmeden once de siyasette bayagi aktifti. Soyle ki 1846’da kurulan Liberal Parti’ nin kurulusunda aktif rol aldigina dair kuvvetli gorusler vardir. Sizce UGLE bu Buyuk Locayi neden kendisince gayri-muntazam ilan etmemistir?

1872’ de GOdB tuzuklerinde Evrenin Ulu Mimari ile ilgili tum terim, cumle ve referanslari cikarinca UGLE bunu kendisince gayri-muntazam ilan etmistir.   

Ikinci Dunya Savasindan sonra ve soguk savas zamaninda Belcika’ da GOdB bunyesinde bir grup Belcikali mason Geleneksel Masonluga don(us)mek istemisler. Bu grubu harekete geciren nedenler ozellikle ticari ve veya  geopolitikti. Bu olmayinca 1959’da GOdB ‘dan ayrilan 5 loca yeni Belcika Buyuk Locasini ( GLB) kurmuslardir. UGLE bunu baslangicta tanimis olsa da kisa bir sure sonra bunlari da kendisince gayri-muntazam ilan etti. Bunun nedeni de EUM nin (herhangi) bir Tanri ile ozdeslestirilmemesi idi.  Sonradan, 1979’da GLB’den ayrilan bir grup UGLE tarafindan taninan Belcika Duzenli Buyuk Locasini kurdular. Sanirim Belcika' da Liberal Masonluktan Geleneksel Masonluga gecis arzusunu atesleyen kivilcimlar ticari ve geopolitik nedenlerdir.

Saygilar

[Caliper]

Sayin Caliper,

“Muntazam Masonlugun onemli kriterlerinden bir tanesi de din ve siyasetin Localarda konusulmamasiydi.” Cumlenize dayanarak fikrinizi sormak istiyorum.

Ornegin siz veya uye oldugunuz locanizdan herhangi bir Kardesiniz herhangi bir dereceden Islam dininin cehalet konusuna yaklasimi hakkinda bir sunu yapamazmisiniz? Boyle bir sunu belli sartlarda mumkun mu yoksa katiyen yasak midir? benzer bir soruyu siyaset konusu icinde olusturabiliriz.

Buradaki amaç Kardeşleri ayıştıracak, Loca içerisinde tartışmalara yol açacak bir konunun gündeme getirilmemesidir. Localarda bağnazlık ve taassup üzerine konuşmalar yapılır ama bu özele indirgenmez. Kardeşlerin hassasiyetleri gözetilir.

Bildiginiz gibi 1833’te kurulan Belcika Buyuk Dogusu (Grande Orient de Belgique- GOdB) 1854’te localarinda siyaset ve din ile ilgili tartismalari yasaklayan maddeyi anayasasindan cikardigi halde UGLE bu Buyuk Locayi kendisince gayri-muntazam ilan etmemistir. Buyuk Loca bu maddeyi iptal etmeden once de siyasette bayagi aktifti. Soyle ki 1846’da kurulan Liberal Parti’ nin kurulusunda aktif rol aldigina dair kuvvetli gorusler vardir. Sizce UGLE bu Buyuk Locayi neden kendisince gayri-muntazam ilan etmemistir?

1872’ de GOdB tuzuklerinde Evrenin Ulu Mimari ile ilgili tum terim, cumle ve referanslari cikarinca UGLE bunu kendisince gayri-muntazam ilan etmistir.   

Ikinci Dunya Savasindan sonra ve soguk savas zamaninda Belcika’ da GOdB bunyesinde bir grup Belcikali mason Geleneksel Masonluga don(us)mek istemisler. Bu grubu harekete geciren nedenler ozellikle ticari ve veya  geopolitikti. Bu olmayinca 1959’da GOdB ‘dan ayrilan 5 loca yeni Belcika Buyuk Locasini ( GLB) kurmuslardir. UGLE bunu baslangicta tanimis olsa da kisa bir sure sonra bunlari da kendisince gayri-muntazam ilan etti. Bunun nedeni de EUM nin (herhangi) bir Tanri ile ozdeslestirilmemesi idi.  Sonradan, 1979’da GLB’den ayrilan bir grup UGLE tarafindan taninan Belcika Duzenli Buyuk Locasini kurdular. Sanirim Belcika' da Liberal Masonluktan Geleneksel Masonluga gecis arzusunu atesleyen kivilcimlar ticari ve geopolitik nedenlerdir.

Bu konu hakkında net bilgim yok açıkçası. Ama şunu rahatlıkla söyleyebilirim; UGLE'nin kriterlerinin de oturması zaman aldı. Yıllarca Localarda tartışmalar oldu, İngiltere'de henüz o yıllarda Masonluk bölündü, sonra tekrar birleşti.

UGLE'nin kriterleri, her Muntazam Büyük Loca için büyük bir referanstır ama olmazsa olmaz değildir. Örneğin 1956-1959 yılları arasında, henüz UGLE tanımıyorken, HKEMBL'yi 15 Muntazam Büyük Loca tanıdı. İskoçya Büyük Locası tanıdıktan sonra (1963), HKEMBL'yi tanımayan sadece birkaç tane Muntazam Büyük Loca kaldı. Yani Muntazam Büyük Locaların neredeyse hepsi, UGLE'ye rağmen 1963'te HKEMBL'yi muntazam olarak tanıdı.

UGLE'nin kriterleri önemlidir. UGLE ilk Spekülatif Büyük Locadır. Muntazam Masonluk kriterlerini belirleyen de UGLE'dir. Ama UGLE eşittir Muntazam Masonluğun tümü değildir. Günümüzde Kıta Avrupasında birçok Büyük Loca, UGLE'yi mevcut uygulamaları nedeniyle eleştirmektedir, hatta İngiltere'deki Kardeşlerimiz bile eleştirmektedir. Muntazam Masonluğun kriterlerini belirleyen UGLE'ye, intizamdan saptığıyla ilgili eleştiriler getiren Büyük Localar ve Kardeşler vardır.

[Caliper]

Sorunun cevabını biliyorum sanırım bu nedenle biraz bekleyeceğim. Araştırma yapacakların Ekrem Tok ve Necdet Egeran isimlerinden yola çıkmalarını ve Konsekrasyon Töreni ne demektir araştırmalarını öneririm.

Bu paylaşımda, bizim Masonik Literatürde de yanlış kullanılan bir olayı düzeltmek isterim. İskoçya Büyük Locası, HKEMBL'yi konsekre etmemiştir, re-konsekre etmiştir.

Peki bu kadar önemli mi bu olay? Neden konsekrasyon değil de re-konsekrasyon?

Bu arada, bu soru çok önemli. Bilgi, araştırma ve görüşlerinizi bekliyorum.

Hatta gerekirse, bu konu hakkında yeni başlık açıp, onun altında tartışmayı düşünüyorum.

[burakc]

İşlerimin yoğunluğundan dolayı yazamadım.

Bir kaynakta Ekrem TOK'un böyle bir cümlesine rastladım.

1935 yılında kapatılışın ''dünya muntazam Masonluğu'' desteği ile önlenmesi olasılığı dile getirilirken....


Maşrık-ı Azam sözcüklerinin ''Grand Orient/Büyük Doğu'' karşılığı olması bu obediyansın Fransız Masonluğu platformunda oluştuğunu tanımlamaktadır. Bu özelliği ile de ''Maşrık-ı Azam'' ın kendi çatısı altında başka obediyans bağlısı locaların varlığını kabul etmek zorunluluğu vardır.

Başka obediyanslara bağlı münferit localar devrinin kapanması için,

şeklinde cevaplamış olayım sorunuzu.

[midyad]

Consacrè' nin Turkcelestirilmis seklidir Konsekre. onundeki ek te reorganize gibi, yeniden anlamini iceriyor.

Gecen yildan, hatirimda kalan bir not vardi. Bir buyuk sehirde olan mason expatlerin coklugu ve bunlarin mevcut (Ingilizce) Emulation ritueli ile calisan locaya gitmek icin cok yorulduklarini ve buna cozum bulmak icin onceden bu buyuk sehirde ayni rituel ile calisacak yeni bir locanin kurulmasi calismalari vardi. Bu notta o locanin falan tarihte konsekre olacagi yazili idi. Yani YENI kurulan bir loca, modern dille ilk defa hizmete acilacagi zaman konsekre edilir.

Forumda da yazildigi gibi HKEMBL kurulus yili (anno) 1909 olarak kabul edilir. O zaman 1965 'te vuku bulan merasim konsekre olamaz, re-konsekre olabilir.

Diye dusunuyorum.

( Ayrica dunku cevabiniz icin tesekkur ediyorum)   

[Caliper]

Forumda da yazildigi gibi HKEMBL kurulus yili (anno) 1909 olarak kabul edilir. O zaman 1965 'te vuku bulan merasim konsekre olamaz, re-konsekre olabilir.

Diye dusunuyorum.

Öncelikle şunu belirteyim; HKEMBL'nin kuruluş tarihi 1909 olarak kabul edilmez, kuruluş tarihi 1909'dur.

Re-konsekrasyon ile ilgili cevabınız tam doğru değil maalesef.

O zaman başka bir soru sorayım ki sorduğum sorunun cevabı, re-konsekrasyon sorusuna ipucu olsun.

İskoçya Büyük Locası dahil birçok Muntazam Büyük Loca 1963'te HKEMBL'yi Muntazam bir Büyük Loca olarak tanımıştır. Fakat UGLE neden 1970'te tanışmıştır HKEMBL'nin muntazamlığını? Ne olmuştur bu 7 yılda?

[midyad]

Evet, "kabul edilir" cumlesi maalesef dogru degildir. Resmi olarak (1-8 ?)-1909' da kurulmustur.

UGLE nin bu basvuruyu kabul etmemesinin sebebi muntazamlik kriterlerinden birisi olan " ... veya BL'yi en az 3 muntazam locanin usulunce kurmasi gerekir"  sartinin gerekliliklerini yerine getirmedigi icindir.

Sonradan yapilan arastirmalarda, 1909 yilinda Turkiye Buyuk Locasi' ni kuran localar arasinda Resne locasinin adi tespit edilmistir. Bu loca baslangicta Misir Buyuk Locasina bagli idi.  Sonunda UGLE'nin arsivlerinde bu locanin muntazam oldugu tespit edilip muntazamligina karar verilmistir. Resne locasi' nin yaninda  Uhuvvet- i Osmaniyye ismi de anilir. Ama benim anlamadigim, 1 veya 2= degildir 3... UGLE nasil olupta bu sartin yanina "tamamdir" demistir.

[Caliper]

Evet, "kabul edilir" cumlesi maalesef dogru degildir. Resmi olarak 24-6-1909' da kurulmustur.

UGLE nin bu basvuruyu kabul etmemesinin sebebi muntazamlik kriterlerinden birisi olan " ... veya BL'yi en az 3 muntazam locanin usulunce kurmasi gerekir"  sartinin gerekliliklerini yerine getirmedigi icindir.

Sonradan yapilan arastirmalarda, 1909 yilinda Turkiye Buyuk Locasi' ni kuran localar ( sanirim 7 tane idi) arasinda Resne locasinin adi tespit edilmistir. Bu loca baslangicta Misir Buyuk Locasina bagli idi.  Sonunda UGLE'nin arsivlerinde bu locanin muntazam oldugu tespit edilip muntazamligina karar verilmistir. Resne locasi' nin yaninda  Uhuvvet- i Osmaniyye ismi de anilir. Ama benim anlamadigim, 1 veya 2= degildir 3... UGLE nasil olupta bu sartin yanina "tamamdir" demistir.

Evet, tam da gelmek istediğim konuya değindi Sayın midyad.

UGLE'nin Büyük Locaları muntazam olarak tanıma kriterlerinden bir tanesi de menşei intizamıdır. Yani Büyük Loca kuruluşundan itibaren muntazam olmalı ve UGLE'den berat almış Localar tarafından kurulmalıdır.

1950'li yıllardan itibaren intizama doğru ilerleyen HKEMBL, UGLE ile birçok yazışmalar yapmıştır. Muntazam olma şartları tam olarak sağlayınca da tanınma talep etmiştir.

UGLE, klasik olarak menşei intizamı kriterini öne sürmüştür. Bunun için de HKEMBL'nin yeniden UGLE tarafından kurulması ve yapılandırılması teklifinde bulunmuştur. 1909 yılından itibaren mevcut olan Türk Masonluk tarihini silmek anlamına geliyordu bu teklif ve pek tabii kabul görmedi.

Ama HKEMBL asla vazgeçmedi. New York Büyük Locası Büyük Üstadı İstanbul'a geldi. Muntazam Masonluğu anlattı ve İskoçya Büyük Locası ile HKEMBL'nin irtibatını sağladı. Konsekrasyonu ilk öneren New York Büyük Locası Büyük Üstadı olmuştur.

İskoçya Büyük Locası Büyük Üstadı da UGLE'nin menşei intizamı kriterini aşmak için konsekrasyon yapılmasını önerdi. Ama bu teklif de 1909'dan itibaren mevcut olan Büyük Locamızın o tarihe kadar olan mazisini düzensiz ve yok saymak anlamına geliyordu. Bu teklif de kabul görmedi.

İskoçya Büyük Locası ile UGLE arasında o zamanlar çok da dışarı yansımayan bir rekabet ve gerginlik vardı. İskoçya Büyük Locası, UGLE'ye karşı  avantaj sağlamak için Türk Masonluğu kartını iyi oynamak istiyordu. HKEMBL ise İngiliz- İskoç gerginliğinden faydalanarak, Muntazam Masonluk camiasının diğer bir etkin kurumu, İskoçya Büyük Locası ve bu Büyük Locanın iyi geçindiği diğer Muntazam Büyük Localar ile ilişki kurmak istiyordu.

İskoçya Büyük Locası Büyük Üstadı, konsekrasyon yerine re-konsekrasyon yapılacağını belirtti ve Muntazam Masonik camiaya bu törenin re-konsekrasyon töreni olduğunu duyurdu.

İskoçya Büyük Locasının HKEMBL'yi tanımasının ardından, birçok Muntazam Büyük Loca HKEMBL'yi muntazam olarak tanıdı. UGLE halen menşei intizamı şartında diretiyordu.

Yıllar geçtikçe HKEMBL'yi muntazam olarak tanımayan çok az Büyük Loca kalmıştı. Bu UGLE için oldukça olumsuz bir durumdu. Muntazam Masonluğun ve Spekülatif Masonluğun kurucusu, Muntazam Masonluğun kriterlerini belirleyen bir Büyük Locayı, Muntazam Büyük Locaların çoğu önemsememiş ve HKEMBL'yi tanımıştı.

Ama bu durum HKEMBL için de yeterli değildi, UGLE tarafından tanınmak istiyordu.

Sonra Resne Locasının ismi bir anda belirdi. 1908 yılında kurulup, kuruluşundan 3 gün sonra UGLE'den berat almıştı Resne Locası ve 1909'da Maşrık-ı A'zami Osmani'ye katılmıştı.

Hem UGLE itibarını yeniden toplamak istiyordu, hem de HKEMBL UGLE tarafından tanınmak istiyordu. Resne Locası her iki Büyük Loca için bir çıkış olmuştu ve UGLE, Resne Locası çözümünü kabul etti (etmek zorunda kaldı).

[Caliper]

Bu yazdıklarım, sadece özet, hatta özetin özetidir.

Birçok kaynakta bu anlattıklarımı bulamazsınız, özellikle re-konsekrasyon ve İngiliz - İskoç gerilimi ile ilgili bölümleri. Forumda daha önce konuşulmasına rağmen yeni bir başlık açmamın nedeni budur.

Toparlayacak olursam; İskoçya Büyük Locasının yaptığı tören re-konsekrasyondur, konsekrasyon değildir.