Masonlar.org - Harici Forumu
Mason ve Masonluk Nedir? => Evrensel Masonluk => Yasalar => Konuyu başlatan: ADAM - Eylül 07, 2014, 05:22:45 ös
-
Değişmezlik nedir?
Mason Sözlüğü’deki tanımı bizim için geçerli ve yeterli: “Bir yasanın, bir kuralın ya da geleneksel bir uygulamanın, olduğu gibi korunması gerektiğini, bunun hiçbir zaman ve hiçbir koşul altında kaldırılamayacağını, yerine bir başkasının getirilemeyeceğini öngören ilke.”
Bunu başka türlü tanımlayan olabilir.
Masonlukta böyle bir ilkenin geçerliliğini savunan kuruluşlar olduğu gibi, bunun olamayacağını ileri süren kuruluşlar da vardır.
İşin garip yanı ne biliyor musunuz?... Öncekiler yani değişmezlikten yana olanlar, değişimden yana olanları hemen Masonluğun dışına itiverir.
Eğer onlara bakılacak ve onların dediği kabul edilecek olursa, Masonluğun köhne, çağın gerisinde kalmış bir kurum olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü günümüzde hiçbir kural, hiçbir yöntem, hiçbir gelenek değişmez ve değiştirilemez değildir.
Bu değişmezlik ve değiştirilemezliğin savunması, hiç kimsenin de bunları değiştirme yetkisi ve gücünün olmadığından ileri gelir.
İşte zaman da birisi çıkıp “Ben yaptım oldu!” diyecektir. Bunun çaresi yok.
Değil insanların koyduğu kural ve ilkeler, doğanın yasaları bile değişiyor.
Değişme yoksa, gelişme yok, gelişme yoksa evrim yok demektir. Bu da elbette değişmezlikten, gerilikten, ilkellikten kendilerine bir çıkar sağlayanların işine gelir. Acaba kimi mason kuruluşları bu gibilerin maşası mı oluyor bilmeden?... Ya da bilerek ve isteyerek?
Nedir bu değişmez ve değiştirilemez olduğu ileri sürülen şeyler?
Belli değil. Açıkça ortaya konmuyor ama kimileri bunların Operatif Masonluk denilen o eski ve alaylı tarz bina inşaatçılığı mesleği ve zanaatı döneminden kalma olduğunu ileri sürüyor. Kimileri “Eski Yükümlülükler” diyor. Kimileri “Landmarklar” terimini kullanıyor.
İyi de… O dönemden kalma ilke, yöntem ve kuralların çoğunu biliyoruz. Bunlar değiştirilmiş; onu da görüyoruz. Üstelik bunları değiştirmiş olanlar da o değişmezlik ve değiştirilemezlikten yana olanlar.
Burada bir dehşetli paradoks var.
Bir zamanlar bu Forumda Landmarklar konusunu ele almış ve iyice didiklemiştik. O konuyu sonuna kadar sürdürmemiştik birtakım nedenlerden ötürü; hani şiş ve kebap yanmasın diye…
Ansiklopedik Mason Sözlüğü şöyle demiş: “Bu konuda mason kuruluşları arasında Spekülatif Masonluğun örgütlenmesiyle birlikte doğmuş olan, sonra da bir türlü giderilememiş uyuşmazlıklar, Masonluğun dünya çapındaki bölünmüşlük olgusunun nedenlerinden biridir.”
Ne yazık ki öyle!
-
Değişime direnmenin anlamsız olduğunu kabul ediyorum...
Ancak değişimin sınırlarını da merak ediyorum...Bu konuda aklıma bazı sorular geliyor...
1-Değişime direnmeyip ama doğal seyrine mi bırakmalı?
2-Değişimin gerekliliğine inanıp bunu planlı ve programlı hale mi getirmeli?
3- Değişimin sınırları çizilmeli mi? Kim için nereye kadar değişim?
-
Doğa bile değişim içindeyken, fikirlerin ve kuralların değişmemesi gerçekten kötü bir paradoks. Unutulmamalı ki bir şey bütünken değerli, böliünüp küçüldükçe değişimin etkisi artarak ve kontrolsüzce gelişir, bu sefer asıl olanda önemsizleşir.
-
Sayın asimov'un sorularına benim gecikmiş yanıtım şöyle:
1- Değişime direnmek pek anlamsız kaçar. Diyalektiğin kaçınılmaz yasasını anımsayalım. Evrim olmazsa, devrim olur. Ancak işi kendi seyrine bırakmak da ne denli doğru olur ki!
2- Değişimin olacağını ve bunun gerekliliğini benimseyerek, planlı ve programlı bir hale getirmek elbette en iyisi ama yarının neler getireceğini bugünden bilmek olanaklı değil. (Buradaki yarın: Onlarca yıl)
3- Değişimin sınırlarını çizmeye kalkışmak, ancak değişimi belli noktalarda kabul ederek belli noktalarda kabul etmemek demektir. Belki o an için hiç olmazsa bu olsun gibi bir düşünce uygun bulunabilir ama bilmek gerek ki şimdi kabul edilmeyenlere de sıra gelecektir. Bunu kim çizer denince de, Masonlukta evrensel ve tek bir otorite olmadığına göre her otoriter organ bu çizmeyi kendisi yapar. Öyle olmalıdır. İngiltere Birleşik Büyük Locası gibi ille de ben diyerek engellemeler söz konusu olmasa, uluslararası ortamda eş ve eşit büyük localar olsa, konfederatif nitelikli ortak tudtum ve davranışlar üzerine kararlar alınabilir belki. Yeter ki masonlar kendi ilkelerine uygun davransın, özellikle birbirlerini toleransla karşılasın.
İşin en keyifsiz yönü, bugün için şu ya da bu nedenle değişime karşı çıkanların yarın kendilerini topyekün değiştirmek zorunda kalacakları; onu başaramazlarsa varlıklarının kaçınılmaz sona ulaşacağıdır.
-
Bu konuya benim de küçük bir katkım olsun istedim,okuduğum kitaptan küçük bir alıntı yapmak istedim;
Yanlızca alt türler kendilerini unutur ve yeni bir şey haline gelirler.Kelebek bir zamanlar tırtıl olduğunu unutur,derin ruhlar asla kendilerini unutmazlar ve olduklarından başka bir şey haline asla gelmezler.
Saygılarımla...
-
Sayın asimov ve Sayın ADAM'a teşekkür etmek isterim. Sayın asimov'a benim de düşündüğüm soruları genişleterek sorduğu , Sayın ADAM'a da bu sorulara çok açıklayıcı cevaplar verdiği için. Aslında bunlara cevap mı demeli bilemedim... Ufuk açan bir bakış açısı.
Buraya kadar çok güzel...
Sonra Sayın symbol'ün bir katkısı geldi... Kendimce Sayın symbol'ün konuya katkı olarak yazmış olduklarını doğru bulmadığımı belirtmek isterim. Doğru bulmayışım hem usülden hem esastan. Forumun göreli eski üyelerinden biri olarak bu başlığın ve başlık altında yazılanların aslında bir alt metninin olduğunu anlayabiliyorum. Bu sebeple usülü bir yana bırakıp esastan doğru bulmadığım yönü anlatayım. Bu da konuya benim katkım olsun:
Öncelikle Sayın symbol'ün vermiş olduğu örnek yanlıştır. Çünkü tırtıl ve kelebek birbirilerinin alt veya üst türü değil yaşam döngüsündeki başka bir halidir sadece. Metamorfoz ile evrimi ayrıştıramazsak bunu anlayamayız. Dolayısıyla tırtıl ve kelebek örneğinde değişen bir şey yoktur. Her tırtıl kelebeğin bütün potansiyelini genlerinde taşır. Bu haliyle de her tırtıl aslında kelebektir. Öte yandan kelebeğin tırtıldan görsel olarak çok daha göze hoş gelen bir yapısının olduğu da yadsınamaz...
Bu konunun bir de tasavvuf açısından ele alınması var ki... Oralara girip konuyu iyice bulandırmamak gerek.
Sonuç olarak metamorfoz ve evrim aynı şey değildir. Öte yandan evrim engellenebilecek bir şey de değildir. Bu forumdan öğrendiğim, masonların kullandığı ve benim de çok hoşuma giden bir deyim var: "Hiçbir şey ölmez... Her şey yaşar"... Ne güzel... Eh bu yanıyla da yaşayan hiçbir şey de aynı kalamaz...
Bakın bunu anlatırken çocukluğumun geçtiği köyüm aklıma geldi... Köyümüzün hemen dibinden geçen bir dere vardı... Yıllar var ki göremedim... Nasıldır acaba o dere? Aynı mıdır? Hele şu sıcak günlerde, gitsem o derede yıkansam... Ne güzel olurdu! Nereden nereye geldik. Konuyu dağıttım özür dilerim.
Bu vesile ile saygılarımla.
-
Forumda Sayın enelsır'ı özlemiştik...
Sayın katkısını doğrusu ben de pek özümseyemedim. Sözün arkasında gizlenmiş olarak ne demek istediği anlaşılıyor anlamak isteyence ama örnek pek yerine oturmamış gibi.
Bu arada Sayın enelsır da kelelebeğin tırtıldan daha güzel olduğunu söylediğinde, o elbette insanın bakış açısıyla öyle ve kavak tırtılı ya da ipek böceği gibileri düşünüldüğünde aynı şey söylenemeyebilir.
Tırtılı ve kelebeği bir yana bırakalım; elbette işin özüdür önemli olan ve o değişemez. O öz de amaç ve temel ilkelerden oluşur. Bunlar değişirse, nitelik değişime uğrar. Bir diğer deyişle Masonluğun amaçlarını ve temel ilkelerini değiştirirseniz, artık Masonluktan değil bir başka kurumdan söz ediyorsunuz demektir.
Ancak işte kimileri bunu temel ilkelerin de ötesine, töresel ilkeleri de içeren bir boyuta taşır. Bunlar ise gerek kültüre gerekse zamana bağlı olarak değişim gösterir.
Hatta kimileri geleneklerin ve yöntemlerdin de değişmezliğini savunur.
Bu kadarla kalmayıp, yönetsel kuralların, tüzüklerin ve ritüellerin de değişemeyeceğini ileri sürenler bile vardır.
Kuşkusuz değişim sırf sanmak ya da değişim göstermek için olmamalıdır ama daha önce Sayın asimov'un üzerinde durmuş olduğu üzere, gerektiğinde değişime karşı direnmek de boşunadır. Çünkü gerektiğinde değişmeyeni değiştirirler.
-
Her insanın, her canlının, her topluluğun değişim gösterebileceği gibi Masonluk da zamanında değişim göstermiş ve günümüzde biraz daha değişim göstermelidir. Pek çok kimsenin dediği gibi değişime gitmezse, bu vesileyle gelişmezse çağın gerisinde kalır ve mahallemizdeki köy derneklerinden farklı bir yanı kalmaz. Masonluk denilince akla direkt olarak yaşlı, öyle bir olgunluğa gelmiş ki artık ebediyete intikal etse de onun açısında fark yaratmayacak kişiler geliyor. Ağaç yaşken eğilir mantığıyla Masonluk, farklı değişimlerle gençlere de hitap edebilmelidir.
-
Buradaki konu kapsamını iyi anlamak gerekir.
Sorun Masonluğun günümüz gençlerine hitap edebilip edememesi değildir. O bir başka konu olarak irdelenebilir. Nitekim Forumda irdelenmiştir de.
Buradaki konu Masonluğun kurallarının, yöntemlerinin, geleneklerinin, ritüelik uygulamalarının, bunların çerçevesindeki töresel niteliklerin değiştirilip değiştirilemeyeceğidir.
Kimi mason kuruluşları ayırımsız değiştirilebileceğini, kimileri sadece bazılarının değiştirilebileceğini, kimileri hiçbirinin değiştirilemeyeceğini söylüyor.
Siz Masonluğu iyi biliyorsanız, değişim göstermesi gerektiğinden yanaysanız, nelerin ve niçin değiştirilmesi gerektiği üzerinde bir öneriniz varsa, belki onu belirtebilirsiniz.
Tersine, Masonluğun kurallarının, yöntemlerinin, geleneklerinin ksmen ya da tümüyle değiştirilemeyeceğini savunuyorsanız, Masoouğu iyi bilen bir kişi olarak gerekçenizi ortaya koyabilirsiniz.
Her iki durumda tutumlar tartışılabilir. Çünkü bu Forum o tartışmanın bir platformudur.
Ancak bir önerim var: Dikkat edin. Bunları Masonluğun kurallarını, yöntemlerini ve geleneklerini, bunların kökenlerini ve tarih boyunca nasıl bir evrim geçirmiş (ya da geçirmemiş) olduğunu, hangi mason kuruluşlarının hangi tutumu benimsediğini biliyorsanız yapın.
Bunları bilmeden görüş üretmeye kalkışmak, sanırım pek doğru olmaz.
-
Sayın ADAM tarafından açılmış olan başlığı büyük bir ilgi ile takip ediyorum.
Sayın asimov, Sayın enelsır, Sayın symbol, Sayın ruzber ve Sayın Nicolus'da katkılar vererek konunun daha da gelişmesine yardımcı oldular.
Başlığa gelirsek, nedir peki <<Masonlukta “değişmez” olduğu ileri sürülenler >> ?
-
Bu degisim sözcüğü kuran icin her devrin kitabi de yani her devre uygundur. Değişmeyen tek sey degisimin kendisi ise!masonluktaki mutlak degismezler bu mutlakiyeti hangi güce ve akla dayandirirlar.mutlak dogruya karar verenler hangi dogru bilgiyi kabul edip karara varmislar.Degisime direnip bolunmusler ,mutlak degisim hayatin her alaninda var. Ozaman soylenen doğru simdiki zamandada dogrumudur?Ya 100 yil sonra? Mutlak ve degismez doğruya masonluk bir temel bulmali.
karahan.
-
Şahane!...
Sayın propulsion, sorulması gereken en önemli soruyu sordu: Nedir bu değişmez olduğu söylenen şeyler?
Bazı masonların ya da mason kuruluşlarının Masonlukta değişmez olduğunu ileri sürdükleri şeylerin ne olduğunu bilmeksizin, bu başlık altında ancak herkes kendi dünyasında ve kendi benimseyişlerinde değişmezlik ya da değişim konusunun değerlendirmesini yapar.
Oysa konumuz o değil. Masonluktaki durum.
Önce durumu görmek gerek ki, sonra bunun bir değerlendirmesini yapalım.
Dört şeyden söz etmek olanaklı:
1- Eski Yükümlülükler
2- Landmarklar
3- Yasalar
4- Düzen Koşulları
Zaten ilk üçü de dördüncüde düğümleniyor. Diğer sözünü ettiğimiz öğeler, yani töreler, gelenekler, yöntemler vb, hepsi düzen koşulları altında toplanıyor.
Bunların hepsinden bu Forumda ayrı ayrı başlıklar altında söz edilmişti. Eski Yümüllülükler de anlatıldı, Landmarklar da, Yasalar da, düzen koşulları da. Bunların yer yer eleştirileri de yapıldı.
Bu Forumun diğerlerinden önemli bir farkı da bu... Burada Masonlukla bağlantılı bilgiler bakımından dehşetli bir birikim var, bir arşiv. Öyle ki, bu boyutta ve bu kapsamda bir arşiv, internette başka hiçbir yerde, hiçbir dilde yok.
Dolayısıyla, her ne kadar böyle bir başlık açtıysak da, Sayın propulsion tarafından ortaya konmuş sorunun yanıtı, bu sitenin arşivinde zaten var.
Biz forum üyeleri olarak, o arşive girip, oradan bölümler çıkarıp, onun üzerinde tartışma oluşturmalıyız. O yükümlülüklerin, landmaklar denilen değişmezliklerin, yasaların ve diğer düzen kurallarının tartışmasını yapmalıyız.
Ola ki bazı mason kuruluşları böyle bir işe izin vermez.
Fakat bu site hiçbir mason kuruluşuna bağlı değil. (Böylece bir üyemizin bir sorsu da yanıtlanmış oldu.) Burası özgürlükten yana özgür bir site. Burada bu sitenin kendi kuralları (her birimizin ye olurken kabul ettiğini belirttiği) geçerli. O kurallar da böyle bir tartışmaya engel koymuyor.
İşte böyle olunca, isteyen üyemiz, sitenin arşivinden (isterse dışaürıdaki kaynaklardan) bu değişmezlik ve değiştirilemezlikleri getirip, burada tartışma masasına yatırabilir.
-
Dört şeyden söz etmek olanaklı:
1- Eski Yükümlülükler
2- Landmarklar
3- Yasalar
4- Düzen Koşulları
Beşinci ek bir madde olarak ezoterizm ve Hermetik geleneğin dayandığı temel hususları da bu listeye dahil edebilir miyiz? Bunu sormamın sebebi Masonluğun ezoterik bir yapılanma arz etmesi ve öyle ya da böyle Hermetik gelenekten büyük ölçüde etkilenmiş olması. Ezoterizm için geçerli olan tek bir Yaradana ve ruhun ölmezliğine inanma hususu, bu konu başlığına dahil midir, değil midir? Çünkü sonuçta Landmarklar'a da yansımış bu konu. Bir başka ifadeyle "tek bir Yaradana ve ruhun ölmezliğine inanma hususu" İngilizler tarafından politik amaçlarla Masonluğa sokulmuş bir konu mu yoksa ezoterizmin ve Hermetik geleneğin doğasında olduğu için mi geleneksel Masonluk tarafından benimsenmiş? Ben ikinci sebebin geçerli olduğunu sanıyorum. Bu nedenle "bence" Masonluğa dair tüm yasalar, düzen koşulları, vb. konusunda mutabık kalınsa bile, bu bahsettiğim husus geleneksel Masonluk için hep değişmez olarak kalacaktır.
-
Sayın Spock'un bu son dediğinin ne ölçüde ayrı bir değişmezlik maddesi olabileceği konusunda kuşkuluyum.
Ezoterizmin uygulanması masonik düzenin gereği değil midir? Onun kapsamına girmez mi?
Hermetik Gelenek konusu ise biraz kuşkulu bence... O da ya Landmarkların kapsamına girer ya da Yasaların.
Ancak şunu da unutmamalı ki Masonluğun bütününe baktığımızda, özellikle ritlerde ve ritlerin ileri ya da yüksek derecelerinde Hermetik Geleneği göremeyebiliriz. Nitekim bu nedenle bazı ritlerin bazı uygulamalarında bu konu dönülüp dolaşılıp ritüellerde vurgulanır. Buna karşılık bir diğer cephede de dönülüp dolaşılıp bilimsel yöntem ve bilimsel bilgi vurgulanır. İşte bu fark, belki de günümüzdeki Masonluğun dünya çapındaki bölünmüşlük olgusunun temelinde yatan bir öğedir.
Hermetik Gelenek söz konusu olunca, o bağlamda bir değişimden söz edilip edilemeyeceğinden kuşkuluyum. Bilimsel yöntem ve bilimsel bilgi ise hiçbir zaman kesin ve değişmez değildir; kesinlik ve değişmezlik damgası vurulduğu anda artık o bilimsel değildir.
Dolayısıyla Hermetizm ve Hermetik Bilgiler değil ama Hermetik Gelenek'ten söz ettiğimiz anda, bu Masonluğun değişmez bir öğesiyse, bir Landmark olması gerekir.
Şu "tek bir Yaradana ve ruhun ölmezliğine inanma hususu" ise biraz sorunlu... Bunu bir zorunlu kural haline getirdiğiniz anda dünya nüfusunun yarıdan çoğunun inancını dışlıyorsunuz demektir. Her ne kadar İngiltere Birleşik Büyük Locası'nın 1938 tarihli bildirgesinde Mazdaizm, Budizm, Hinduizm, Konfüçyanizm gibi doğu dinlerinyeşil ışık yakılmışsa da, bu bağlamdaki çelişkinin nasıl giderileceğine ilişkin hiçbir açıklama yapılmamıştır. Demek ki konu, Sayın Spock'un dediği gibi öyle arındırılmış bir masonik ya da hümanist amaçlı değil, global boyutta politik ve ekonomik, daha açık bir deyişle çaktırmadan emperyalist amaçlıdır.
-
Sayın spock ezoterizm den bahsetmiş bende onun düşüncelerine kendimce katkı yapmak istedim.
Ezoterik öğretiler metafizik öğretilerdir. Metafizik kelimesi Eski Yunanca meta( sonrası, ötesi ) ve jusikoV ( doğal, fiziki, fizik ) kelimelerinden türemiştir. Latince’ye metaphysica olarak geçmiş ve buradan da bugünkü batı dillerindeki yerini bulmuştur. Metafizik , Doğa’nın , fiziksel görüntünün ötesini , yani sezgilerle anlaşılabilen bilgiyi kapsar . ( Daha sonra kazandığı anlamlar üzerinde durmayacağız )
Ezoterist her şeyden önce Tanrı’nın varlığına inanır . Evren’in ondan oluştuğu ve her varlıkta kendinden bir töz olan bir Tanrı’ya . Bu bağlamda ezoterizmin yaradancı dinlerle yolu ayrılır. Aynı şekilde Cihangir Gener’in söylediği gibi ezoterizm panteizm de demek değildir . ( a.g.e )
Amaç Tanrı’dan varolan fakat onun kadar mükemmel olmayan insanın dünya üzerinde yaşadığı hayatlarının sonucunda tekamül ederek yeniden Tanrı’ya dönmesidir. Bu düşünde en güzel ifadelerini Hint düşüncesinde bulmuştur.
Aynı şekilde bu tekamül süreci için de dünya üzerinde çeşitli ırkların yaşadığı ve sonra da yok oldukları kabul edilmektedir.
Ezoteristin kişisel ödevi kendi tekamülünü sağlamak , kolektif ödev ise başkalarınınkini sağlamaktır. Bu iki ayrı ödev birbirlerinden soyutlanamaz.
Ezoterist Dünya üzerinde yaşayarak öğreneceği çok şey olduğuna inanır ve dejenere öğretilerde olduğu gibi kendini dış dünyaya kapamaz.
Ezoterik öğreti sadece geleneksel bilgi ile sınırlı kalmaz , ezoterist çağının bilimsel gelişmelerini de uyarlamayı bilir.
İlk çağlardan bu yana bu öğretilerin geniş halk kitleleri tarafından yanlış algılanıp bozulma ile yok olabileceği düşüncesi bu öğretinin üstadlarını öğretilerini semboller ve gizli ifadeler ile aktarma zorunluluğuna itmiştir. Kullanılan semboller ise hiç bir zaman insana uzak olmayan ve anlamına ulaşabileceği sembollerdir.
Ezoterizmi iyi anlayabilmek için ezoterizmin ve ezoterik düşüncenin tarihini ve buna paralel olarak sembollerin dilini öğrenmek gerekmektedir. Ezoterik düşünce tarihi insanlık tarihinden soyutlanamaz , bu yüzden de ileride yayınlanacak yazılarımızda ezoterik düşünce tarihini insanlık tarihine koşut olarak inceleyeceğiz.
Ezoterik düşünce tarih boyunca Dünya’nın çeşitli yerlerinde ortaya çıkmıştır. Bugünkü Batı düşüncesinin kaynakları ise hem Doğu’dan hem de Batı’dan gelir.
Ezoterik kurumlar öncelikle Tanrı inancını benimsemek zorunda olmuş oluyorlar.Bunu değiştirmek istesek landmarklar mı,eski yükümlülükler mi,yasalar mı dır.
Yoksa bizler ezoterik bir kurum değil miyiz?
Saygılarımla...
-
Sayın symbol'ün şu son iletisi gerçekten ilgi çekici. İrdelenen konu başka bir konu olsaydı daha başka açılardan irdelenebilir... Ötesi... Başlı başına bir konu başlığı olarak bile bu forumda ele alınabilir.
Fakat konu başlığına bakınca Sayın symbol'ün bu aktardıkları ( yazıdan bunun başka bir çalışmanın aktarımı olduğu izlenimini aldım) yerli yerine oturmuyor. Dahası yanlışlanabilecek bile çok yeri var.
Bir kere ezoterizmi bir çalışma yöntemi olarak mı ele alacağız, yoksa başlı başına bir öğreti olarak mı? Sayın symbol'ün aktarımı ben de sanki ezoterizmin kendisinin bir öğreti olduğu gibi bir izlenim oluşturdu. Oysa değildir. Ezoterizim bir yöntemdir. Konu her ne olursa olsun... İçinde ister din, ister tanrı, ister ruh... Her ne olursa olsun... Ya da olmasın... Her hangi bir kurum çalışma yöntemi olarak ezoterizmi benimseyebilir.
Ben Sayın symbol'ün aktarımının hangi çalışmadan olduğunu da merak ederim. Paylaşırsa sevinirim.
Öte yandan Masonlukta değişimin, nelerin değişip değişmeyeceğinin, değişirse neler olacağının irdelemesini masonlara bırakarak ve konuyu dağıtmamak adına bir katkı yapmak isterim:
Türkçede "Bizler" diye bir şey yoktur. " Biz" zaten çoğuldur. Sonuna "ler", "lar" gelemez. Masonlar kendileri değişirler mi değişmezler mi bilemem... Fakat "Yarını daha güzel bir yarın yapmak" istiyorlarsa dillerine sahip çıksınlar. Yoksa yarına taşıyacak pek bir şeyleri kalmaz.
yours sincerely... Pardon... Saygılarımla.
-
Bir kere ezoterizmi bir çalışma yöntemi olarak mı ele alacağız, yoksa başlı başına bir öğreti olarak mı? Sayın symbol'ün aktarımı ben de sanki ezoterizmin kendisinin bir öğreti olduğu gibi bir izlenim oluşturdu. Oysa değildir. Ezoterizim bir yöntemdir. Konu her ne olursa olsun... İçinde ister din, ister tanrı, ister ruh... Her ne olursa olsun... Ya da olmasın... Her hangi bir kurum çalışma yöntemi olarak ezoterizmi benimseyebilir.
Sn. Enelsır'ın ezoterizmin bir yöntem mi yoksa bir öğreti mi olduğuna dönük sorusunun cevabının birçok kaynakta farklı yorumlandığını görüyorum. Bazı kaynaklar Sn. Enelsır gibi sadece yöntem olduğunu söylüyor. Bunun da sadece ehil olana bilgiyi vermek ve çırak-kalfa-usta mekanizması çerçevesinde bilgiyi kademe kademe vermek olguları başta olmak üzere, "yönteme (metoda)" dayalı tanımlardan oluştuğunu görüyoruz.
Ancak bazı kaynaklar da ezoterizmi hem yukarıdaki mekanizmayı kapsayan yöntem, hem de buna ek olarak bir öğreti sistemi olarak değerlendirmekte.
Örneğin Cihangir Gener "Ezoterizm, Tanrı, Evren, İnsan aynıyeti üzerine kurulu, her şeyin Tanrıdan südur ettiği ve onun bir parçası olduğu düşüncesine dayalı bir inanç sistemidir. Amaç, farklı deneyimler yaşayan her parçanın bu deneyimlerini bir araya getirerek daha üst düzeyde bir bilince ulaşmaktır." diyor.
Eski başbakanlarımızdan Tansu Çillerin eşi Özer Çiller, "Öncelikle bilmemiz gerekir ki; ezoterik düşüncenin özünde, Tek Tanrı kavramı vardır... Bu Tanrı her şeyi Yaratan'dır... Var olan her şey Yaratan'ın bir parçasıdır. Evren de Yaratan'ın bir kısmıdır... Yaratan'ın bir parçası olan ruh hiçbir zaman ölmez... Ruhun asıl amacı Yaratan'a dönmektir." demekte ve şöyle devam etmekte: "Ezoterizm asıl gerçeklerin yalnızca anlayabilecek yetenek ve bilgide olanlara bildirilebileceği görüşü üzerine temellenen bir öğreti sistemidir."
Bir başka kaynakta benzer şekilde; "Ezoterik düşüncenin temelinde tek tanrı düşüncesi vardır. Varolan herşey tanrıdan doğmuştur ve onunla özdeştir. Evren ve tanrı birdir. Tanrı sadece yaradan değil, varolandır ve evrendir. Önsüz ve sonsuz olan tanrı makrokozmos’da da, mikrokozmos’da da bulunur. Tanrısal ışığın bir parçası olan ruh, hiçbir zaman ölmez ve yegane amacı ayrıldığı ana kaynağa, yani tanrıya dönmektir. Bunun da tek yolu, evrensel bir yasa olan evrim, yani tekamüldür." deniyor.
Bu örnekler artırılabilir.
O halde demek ki Masonlukta sadece "değişmez" olduğu söylenen olgular üzerine değil, ezoterizmin tanımı üzerine de bir görüş ayrılığı var. Kimileri bir yöntem olarak benimsemiş, kimileri ise yöntem + spiritüel öğretiler bütününden oluşan sistem olarak benimsemiş.
-
Konu amacından ve doruğundan biraz sapmış gibi görünüyorsa da toparlanabilir.
Kimileri "ezoterizm" teriminin ve "ezoterik" sıfatının tanımını pek dar düşünerek, özellikle Sayın Spock'un daha önce değinmiş olduğu "Hermetik Gelenek" ile özdeşleştirerek kısıtlı bir boyutta tutmuş olabilir.
Bunun doğruluğu ya da yanlışlığı üzerinde durmak yerine işin tersinden gidilebilir. Şöyle ki ezoterik olanın bir de karşıtı var: Egzoterik. Ezoterik olanın bir de Türkçesi var: İçrek.
İçrek nedir? Egzoterik (bunun karşılığında dışrak pek kullanılmıyor) nedir?
Cihangir Gener o tanımı nereden çıkarmış bilinmez ama tüm Türkçe masonik kaynaklarda öyle bir tanım görebileceğimizi sanmıyorum. AÜraüştırmacı yazarlar da ara sıra kendi yorumlyarını bir bilgi gibi vermekte olabilir.
İstenirse Türkçe masonik kitap ve dergileri karıştıralm. Yabancı dilde olanları da araştıralım.
Özer Çiller'i ise, son dediği doğru olmasına karşın geçelim çünkü onun bu konularda güvenilir bir bilgi sahibi, yapıtlar vermiş bir araştırmacı yazar kimliği olduğunu sanmıyorum. (Yanılıyor muyum?)
Sayın Spock bir başka kaynaktan söz etmiş; hangi kaynak?
Acaba Felsefe Ansiklopedisi ya da Ansiklopedik Mason Sözlüğü bu bağlamda güvenilir birer kaynak olabilir mi? Gelmiş geçmiş Mason Dergileri'nde bu konu üzerinde bir açıklama var mı acaba, bakalım mı?
Elimizin altında internet diye bir olanak var. Acaba oradaki çeşitli sitelerde ne deniyor Ezotirizmin tanımı bakımından?
Sayın Spock tüm bunları çok iyi yapabilir ve bize bir yanıt getirebilir sanıyorum.
O kadar uzaklara gitmemize de gerek yok. Sitemizde "Ezoterizm" diye başlı başına bir bölüm var. Orada ne bilgiler var bu konuda?
Ezoterizm'in, Masonluğun değişmez ve değiştirilemez temellerinden biri olduğu mu belirtiliyor bir yerde? Öyle olduğu söyleniyorsa, nerede, hangi belgede, hangi deklarasyonda?
Sayın Spock ortaya böyle bir sav koyuyorsa, onu da açıklamalı.
-
Ansiklopedik Mason Sözlüğü elbette güvenilir bir kaynak. Ancak bu forumdaki misyonumuz, iki farklı düşünceyi birbiriyle çarpıştırıp diyalektik yapmak değil mi?
Söylemek istediğim şu... Ezoterik kelimesinin anlamlarından biri de şöyle tanımlanıyor ( http://en.wiktionary.org/wiki/esoteric (http://en.wiktionary.org/wiki/esoteric) ):
"Having to do with concepts that are highly theoretical and without obvious practical application; often with mystical or religious connotations." ------------ Tercümesi: "Çoğunlukla mistik ve dini çağrışım içeren, teorik nitelikli ve açık pratik bir uygulaması olmayan kavramlarla alakalı olan".
Şimdi de Masonik kaynaklarda ipuçları arayalım. Forum kurallarının 17. Maddesini ve Masonluğa girerken etmiş olduğumuz yemini ihlal etmeden Mimar Sinan Dergisi'nin çeşitli sayılarından bilgi kırpıntılarını aşağıya kopyalayalım:
1. Ezoterizm cereyanı icabı bilhassa kutsal âlem ile alâkalı muayyen bazı bilgilerin ancak ehil olan ve bir seçime tâbi tutularak küçük bir zümreye dahil olanlara açıklanması ve sırların bu küçük toplum dışında yapılmamasına bilhassa dikkat edilmesi prensibi benimsenilmektedir.
2. Geçen yüzyılın ikinci yarısından beri, İskoç Ritinin esas vasfı, İngiliz Hür Masonluğunun operatif temeline, Hermetizm'i idhâl etmek olmuştur, böylece bu Rit, sembollerin etüdüne ve derin ezoterizme elverişli hâle gelmiştir.
3. Yolunu bulma, batının vücuda ve doğunun evrensel ruha; batının egzoterizm ve hakikata, doğunun ezoterizm ve spirituel bilime; batının maddeye ve doğunun şekle izaf edildiği sofizme has bir semboldür.
Bu listeyi artırabiliriz. Ancak derginin 160 küsur sayısını tek tek incelemeye şu an vaktim müsait değil.
Benim anladığım ezoterizmin "spiritüel" yönünün de kimilerince incelenerek Masonluğa dahil edildiği yönünde. Bu geleneksel Masonlukta yerini bir "giriş kuralı" olarak bulmuş.
Bu arada Sn. ADAM'ın şu sorusuna takıldım:
"Ezoterizm'in, Masonluğun değişmez ve değiştirilemez temellerinden biri olduğu mu belirtiliyor bir yerde? Öyle olduğu söyleniyorsa, nerede, hangi belgede, hangi deklarasyonda?"
Bunun bir belgede yazılı olması mı gerekiyor? Ezoterizm Masonluğun vazgeçilmez temellerinden biri değil mi? Daha doğrusu Masonluk ezoterik bir organizasyon değil mi? Belki soruyu yanlış anlamış olabilirim. Sn. ADAM açıklama getirebilirse sevinirim.
Son olarak konumuzla alakası yok ama ezoterizm hakkında internette araştırma yaparken Özer Çiller'in web sitesini tesadüfen gördüm (http://www.infoteizm.com/ (http://www.infoteizm.com/)) 13 yayınlanmış kitabı olduğunu görünce ben de şaşırdım.
-
Her şeyden önce burada Sayın Özer Çiller'i hafife alır tarzda bir söz etmiş olduğum için özür dilerim. Her ne kadar dünya görüşü ve felsefesi bakımından aramızda çok fark bulunduğu belliyse de, ta 18. yüzyılda Voltaire'in Rousseau'ya demiş olduğu gibi, görüşlerini ve eğilimlerini savunma hakkını ben de elimden geldiğince korumaya hazırım.
Masonluğun her türü ezoterik (içrek) olduğuna göre, Ezoterizm (içreklik) salt Masonluğa özgü de olmadığına göre, bunun bir yerde belgelenmiş olmasına bile gerek yoktur zaten, her yerde belirtilir. Tutucu ya da gelenekçi nitelikli masorn kuruluşları da ezoteriktir, gelişimsel ya da özgürlükçü nitelikli olanları da...
Ancak son zamanlarda gerek Masonluğun gerekse diğer kimi ezoterik nitelikli, kimisi paramasonik olan ezoterik örgütlerin bir ortak kaygısı var: Ezoterikliğin çağın gereklerine ve gereksinmelerine uygun yeni bir tanımının yapılması ve kapsamının yeniden belirlenmesi. Bir diğer deyişle, çağımızın gençlerinden kimileri Ezoterizm'in niteliğinin değişmesi gerektiği görüşünde.
Kaldı ki kimi mason kuruluşlarının kendi kurumlarının kapsamında değişmezlik ve değiştirilemezliği savunarak kendi kendilerini çağın gerisine itişleri var.
Acaba özellikle ABD ve İngiltere'de Masonluk bu nedenle mi dehşetli bir şekilde güç yitiriyor?