Bu soru Kopenhagen'daki bir üniversitenin fizik sınavından alınmıştır:
"Bir gökdelenin yüksekliğini barometre ile nasıl bulursunuz, anlatınız."
Öğrencilerden birinin cevabı:
"Barometrenin ucuna bir ip baglarsınız.Sonra gökdelenin tepesinden asıp
sallarsınız. Barometre yere değdiğinde ipin boyuyla barometrenin boyunun
toplamı gökdelenin yüksekliğini verecektir."
Bu oldukça orijinal cevap hocayı çileden çıkartmaya yetti ve öğrenci
dersten kaldı.
Öğrenci cevabının doğruluğu konusunda itirazda bulundu ve
üniversite durumu çözmek için başka bir hoca gönderdi. Bu noktada öğrenci hakkında ne düşünürdünüz? Sizin kararınız ne olurdu ? Çocuk kalmalı mı
geçmeli mi ?
Yeni hoca, cevabın aslında doğru olduğuna fakat kayda değer bir
fizik bilgisinin varlığinı göstermediğine karar verdi. Sorunu çözmek üzere öğrencinin en azından asgari bir temel fizik bilgisi olup olmadığını anlamak için ona altı dakika vererek sorunun sözlü cevabını vermesi kararını aldı.
İlk beş dakika genç sessizliğe gömüldü. Alnı düşünceden kırış kırış olmuştu. Hoca zamanın tükenmekte olduğunu hatırlattığında genç çeşitli cevaplarının olduğunu fakat hangisini kullanacağına karar veremediğini söyledi.Tekrar acele etmesi tavsiye edilince genç şöyle cevapladı:
"İlk olarak, barometreyi gökdelenin tepesine çıkartıp kenarından aşağı
bırakıp yere inene kadar geçen süreyi ölçersiniz. Binanin yüksekliği (H=0.5x g x t kare) formülü uygulanarak hesaplanabilir. Fakat barometre için kötü bir secim..."
"Veya güneş parlıyorsa, barometrenin yüksekliğini ölçersiniz. Sonra onu
bir yere dikip gölge uzunluğunu ve sonra da gökdelenin gölge uzunluğunu
ölçebilirsiniz. Bundan sonrası basit bir orantıyı çözmek olacaktır."
"Fakat bu konuda gökbilimsel bir cevap istiyorsanız barometrenin ucuna
bir sicim bağlayıp onu bir sarkaç gibi sallandırabilirsiniz; önce yer
seviyesinde daha sonra da gökdelenin tepesinde. Yüksekliği T=2pi kare kök (I/g) formulündeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz."
"Yahut da gökdelenin dışarısında bir yangın çıkış merdiveni varsa
barometreyi bir cetvel gibi kullanarak yukarıya çıkarken gökdelenin
boyunu barometre yüksekliği biriminden sayıp bunları toplayabilirsiniz."
"Eğer ille de sıkıcı ve ortadoks olmak istiyorsanız, tabii ki barometre
ile gökdelenin tepesindeki ve yer seviyesindeki basıncı ölçer milibar
cinsinden çıkan farkı feet'e çevirebilirsiniz ve yüksekliği bulursunuz."
"Ancak bizler daima zihnin bağımsızlığı ve bilimsel metodlar kullanma
konusunda teşvik edildiğimiz içindir ki en iyi yol şüphesiz hademenin
kapısını çalmak ve yeni bir barometre isteyip istemediğini sorarak
gökdelenin yüksekligini söylemesi durumunda ona bu barometreyi
vereceğimizi söylemek olurdu."
Şimdi genci dinledikten sonra hala aynı şeyi mi düşünüyorsunuz ? Geçmeli
mi kalmalı mı ?
Öğrencinin adı :
Niels Bohr, Fizik'te nobel ödülü kazanan tek Danimarkalı.