Bu başlık altında pek çok yazılmış...
Ben o yazılmış olanları bana göre doğrularını ya da yanlışlarını hiç irdelemeden, sadece şu başlıkta soruya kendimce yanıt vermek isterim.
Masonluk insana hiçbir şey öğretmez.
Hiçbir şey öğretmez çünkü Masonluk bir öğretim kurumu değildir.
Masonluğun bir öğretisi vardır; doğru. Bu öğreti ritüellerine yansıtılmıştır. Ancak bunlar öğrenilecek şeyler değildir. Çünkü büyük çoğunluğu öz deyişlerdren, anımsatmalardan, alegorilerden ve simgesel deyişlerden oluşur.
Masonlukta masonlar bunları bir araya gelerek görüşür, irdeler, tartışır. Böylece bu öğretiye katkıda bulunur, onu çağın gereği uyarınca yorumlarla değerlendirip genişletir, yeniden biçimlenmesini sağlar. Zaten Masonluk ancak bu yüzden ancak tam olarak localarda öğrenilebilir; kitaplardan, internetten ya da burası gibi forumlardan bile değil.
Sakın yanlış anlaşılmasın... Bu forumu kesinlikle azımsamıyorum. Küçümsemiyorum. Aksine çok değerli ve çok yararlı buluyorum. Kitapları ve internetteaki doğru dürüst siteleri de öyle. Ancak tüm bunlaürdan Masonluğa ilişkin bilgi edinilir. Masonluk öğrenilmez. Masonluğiu öğrenmek için onu yaşamak gereklidir.
Masonlukta her birey kendi kendisinin öğretmenidir. Kendisinden daha bilgili ve deneyimli masonlar ona yol gösterebilir, yardımcı olabilir ama Masonluğun öğrenilmesi bireyin kendisine kalmıştır. Kimisi az öğrenir, kimisi iyi öğrenir, kimisi bir türlü öz eleştirisini yapamadığı ve ön yargıolarından sıyrılamadığı için hiç öğrenemez. Masonluk, tümünün öğrenilebilmesi için bir ortamdır.
Elbette şu da sorulabilir: Masonlukta öğrenilebilecek olanlar başka yerlerde, başka ortamlarda öğrenilemez mi?
Masonluğun böyle bir iddiası olmamalıdır.
Gerçi birtakım mason kuruluşları vardır. Masonluğun öğretisini kendilerine göre dondurmuş, bir kalıp içine sokmuş, dogmalaştırmışlardır. Onlara göre Masonlukta öğrenilecek olan şey budur ve bundan başka bir şey değildir. Hatta bu öğreti üzerinde farklı yorumlar ve değerlendirmeler yapılamaz, hiçbir yeri değiştirilemez çünkü bunlar yapılacak olursa o artık Masonluk olmaktan çıkar.
Ne diyebilirim k?i... Kimi masonların Masnluğa bakış açısı böyle. Hatta bunun bellenmesini bile gerekli görenler var; bazı dinlerde insanın hiç anlamadığı kutsal kitabı bellemesi gibi.
Masonluğun öğretisi elbette başka kurumlarda da bulunabilir. Çünkü Masonluk kendi başına bir öğreti yaratmamıştır. Tarih boyunca var olmuş ve kimileri var olmayı sürdüren çeşitli dinlerden, inanç sistemlerinden, felsefelerden, ülkülerden,sosyal yaşam öğelerinden, hatta doktinlerden yararlanmıştır kendi öğretisini oluştururken. Bu öğreti olduğu gibi bırakılırsa donar, geçmişe özgü olerek kalır. Güncellenipçağa uyarlandığı sürece geçerliliğini korur. Nitekim Masonluğun öğreti kapsamı bakımından diğer birçok kurumdan farkı bu noktadadır.
Ancak Masonluk salt bir öğreti, salt birtakım ritüelik törenlerin uygulamasından ibaret değildir. Masonlukta özgürlük içinde, eşitliğin gözetildiği bir kardeşlik ortamı vardır. İnrsan Masonlukta ne öğrenirse işte o ortamda yaşayarak öğrenir.
"Masonluk insana neler öğretir?" diye bir soru sorulurken buna belirgin, açık seçik bir yanıt mı aranıyordu acaba?
Peki o zaman özetle belirteyim: Masonluk ortamı insana İNSAN olmasını öğrenmesini sağlar; İNSANLIK için insan olmasını.
Hâlâ "şunu öğretir" diyemedim, değil mi?
Diyemedim çünkü yanlış olur.