Forumda antik Çin'de simya ile ilgili Sayın
@shemuel "Antik Kimya" başlığı içerisinde paylaşımda bulunmuş. Ayrı bir başlıkta bu konuya ilave yapmak istedim. Eksik ve hatalarım varsa eleştirileri memnuniyetle kabul ederim.
Saygılarımla.
Çince Simya, altın rafine etme sanatı [Liànjīn shù- 炼金术, jin: altın, lian: ateşle rafine etmek, shu: sanat) anlamına gelse de Antik Çin'de simya uygulamalarında beden ve ruhun birlikte arındırılarak ölümsüzlüğe ulaşılması düşüncesi hakimdir (Parlar,2019). Burada amaç kişinin tek başına bu dünyada ölümsüzlüğe ulaşmasından çok kişinin ulaşılamaz bir diyarda yaşayan ölümsüzlerin arasına katılmasıdır. Bu amaçla bedenin ve ruhun dönüşümü için çeşitli iksirler hazırlanmıştır. ("İksir" başlığında sayın
@poyraz06 paylaştığı gibi bu konuda ısrarcı olanlardan bu uğraş nedeniyle ölenler, zehirlenen Çinli imparatorlar bulunmaktadır, bkz. Wikipedia.org Eight Immortals).
Çinli alşimist Li Çao-Kiun; M.Ö 156-87 tarihlerinde yaşayan Han Hanedanından İmparator Wu Ti'ye; Fırına (tsao) kurban sunmasını bu sayede (doğaüstü) varlıkları çağırabileceğini, onlar geldiğinde "zincifre tozunun" (civa sülfür formu) sarı altına dönüşeceğini, elde edilen sarı altından yapılacak kaplarla yiyip, içtiğinde ömrünün uzayacağını söylemiş; "ömrünüz uzarken denizlerin ortasında, P'ong-lai Adası'ndaki kutluları (hsien) görebileceksiniz. Onları görünce ve fong ve çan kurbanlarını sunduğunuzda artık ölmeyeceksiniz" (Eliade, 2003) tavsiyesini vermiştir.
Antik Çin'de güney denizlerinde bir ada ve bu adadaki bir dağın da adı olan P'ong-lai, sekiz ölümsüzün yaşadığı bir adadır. (Çin mitolojisinde ölümsüzlerin yaşadığı başka adalar da vardır. Batı mitolojisinde ölümsüzlükle ilintili bir başka ada Kral Artthur efsanesindeki Avalondur). "Sekiz Ölümsüzün hepsi "Yol"un arayışı içinde ölümsüzlük kazanmışlardır ve her biri aydınlanmaya giden yolda sıradan insanların izleyebilecekleri ideal davranışların örneğini oluştururlar. Hepsi de şarap içmektedir bu yüzden Jiu-zhong Ba Xian -"Sekiz Sarhoş Ölümsüz" olarak da tanınırlar" (Sekiz Ölümsüz, dunyadinleri.com).
Her ölümsüz’ün kendine has bir gücü vardır;
Ölümsüz kadın he (he xiangu), insanların zihinsel ve fiziksel sağlıklarını iyileştirici gücü olduğuna inanılır. Rüyasına giren bir ruh bulutların anası adlı bir taşı öğütüp yemesini söylemiş bunu yapınca ölümsüz olmuştur.
Amca cao (cao guojiu), "Arındırıcı" güce sahip "yeşim bir yazıtı" vardır.
Demir değnekli (tieguai li), sukabağı testisi ve demir koltuk değneği taşır. Topaldır.
lan caihe, uzun ömürle ilişkilendirilir.
Lu dongbin, Alşimist
Han xiang (han xiang zi), sesi hayat veren bir flütü çalar.
Yaşlı zhang guo (zhang guo lao), taoist nefes alma sanatının (qigong) üstadı olarak kabul edilir
Zhong li quan, ölümle ilişkilidir.
İnanca göre her ölümsüzün sahip olduğu güç bir kaba aktarılarak -başka faydalarının yanında- bu kaptan ölümsüzlük elde edilebilecektir (Eight İmmortals, wikipedia.org,).
Hemen fark edileceği üzere ölümsüzlük kazanılarak/gizli ölümsüzlere ulaşılarak aslında erdemli bir varoluşa, özgürlüğe ulaşılacaktır. Simya'nın "saf" altınının peşindeki bir bireyin amacının dünyevi zenginlik için altın eldesi olmasını beklemek mantıksızlık olur. Kaldı ki Çinliler altın yapmanın daha pratik ve ucuz bir yolunu zaten bulmuşlardır. Bu buluş önceleri deriden olmak üzere kağıt paradır.
Antik Çinde Metaller erkek veya kadın olarak (yin ve yang) ayrımlanmakta, civa ve kükürtün sırasıyla ay ve güneş ile ilgili güçleri olduğu düşünülmektedir. Yine Çin’de metallerin doğal olarak dönüşüme uğramaları inancı yaygındır. Alşimistler bu doğal süreci kısaltmakta, metallerin büyümelerini hızlandırmaktadır.
Metallerin altına dönüşmelerinde aynı zamanda "tinsel" bir yön de vardır; altın "kusursuz," kirlerden "arınmış" bir metal olduğundan simya işlemi örtük olarak doğanın mükemmelleşmesini, yani sonuç olarak özgürlüğünü amaçlar. Dış simya (waidan) denen bu pratik Maddedeki yang enerjisi arıtılarak saflaştırıldığında uzun yaşamı verecektir. Yin enerjisini yoğun bir biçimde taşıyan altın ve yeşim taşı uzun ömür sağlayacak ve hatta bedeni çürümeye karşı koruyacaktır. Maddeler simya uygulamaları ile doğal süreçlerinden hızlı bir şekilde yüksek yin enerjisine ulaştırılarak saflaştırılabileceklerdir.
Simya Çin düşüncesinin çok iyi tanıdığı mikrokozmos ile makrokozmos arasındaki geleneksel eşleştirmeyi benimser. Bu yönüyle simyanın bir de iç simya adı verilen (Neidan) türü bulunmaktadır. Zou Yan (tzou yen) (M.Ö. 305-240) Yin-Yang ve Beş Element düşüncelerini birleştirmiştir. "Beş element, wu-hsing (su, ateş, odun, altın, toprak) insan bedenindeki organlarla eşleştirilir: Kalbin esası ateştir, karaciğerinki odun, akciğerinki metal, böbreklerin esası su, midenin esası topraktır" (M.Eliade,2003).
Referanslar:
Chinese alchemy.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Chinese_alchemyEight Immortals.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Eight_ImmortalsEliade, M. (2013). Demirciler ve Simyacılar.
Parlar, A. (2019) Simyanın Taşı.
Sekiz Ölümsüz.
https://www..dunyadinleri.com