Masonlar.org - Harici Forumu

Mason ve Masonluk Nedir? => Masonluk ile ilgili Sorular ve Cevaplar => Konuyu başlatan: midyad - Şubat 27, 2022, 10:57:05 öö

Başlık: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: midyad - Şubat 27, 2022, 10:57:05 öö

Bugun Pazar, herkese iyi pazarlar diliyorum.

Gecenlerde bilgilendirici bir paylasimda cuval kelimesi hosuma gitti. Bugun bir cuvala asagidaki terimleri doldurayim:

-   Mabed (soyut – somut)
-   Masonik mabed: baslangicta boyle bir kavram varmi idi? Teosofistler…
-   Cami
-   Ibadethane
-   Roma’ daki Pantheon 
-   Kilise (Yunanca: Kurikon/ eglise)

Masonlar da halen “mabed” sozcugunu kullandiklari icin de olsa gerek Masonluk" un disinda ister istemez “Masonluk bir din mi ki rituel yaptiklari yere mabed diyorlar” dusuncesi olusuyor. Madem baslangicta boyle bir terim yok idi peki niye halen bu terimi kullaniyorlar? Aldigim ilgi cekici cevaplardan birisi de “cok şık bir kavram da ondan hala kullaniyorlar” seklinde idi.


Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Mandıra Filozofu - Şubat 27, 2022, 11:08:08 öö
Masonik mabedde neler yapılıyor bilmiyorum ama hissettiklerimi aşağıda paylaşacağım.

Masonik mabed ve diğer ibadethaneler arasında ki fark, sanırım masonik mabedde aklımızla genel geçer dogmalara bağlı kalmadan analiz edip çalışarak ibadet ediyoruz. Yani akılla doğruyu ve iyiyi bulma çabası olabilir. Diğer ibadethanelerde birileri dogmatik bilgileri empoze ediyor.

Birisi kendine bak, herşey sende diyor öteki ise doğrusu bu, bunu kâbul et diyor. Dolayısıyla bana göre masonik ve ya ezoterik mabedler iyi insan olmak için daha ideal yerler gibi geliyor.

Yani kısaca fark sanırım özgür düşünce ve içe dönmede.

Sevgiler
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: midyad - Şubat 27, 2022, 11:37:41 öö
Ibadet terimi Wikipedia' da " genellikle bir Tanri' ya yonelik yapilan eylemlerin adidir." diye aciklanmis.  Islam ansiklopedisinde ise "Kul'un Allah' a karsi sevgi, saygi ve bagliligini gosteren duygu, dusunce ve davranis bicimleri icin kullanilan terim" olarak aciklamis.

Hristiyanlik' ta ise ibadet (pray) "Icinde ovgu, sukur, tovbe ve yakaris bulunan, insanin Tanri ile konusmasi" seklinde de tanimlanmis.

O zaman, bence,  bu kavrami masonik calismalar icin kullanamayiz, cunku dogru degildir. Bu sonuca forumu okuyarak ta varilabilinir.
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Mandıra Filozofu - Şubat 27, 2022, 11:51:42 öö
Ibadet terimi Wikipedia' da " genellikle bir Tanri' ya yonelik yapilan eylemlerin adidir." diye aciklanmis.  Islam ansiklopedisinde ise "Kul'un Allah' a karsi sevgi, saygi ve bagliligini gosteren duygu, dusunce ve davranis bicimleri icin kullanilan terim" olarak aciklamis.

Hristiyanlik' ta ise ibadet (pray) "Icinde ovgu, sukur, tovbe ve yakaris bulunan, insanin Tanri ile konusmasi" seklinde de tanimlanmis.

O zaman, bence,  bu kavrami masonik calismalar icin kullanamayiz, cunku dogru degildir. Bu sonuca forumu okuyarak ta varilabilinir.

Mabed terimleri üzerinden ve bu mabedlerde neler yapıldığı üzerinden anlatmaya çalıştım sayın midyad. Masonik mabedin ibadethane olmadığı zaten bilinmekte.

Sizi seviyorum, sevgiler  :)
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Mars - Şubat 27, 2022, 12:16:37 ös
Merhabalar,

Masonluğun din olmadığı ve insan aklının bir ürünü olduğu çokça kez yazılmıştı.
Dolayısıyla masonların çalışma ortamı ibadethane değildir.

Cevapları hep beraber bulalım mı? Ben kuyuya bir kaç taş atıyorum.

Uluslararası masonlukta iki tabir vardır.
Anglosakson / İngiliz temelli gelenler “mabet” derler. Neden?
Eski Ahit temelli gelenler ise “loca” derler. Neden?

İbadet nedir? İbadethane neresidir?

İnanan için; ibadet: Bireyin hayatını, değer yargılarıyla, doğrularıyla ve seçimleriyle yaşamasıdır.

Dolayısıyla ibadethane dünyadan doğadan başka bir şey değildir. Dört duvar arasına sıkıştırmaya gerek var mı?

Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Mandıra Filozofu - Şubat 27, 2022, 12:31:18 ös
Merhabalar,

Masonluğun din olmadığı ve insan aklının bir ürünü olduğu çokça kez yazılmıştı.
Dolayısıyla masonların çalışma ortamı ibadethane değildir.

Cevapları hep beraber bulalım mı? Ben kuyuya bir kaç taş atıyorum.

Uluslararası masonlukta iki tabir vardır.
Anglosakson / İngiliz temelli gelenler “mabet” derler. Neden?
Eski Ahit temelli gelenler ise “loca” derler. Neden?

İbadet nedir? İbadethane neresidir?

İnanan için; ibadet: Bireyin hayatını, değer yargılarıyla, doğrularıyla ve seçimleriyle yaşamasıdır.

Dolayısıyla ibadethane dünyadan doğadan başka bir şey değildir. Dört duvar arasına sıkıştırmaya gerek var mı?

Etimolojik olarak;
mabed ; tapınma yeri
loca; özel alan, korunma yeri

İbadet dini ritüelleri yerine getirmek, dua ve şükür etmek denebilir. İbadethane ise bir insan için her yer olabilir, illa cami, kilise, sinagog, mabed vs gerekmez.

Ama loca ve mabed terimlerinde tarihsel ve ezoterik anlamlar da olabilir. Misal mabed insanın kendisi ve ya evren olabilir.

Açıkçası çok geniş bir bilgim yok.

Sevgiler sayın mars :)
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: NOSAM33 - Şubat 27, 2022, 12:42:49 ös
Her hangi bir yerde Mabed olmadığı  zamanlarda ; bulunulan yerde Masonik objelerle bir ortam oluşturulur . Önemli olan niyet ...

Saygılar
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Caliper - Şubat 27, 2022, 03:03:28 ös
Terminolojik olarak baktığımızda; Mabed bir binadır, binanın içinde çalışan farklı Localar vardır.

Olayın din ile veya dinsel ritüeller ile ilgisi yoktur. Özellikle bina sadece Masonik faaliyetler için kullanılıyorsa, iç ve dış mimarisi Masonik desenlerle döşenmişse "Masonic Temple" ifadesi sıklıkla kullanılır.

Temple kelimesi dinsel çağrışımlar yaptığı için bazı binalara Masonic Centre veya. Masonic Hall derler. Kimi binalar da sadece Masonik faaliyetler için kullanılmadığından ve mimarisi tam olarak Masonluğa göre organize edilmediğinden Masonic Centre veya Masonic Hall ismi verilir.

Masonik ritüeller, her ne kadar dinsel olmasa da biz Masonlar için kutsaldır. Bu yüzden ritüellerin yapıldığı yere Mabed deriz.

Kutsal kelimesinin sadece dinsel içeriğe sahip olmadığını hatırlatmak isterim. İngilizce'de kutsal kelimesinin karşılığı iki kelimedir: Holy ve sacred. Türkçe'de bu iki kelimenin karşılığı da kutsaldır.

Ritüeller, kutsaldır (sacred) ama kutsal değildir (holy).

Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: midyad - Şubat 27, 2022, 06:41:26 ös
Bu konu, bilimsel arastirmalar icin zengin bir materyal saglar, cunku bu konu hakkinda bir insanin  yillarca okuyabileceginde fazlasi yazilmistir. Mabetlerin statu ve kullanim amaclari da kulturden kulture farklilik gosterir. Bu paylasimda  genel hatlarda kalacagim.

Mabed nedir?

Kutsal ( sayin Caliper’ in paylasimindaki “Holy”anlaminda) mekanlarin ve daha sonrasinda mabed sayilabilecek yapilarin ortaya cikmasi dinlerin gelisimi ile dogrudan bir benzerlik gostermektedir.

Insanoglu kulturel gelisiminin ilk yillarindan itibaren cevresinde anlamadigi her turlu olayi aciklamaya calismistir. Ve halen hepimiz veya buyuk bir kismimiz bu egilimdeyiz. Pek cok durumda, insanoglu, anlama ve kavrama kapasitesini asan olaylari ustun bir guce veya varliga adamistir. Cunku o zamanlar o durumlari anlayabilecek bilgiye sahip degildi.

Basina gelen ve anlamadigi olaylara caresizce boyun egmek insanin dogasinda yoktu ve halen de yoktur. Yuzyillar boyunca bu olaylari aciklamak icin olusturdugu bilgiye dayanarak bu olaylara etki edebilecek ( edebilecegini dusundugu) metotlar gelistirmistir. Bu metotlar, buyuk olcude, tum aciklanamayan olaylarin sebebi oldugunu dusundugu ustun guclere yaklasma ve onlari tatmin etme girisimlerinden olusuyordu.

Bu metotlardan bazilari soyle aciklanabilinir:

-   Dua etmek ( aktif halde iletisim)

-   Fedakarlik yapmak ( hediye, kurban vs vermek)

-   Belirli kurallara gore yasamak ( cesitli itaat formlari)

Bu ustun guce veya guclere yaklasmak elbette gerekli itina ve saygi ile yapilmaliydi. Bundan dolayi bu metotlar rastgele her yerde ve her an yapilamazdi. Bu metotlarin uygulanisi zaman gectikce komplike bir hal almaya basladi. Bu komplike durum icin uzmanlara ihtiyac duyulmaya baslandi. Boylece su an kavram olarak hepimize tanidik gelen rahip sinifinin olusmasi kacinilmaz oldu.

Bundan sonra artik bu metotlarin uygulanisinda da bir gorev ayrismasi fikri olustu ve olusturuldu:

-   Bundan sonra herkes ustun gucu veya gucleri memnun etmek icin kabul edilen yasam kurallarina gore yasamak zorunda idi.

-   Herkes adina bu ustun guc veya gucler ile sadece uzmanlar iletisim kurabilirdi. Bu gorev salt is (sh) haline getirenler icinde bulunduklari toplum tarafindan bakilmaya zorlandi. Bu uzman gruplarindan bazilari sadece dini ve sosyal alanda degil ayni zamanda askeri alanda da onemli bir guc haline geldi.

Bu durumlar sureklilik arz ettikce bu metotlarin uygulanisi ve yonetilmesi icin bina gereksinimi ortaya cikti. Bu yapilardan bazilari veya bazi bolmeleri insiye edilmeyen kisilere kapatildi. Yani acik ve kapali alanlar olustu. Kapali alana giremeyenler uzmanlarin bu alanlarda ustun guc veya gucler ile iletisime gectiklerini saniyorlardi. Yani bu guclerin orda olduguna da inaniliyordu. Boylece mabed kavrami olustu. Yani burda ustun guc veya guclerin fiziki olarak insanlar arasinda ikamet ettigi varsayiliyordu.

Bu anlamda ne camiler ne de kiliseler bir mabed degildir. Bu yapilar sadace birer ibadethanedir. Hem Islam’da hem de Hristiyanlik’ta Allah’ in veya Tanri’nin her yerde oldugu kabul ediliyor. Sanirim Mormonlar bu konuda bir istisna olusturuyor.  Bazi kiliselerde Hz. Isa’ nin ikonlari vardir ve bu Tanri’ nin orda oldugu anlamina gelmiyor. Bunu masa arastirmasinin disinda farkli din adamlarindan da teyit ettim. 

Mason mabetleri ?

Masonluk, cok kisa bir zaman diliminde de olsa, bir anlamda mabedlerin olusturulmasinda farkli bir gelisme gostermistir.

Baslangicta sayin Nosam33’ un dedigi gibi, herhangi bir yer, yeter ki, insiye olmamislarin gorus alanindan uzak olsun, masonik bir ritueli yapmak icin uygundu.

Bu genellikle kentsel alanlarda gerceklestiginden, ozellikle hanlarin bir arka odasi veya buyuk bir eve sahip bir uyenin evinin buyuk bir salonunda veya odasinda gerceklesiyordu. Forumda degerli Adam’ in hakkinda yazdigi Elizabeth Aldworth da bu duruma ornek gosterilebilir.
 
Localarin kendi binalarini kullanmaya baslamasi 19. Yuzyilin baslarindan itibarendir. Gunumuzde bile halen baska yerleri kiralayarak calisan nice localar vardir.

Rituelin basladigi andan itibaren rituelin vuku buldugu alan insiye olmamislara kapaniyor, eski mabetlerde oldugu gibi. Ancak bu alan icin yine de “loca veya calisma atolyesi” tabiri kullaniliyor, buna ragmen nadiren halen bazilari mabed diyor. 

Bununla birlikte, rituellerde sembolik olarak Kral veya Hz. Suleyman’ in mabedi’ ne atifta bulundugu icin bu terim kullanilmaktadir. Bundan olsa gerek, insan, fiziki olarak icinde bulundugu bina ile hicbir baglantisi veya alakasi olmayan bu kelimeye adeta alisiyor.

Ancak, gecen yuzyilin baslangicinda, ayni zamanda teosofist te ( bence) olan uyelerin etksi ile locaya mabed demek moda haline geldi. Ve gunumuzde sayin Caliper’ in de belirtmis oldugu gibi kutsal (sacred)  aktivitelerin vuku buldugundan dolayi sadece insiye olmuslarin icinde oldugu ve digerlerine kapanan alana mabed denilmesi de aciklamalar arasindadir.

Sonuc olarak sunu kesin olarak soylemek gerekirse, Mason Mabedleri yoktur, ancak mabed kelimesi mason sembolizmasinda onemli bir yer tutuyor.     

Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Mandıra Filozofu - Şubat 28, 2022, 05:39:51 ös

Uluslararası masonlukta iki tabir vardır.
Anglosakson / İngiliz temelli gelenler “mabet” derler. Neden?
Eski Ahit temelli gelenler ise “loca” derler. Neden?


Kutluyorum sevgili Mars, çok kilit bir noktayı gündeme getirmişsiniz.

Her mabedi oranın mabudu (Tanrısı)na inananlar yapmaz. Her usta, işçi yaptığı mabette tapılacak din/Tanrıya inanmaz. Beratları ve serbest dolaşım izinleri ile pek çok coğrafya ve kültüre seyahat eden yapıcıları düşünün...

Bunlar bulundukları yerde yapı şantiyesinde localar oluştururlardı. Ama bu localar mabedin içi (ve tapınma amaçlı) değil, buluşma, çalışma ve planlama yani üretim amaçlı olurdu. Bunu  içinde "porch" denen avlularda (sundurmalarda) kurulurdu localar. Nitekim bahsettiğiniz ayrımda Eski Ahitte bu şekilde belirtilmiştir. Mevzubahis yapının ustalarının Diyonisos işçileri olduğu Sidon, Tyre gibi Fenike bölgelerinden geldiklerini unutmayalım.

Bunu yapmazsak burası Temple, Mabet... Çalışan grup da Order-Tarikat denirse "e Masonluk din mi?" Sorularının sonu gelmez...

Eğer bunu doğru kabul edersek, Ugle ve dolayısıyla HKEMBL aslında kendine ait felsefesi olan dini bir yapı, tarikat demek olur. Hangi taraf haklı kestiremiyorum açıkçası. Tarikatların hepsi kötüdür diyemeyiz çünkü.

Sevgiler
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: midyad - Şubat 28, 2022, 05:43:15 ös
Sayin Mars,

Acikcasi "Eski- Ahit temelli gelenler" tabiri benim icin yenidir. Degerli Adam' in karsi oldugu bir fkir yurutme yapacagim, ama bence temeli yoktur: 2. Samuel 7:5-7, 1. Krallar 8:27 ve Yesaya 66:1 ' de mabetlere elestirel bir aciklama ile karsilasiyoruz.  Onun icin olsa gerek boyle bir kavram kullanmaktan kaciniyorlar.

Ayrica Anglosakson temelli gelenlerin bu alana veya mekana niye "mabet" demeyi tercih ettiklerini teosofistlerin etkisi veya bazi uyelerin Bede Venerabilis' in yorumunun etkisinde kalarak boyle bir tercihe gitmesi mumkundur. Halbuki rituellerinde halen "loca" kavrami geciyor.


Sevgiler 
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: midyad - Mart 01, 2022, 12:49:27 ös
"Order" kelimesi Turkce' ye genelde "Tarikat" olarak ceviriliyor, bu bazi aciklama zorluklarini beraberinde getirdiginden dolayi olsa gerek ek olarak " Duzen" kelimesi de kullaniliyor.

Bati ulkerinde de "Order" kelimesi sadece dini akimlar icin kullanilmamistir! Bu ayni zamanda bir meslek grubun haklarini ve onu belli bir duzene koymak icin olusturulan olusum icin de kullanilmistir ve halen de kullaniliyor.

Ornegin dunya da Avukatlar icin her ne kadar Fransizca "Barreau" kelimesinden tureyen "Bar - Baro vs " kelimesi kullanilsa da bunun yaninda "Order" kelimesini kullananlar da az degildir. Ornegin; The Order of Lawyers/ Attorneys Brazil, Tunisina, Geneve, The Netherlands vs. veya The Order of The Notaries vs.

Masonluk' ta kullanilan "Order" kelimesinin herhangi dini bir kavram ile alakasi yoktur.
Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: midyad - Mart 15, 2022, 11:10:00 öö
Sayin Burakc’ ye paylasimi icin tesekkur ediyorum. Onun vesilesi ile bazi kaynaklara rahat bir sekilde ulasabildik. Sanirim daha boyle pekcok sayfa vardir, arayan bulur, derlermis.

Sayin Sanver’ in  kitaplarindan “Unutma beni ciceklerinin devrim hikayesi” ‘ni ilgi ile okudum. Okudukca gercekten de devrimler yapmis diye dusundum. Sizi bilmem ama ben cok sasirdim…

Zamanimizda bizler bir vatandas, herhangi bir kuruma bir uye, bir calisan olarak, bir uretim/ hizmet zincirinin herhangi bir yerinde bir tedarikci veya isveren olarak yukardan gelen ( pushed top-down) talimatlari mantiksal bir suzgecten gecirmeliyiz yoksa farkinda olmadan haklarimizdan vazgecmek zorunda kaliriz veya icinde oldugumuz durum farkinda olmadan olmasi gereken yerden uzaklasabilir. Buna ornek vermek icin cabuk unutamayacagim iki tane olay veya hikaye paylasmak istiyorum musadenizle.
 
Uzun yillar suren zorlu bir calismanin ardindan bir mucit veya istiyorsaniz bilim adami- insani deyin ates yakma sanatini kesfetmisti. Atesin ozellikle buyuk bir ihtiyac oldugu, her tarafi karla kapli olan ulkenin kuzeyine gitti, beraberinde ona lazim olan aletlerini de goturdu. Orada insanlara ates yakma sanatinin bircok faydasini, anlayisli yani sade bir dil ile anlatti.

Insanlar, onun soyledikleri ile o kadar ilgilendiler ki, bir gun mucidimizin ordan ayrildigini bile fark edemediler, ve hatta ona bir tesekkur etmeyi bile aklillarina getirememislerdi. O, insanlarin icadindan faydalanmasini yeterli gordu, ve icadini buyuk topluluklara iletmeye de karar vermisti. Derken kendisini buyuk bir toplulugun icinde bulmustu.

Burada da insanlar onun buluslarindan fevkalade memnundular. Ancak rahipler… insanlar uzerindeki etkisinden dolayi o garip adami kiskandilar ve onu uyduruk bir nedenden oturu zindana attilar.

Bir daha hickimse ondan bir haber alamadi. Herhangi bir suc suphesini onlemek icin de rahipler, kilisenin sunagina (ALTAR) bu buyuk bilimadamin buyuk bir resmini yerlestirdiler. Ve ritueller bile sonradan onun anisini taze tutmak icin yeniden dizayn edildi.

Rituellerin tek bir harfinin degistirilmemesi veya cikarilmamasi veya bunlarin degistirilmesinin teklif dahi edilmesinin onlenmesi icin yeni kanunlar hazirlandi. Ates yakmak icin kullanilan arac ve gereclerin saklanmasi icin ozel bir bolme yapildi. Ve kim elini inanarak bunlarin uzerine koyarsa iyilesecegi inanci olusturuldu. Bas rahip bu buyuk bilim adaminin hayat hikayesini bizzat kendisi yazdi. Bu hikayeye buyuk bilim adaminin insan, doga ve hayvan sevgisi, yaptigi mucizeler ve diger fevkalade isleri eklenerek bir kitap haline getirldi ve sonradan bu bir kutsal kitap olarak kabul edildi.   

Rahipler, bu kitabi gelecek nesillere aktarmayi ve gozetmeyi kendilerine gorev edinmisti. Buna uymayanlar siddetli bir sekilde cezalandirildi.

Ha bu arada ates yakma sanati da hemen hemen tamamen unutulmustu artik…

Sonra forumda bir baslik okuyordum, ve paylasimda locanin herhangi bir yeri icin “kutsallar kutsali” veya altar gibi terimler kullanilmisti. Onun icin birisinin Goethe’ e ait oldugu (one surulen) bir hikaye ve bir olay paylasmak istiyorum.

Seytan, bir gun ahbaplarindan birisi ile sokakta yuruyor. Onlerinde hayatin agir yuku altinda ezilmis perisan bir insan gorurler. Ahbabi, efendisine “bu insan ne yapiyor olabilir” diye sorarak bir diyaloga baslarlar.

Seytan, “O kisi muhtemelen bir kez daha varolusun anlamini, arayisinin yolunu aydinlatabilecek ilahi gercekleri ariyordur” diye acikliyor.

“Ama bu senin icin hic de iyi degil,” diyor ahbap, “cunku o kisi her ilahi gercegi buldugunda, sen gucunden bir parca kaybedersin.”

“Ahh! “diye devam eden seytan, “Ben o oyunu uzun zamandir bilirim. Ben o insanlardan hep ondeyim. Insan ne zaman ilahi bir hakikat bulsa, ben onun etrafinda bir institut veya muessese kurarim.” …
 
Bati dunyasinda Masonlugu topluma anlatmak icin yilda bir veya iki defa aksamlari “Bilgilendirme toplantilari” duzenlenir. Ilgi duyup o aksam locaya gelen bir vatandas programin sonunda sorularin sorulabilecegi zaman diliminde soyle der:

"Sizler hep mabetler insa ettiginizi soyleyip duruyorsunuz, eger oyle ise burasi bana gore bir yer degildir. Oysa ki ben hayatimda onca sahte mabetlerden ve anlayislardan kurtulmak istiyorum, ve bu hic de oyle kolay degildir. Buraya gelip yeni yeni mabetler mi insa edecegim, hic te degil!" …


Başlık: Ynt: (Masonik) Mabed - Ibadethane
Gönderen: Lucian - Mayıs 06, 2022, 09:29:14 öö
Sevgili Mars Kardeşim, Caliper Kardeşim ve Kıymetli Anarchosa yine öyle güzel açıklamışlar ki feyz aldım, ziyade olsun! Ben de yukarıdaki sorulara birkaç ekleme yapayım madem. Sevgili Caliper Kardeşim demiş ki iki farklı Kutsal vardır, bunlardan biri Sacred, diğeri de Holy. Bunların anlamları üzerinden yola çıkıldığında aradaki fark nedir? bir de yine Kıymetli Anarchosa çok güzel bir konuya değinmiş ''Her mabedi oranın mabudu (Tanrısı)na inananlar yapmaz. Her usta, işçi yaptığı mabette tapılacak din/Tanrıya inanmaz. Beratları ve serbest dolaşım izinleri ile pek çok coğrafya ve kültüre seyahat eden yapıcıları düşünün...

Bunlar bulundukları yerde yapı şantiyesinde localar oluştururlardı. Ama bu localar mabedin içi (ve tapınma amaçlı) değil, buluşma, çalışma ve planlama yani üretim amaçlı olurdu. Bunu  içinde "porch" denen avlularda (sundurmalarda) kurulurdu localar. Nitekim bahsettiğiniz ayrımda Eski Ahitte bu şekilde belirtilmiştir. Mevzubahis yapının ustalarının Diyonisos işçileri olduğu Sidon, Tyre gibi Fenike bölgelerinden geldiklerini unutmayalım.''

Bu da bize bu kavramların operatif dönemde nasıl bir yapıda olduğunu gösterir farklı bir açıdan.

Peki temelde yatan Masonluk din midir, dini bir olgu mudur konusu uzun uzun konuşulmuşken kafamızda hala soru işareti bırakan konu nedir diye sorsam?