Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: Bülent Şenocak  (Okunma sayısı 10766 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Eylül 26, 2006, 06:49:29 öö
  • Administrator
  • Uzman Uye
  • *
  • İleti: 9553
  • Cinsiyet: Bay
    • Masonluk, Masonlardan Öğrenilmelidir

Bülent Şenocak Kardeşimizin kitabı
Levant’ın yıldızı İzmir
1992 yılında Yeni Asır Gazetesi’nde altı aya yakın misafir köşe yazarlığı da yapan Bülent Şenocak Kardeşimiz şu anda Şenocak International’in yöneticiliğini yürütmekte. Kendisi ile Tesviye adına görüştük:


İzmir’deki Levantenler ve azınlıklar üzerine kitap yazma fikri nasıl oluştu?

Ortaokul ve lisede iken, okutulan tarih dersi kitapları bana çok sıkıcı gelirdi. Fakat daha sonraları okuduğum popüler tarih kitapları bana tarihi sevdirdi. Kitap yazma fikri ise bu çatı altında oluştu. Şöyle ki, bazı Kardeşlerin verdikleri yararlı eserler benim gözlerimi kamaştırıyordu. Bir gün, Eğitim ve Öğretim Locası çalışmalarına katılmak üzere İstanbul’a gittiğimde, Pek Muhterem Celil Layiktez ve Pek Muhterem Tamer Ayan Kardeşlerimle tanıştım. Bir süre kendileriyle bazı çalışmalara katıldım. Bu çalışmalar sırasında, bu değerli kardeşlerimden aldığım cesaretle yazmaya karar verdim. Zaten uzun bir süredir, İzmir ile ilgili kitaplar ilgimi çekiyordu. Öğrenmenin en iyi yolu okuduğunu kaydetmektir düşüncesi ve okul sıralarında da çok sık başvurduğum not tutma yöntemine başvurarak, okuduklarım içinde önemli saydığım konuları bilgisayarıma aktarıyordum. Daha sonra çalışmalarımı, yeterli şekilde işlenmediğine inandığım Levantenler ve azınlıklar üzerinde yoğunlaştırdım. Yaklaşık iki buçuk yıllık bir çalışmadan sonra kitabım ortaya çıktı.

Kitabınızın adını Yahudilerin bir süre çıkardıkları “L’Etoile du Levant” gazetesinden esinlenilerek belirlediğinizi yazıyorsunuz. Geçmişte yıldızlaşmış İzmir’in, sizce Levantenlere sunduğu ayrıcalıkların, yaşam kolaylıklarının ve özgürlük ortamının diğer kentlere göre farkları nelerdi?

Yahudilerin bir süre çıkardıkları “L’Etoile du Levant” gazetesinden de esinlendiğim doğru. Fakat bunun yanında, kitabımın adının bir anlam ifade etmesini ve bir amaca hizmet etmesini de istedim. İzmir’in kültür mozaiğini oluşturan azınlıkların ve Levantenlerin, İzmir’in XVII-XIX. yüzyıllarda “Levant’ın Yıldızı” olma sürecindeki katkılarını araştırarak, İzmir’i yeniden doğunun hatta “Akdeniz’in Yıldızı” haline getirme misyonunu üstlenenlere dünü bu yönüyle hatırlatmak istedim. Sorunuza gelince; esasen İzmirli Levantenlere sağlanan siyasi ve ticari ayrıcalıkların, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan diğer Levantenlere sağlanan ayrıcalıklardan farklı olduğu söylenemez. Zira, bildiğiniz gibi, kapütülasyon diye tanımlanan ayrıcalıklar, başlangıçta Osmanlı İmparatorluğu tarafından yalnızca Fransız ulusuna tanınmış, daha sonra öteki devletlerin birçoğuna da yansıtılmış ve Osmanlı ülkesinde serbest ticaret yapma hakkı tanınmıştı. Yaşam kolaylığı ve özgürlükler açısından ise, diğer kentlere göre farklılıkları olduğu söylenebilir. 1566’da Sakız’ın kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmasından sonra, burada öteden beri ticaret yapan yabancıların, eskiye nazaran daha katı olan yeni yönetimden hoşlanmamaları sonucunda, yabancı devletlerin konsoloslukları 1610-1620 yıllarında Sakız’dan İzmir’e taşınmıştı. Azınlıkları, yabancıları ve Levantenleri İzmir’e çeken neden, siyasi ve ekonomik nedenler kadar, dinlerini, örf ve adetlerini istedikleri şekilde sürdürebilmeleri, kendi lisanlarını diledikleri gibi sosyal nedenlere dayanmaktadır.

Azınlıkların ve Levantenlerin İzmir’in kültür mozaiğini oluşturma sürecinde okullar, şirketler, meslek kuruluşları, ibadethaneler ve medya kuruluşları kurmuşlar. Tüm bunlara bakarak günümüze göre geçmişte daha belirgin bir sahiplenmeden söz edebilir miyiz?

Böyle bir sahiplenmeden söz etmek mümkün. Bunun bence iki nedeni var. Birincisi dini, ikincisi ekonomik. Dini sahiplenme daha önceki yüzyıllara dayanır. Bilindiği üzere, Apokalips’in yedi kilisesinden biri olan St. Polycarpe Kilisesi İzmir’deydi. İlk havari St. Polycarpe’nin, bu kilisenin olduğu yerde, Romalılarca yakılarak öldürüldüğü rivayet edilir. Diğer taraftan, Eski Ahit’te İzmir’in yakınlarında bulunan antik Sardis kentinin adı geçmektedir. Yine Sardis’te, M. Ö. IV. -II. yüzyıllara ait sinagoglar olduğunu biliyoruz. Bu nedenlerle, İzmir’in hem Yahudiler ve hem de Hıristiyanlar için önemi çok büyüktür. Bunun doğal sonucu olarak, XVI-XIX. Yüzyıllarda, Levantenlerin ve azınlıkların misyoner faaliyetleri yürüttüklerini, birçok okul, ibadethane, hastane yaptıklarını ve birçok yardım kuruluşu kurduklarını görüyoruz. Bazı gazeteler ve matbaalar da kısmen dini amaca hizmet etmekteydi. Hem maddi, hem de manevi açıdan bakıldığında, İzmir’de rahat ve huzurlu bir yaşam sürdüren azınlıkların ve Levantenlerin inşa ettikleri okullara, ibadethanelere, hastanelere, fabrikalara, tiyatrolara ve kurdukları yardım kuruluşlarına bakarak, geçmişte kenti daha belirgin bir şekilde sahiplendikleri açıkça görülmektedir.

Bu sahiplenme eğer varsa, İzmir’in ticaret aleminin gelişmesinde de azınlık ve Levantenlerin büyük katkısı var. Aynı zamanda bir ticaret adamı olarak bu konudaki görüşleriniz?

Levantenlerin ve azınlıkların, İzmir’in ekonomik gelişmesine katkısı inkâr edilemez bir gerçektir. 1581’de Kraliçenin desteği ile İngiliz Levant Şirketi kurulmasından sonra, XVII. yüzyılın sonları ile XVIII. yüzyılın ilk yarısında, İngiltere’nin İzmir yoluyla olan ticareti çok gelişti. Ayrıca, 1666’da kurulan Fransız Levant Şirketi, Fransız tüccarların İzmir’e öteki Doğu Akdeniz limanlarından daha fazla yakınlık göstermelerine sebep oldu. Dolayısıyla, XVIII. yüzyılın ilk yarısından sonra, İzmir’den Avrupa ilkelerine yapılan ihracat, miktar ve tutar yönünden, Doğu Akdeniz’in diğer ülkelerinden gerçekleştirilenden daha yüksek hale geldi. Böylece, İzmir Levant’ın en büyük liman kenti haline geldi. Bunlar, Levantenlerin olumlu katkıları. Ancak, daha sonradan getirilen yeni ayrıcalıklarla, Levant Şirketlerinin birçok malın ticaretini kontrol altında tuttuklarını ve adeta tekel oluşturduklarını, 1869’da çıkarılan yeni maden yönetmeliğinden istifade ettiklerini, batı sermayesiyle ortaklıklar kurarak madencilik sektörünü ele geçirdiklerini, 1867’de çıkarılan ve yabancıların taşınmaz mal almalarına olanak veren Arazi Kanunnamesi’nden sonra tarıma elverişli toprakları satın almaya başladıklarını ve 1868’e kadar İzmir Bölgesi’ndeki tüm işlenebilir toprakların 1/3’ünü ve 1878’e kadar da büyük bir çoğunluğunu satın aldıklarını, bankerlik ve devlet tahvili komisyonculuğuyla büyük ekonomik güç elde ettiklerini de, yarattıkları olumsuzluklar olarak gözden kaçırmamak gerekir.

Masonluk tarihinin ve cemiyetinin de yine azınlıklar tarafından kuruluşu çok önemli. Kuruluş tarihi ise hemen hemen spekülatif döneme geçişin az sonrası 1745. Bu anlamda aslında Ülkemizdeki Masonluğun kökenleri de İzmir’de. Bu konularda daha geniş bir bilgi edinme imkânınız oldu mu?

İzmir’de azınlıkların ve Levantenlerin kurum ve kuruluşlarını incelerken, Mason cemiyetinden de söz etmem gerektiğine inandığım için konu başlığı altında kısaca değindim. Kitabımda bu konuyu işlerken, Pek Muhterem Celil Layiktez kardeşimin kitaplarından, Mimar Sinan Dergisi’nde çıkan yazılarından, En Muhterem Kemalettin Apak ve Pek Muhterem Abdurrahman Erginsoy kardeşlerin kitaplarından ve ayrıca Angelo Iacovella’nın “Gönye ve Hilal, İttihad Terakki ve Masonluk” adlı kitabından yararlandım. Ancak kitabımda, çok kısa da olsa, her yerde olduğu gibi, o dönemde de, halkın uğradığı felaketler karşısında mutsuzların imdadına ilk koşan, onlara ilk yardım elini uzatanların Masonlar olduğunu vurgulamaya çalıştım.

Gelecekte benzeri projeleriniz var mı? Ve İzmir ile ilgili Şenocak Kültür Yayınlarına devam mı?

Uzun zamandan beri, kitabımda kısaca değindiğim, anneannemin amcası Tahsin Uzer Bey ile ilgili bir kitap yazmak üzere araştırmalar yapmaktayım. Tahsin Uzer Bey, koyu bir İttihat ve Terakki üyesi olarak, Sultan Abdülhamit’e karşı yürütülen hareketin bizzat içinde oldu. Sultan Abdülhamit, Selanik’e sürgüne gönderildiği sırada, Selanik Merkez Kaymakamlığı görevini sürdürmekteydi. 1918 yılının Kasım ayında, yani mütareke döneminde, İzmir Valiliği görevinde bulundu. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’na İzmir’den milletvekili seçildi, İstanbul’un işgalinden sonra Türk ulusal direnişini önlemek isteyen İngilizler tarafından Malta’ya sürülen renkli bir kişi. Kendisinin kaleme aldığı ve daha sonra oğlu Celalettin Uzer’e verdiği hatıraların bir kısmı yayınlandı. Ancak ikinci kısmı kayıp. Bunları akrabalarından araştırıyorum. Şayet bu bilgilere ulaşabilirsem, tarihe mal olmuş olan Tahsin Bey’i gün ışığına çıkarmış olacağım. Şenocak Kültür Yayınları’nın ortaya çıkması ilginç bir gelişme. Kitabı kendi imkânlarım ile yayınlamaya karar verdiğim zaman “Şenocak Kültür Yayınları 1” demek suretiyle de kendimi başka yayınlar için şartladım. İzmir ile ilgili araştırma yapanlara öncelik vermek suretiyle, yılda 2-4 kitap yayınlamayı düşünüyorum. Fakat, araştırmanın ille de İzmir ile ilgili olması şart değil.
- Sahsima ozel mesaj atmadan once Yonetim Hiyerarsisini izleyerek ilgili yoneticiler ile gorusunuz.
- Masonluk hakkinda ozel mesaj ile bilgi, yardim ve destek sunulmamaktadir.
- Sorunuz ve mesajiniz hangi konuda ise o konudan sorumlu gorevli yada yonetici ile gorusunuz. Sahsim, butun cabalarinizdan sonra gorusmeniz gereken en son kisi olmalidir.
- Sadece hicbir yoneticinin cozemedigi yada forumda asla yazamayacaginiz cok ozel ve onemli konularda sahsima basvurmalisiniz.
- Masonluk ve Masonlar hakkinda bilgi almak ve en onemlisi kisisel yardim konularinda tarafima dogrudan ozel mesaj gonderenler cezalandirilacaktir. Bu konular hakkinda gerekli aciklama forum kurallari ve uyelik sozlesmesinde yeterince acik belirtilmsitir.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
4 Yanıt
3864 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 28, 2008, 06:28:57 ös
Gönderen: blossom
3 Yanıt
13825 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 12, 2009, 04:59:09 ös
Gönderen: hewal73
Bülent Arınç

Başlatan Dino « 1 2 ... 8 9 » Guncel Konular

86 Yanıt
39072 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 06, 2011, 02:02:25 ös
Gönderen: rankarr
0 Yanıt
2674 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 19, 2011, 02:23:08 ös
Gönderen: 418
0 Yanıt
2262 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 02, 2012, 07:32:00 ös
Gönderen: 418
0 Yanıt
2165 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 27, 2012, 12:40:32 ös
Gönderen: 418
3 Yanıt
2791 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 13, 2013, 11:43:40 öö
Gönderen: Etimolog
4 Yanıt
6580 Gösterim
Son Gönderilen: Nisan 14, 2015, 05:30:31 ös
Gönderen: Risus