Masonlar.org - Harici Forumu
Masonluk Bilgidir. Bilimdir. Ilimdir. => Genel Bilim - İlim => Konuyu başlatan: ADAM - Haziran 13, 2014, 12:15:14 ös
-
Geçtiğimiz günlerde bu bölümde, kimi forum üyelerimizin çok güzel katılımlarıyla “Bilim nedir?” başlığı altında paylaşımlı bir çalışma yapmıştık.
Bu çalışma sırasında (başlarda) katılımcılarımızdan biri, aslında bilim konusuna girmeden önce “bilgi” konusunu irdelemekte yarar olduğunu söylemişti.
Haklı sayılırdı ama her ne kadar o aşamada belirtmemişsek de “bilgi” konrusu üzerinde Forumda daha önce yapılmış hayli ayrıntılı bir çalışma bulunduğundan, o öneriyi göz ardı etmiştik.
Fakat bilim konusu üzerinde yeterince çalıştıktan sonra, göz ardı etmememiz gereken iki kavram var. Bunlardan biri bilimsel bilgi, diğeri bilimsel yöntem.
Bilimsel bilgi, varsayımlarla bağlantısı olmayan, hiçbir kurguya yer vermeyen, her türlü dogmadan tümüyle arınmış, temelini yalnızca bilimin verilerinden alan bilgidir. En azından Mason Sözlüğü’nde böyle bir tanım var. Belki başka türlü de tanımlanabilir.
Ansiklopedik Mason Sözlüğü’ne baktığımızda, orada, şöyle iki farklı tutumun olduğundan söz edildiğini görüyoruz:
1- Masonlukta ilgi konusu olan bilginin “bilimsel” olması gerekir. Bilimsel bir nitelik taşımayan, temelini bilimden almayan herhangi bir bilginin, masonik çalışmalarda yeri yoktur.
2- Bilgi, niteliğine bakılmaksızın eş değerdir. Hiçbir bilgi “bilimsel” ve “bilim dışı” diye ayrılamaz. Masonlukta önemli olan bilgidir.
Bu iki farklı tutumu irdeleyebiliriz ama bu konuda yapabileceğimiz bir şey yok çünkü Masonlukta böyle iki farklı ve çelişkili tutum varmış; ne yapabiliriz ki!
Ancak bilimsel bilgi. bilginin bir özel hali olduğuna göre, bunun niteliği üzerinde biraz daha irdeleme yapabiliriz. Örneğin bir bilgi betimleriz ve sonra deriz ki işte bu bilimseldir. Bir başkasını betimleriz ve deriz ki bu da bir bilgidir ama bilimsel değildir.
Söz bu konuyla ilgilenen katılımcılarımızda. Ne dersiniz?
(Rica: Lütfen internetten kopyalamalar getirmeyiniz; böyle bir zahmete katlanmayınız çünkü silinecek. Aktarma yapacaksanız, basılı materyallerden ya da kendi öz kaynaklarınızdaki birikimlerden alabilirsiniz. İnternet ile bağlantılı olarak, isterseniz link verebilirsiniz ama o durumda lütfen kendi değerlendirmelerinizi de ekleyiniz.)
-
Aslında Bilimsel Bilgi'yi tanımlamak son derece zor. Bunun zorluğu bilimsel bilginin bilimsel yöntemlerle elde edilmesi gerektiği gerçeği, fakat bilimsel yöntemin dönemden döneme farklılıklar göstermesinden kaynaklanmakta. Bundan yüz yıl önce bir bilimsel bilgiyi ortaya koymak için kullanılan o zamanın bilimsel yöntemi ile aynı tür bilimsel bilgiyi günümüzde ortaya koymak için kullanılan bilimsel yöntem birbirinden doğal olarak farklı olabilir. Fakat bu dönemsel etkiyi göz ardı edersek, bilimsel bilgiyi şöyle tanımlayabiliriz.
Yukarıda Sn. ADAM'ın yazdıklarına ek ve tamamlayıcı olarak, Bilimsel Bilgi, bilimsel yöntemlerle yapılan gözlem / araştırma / test / deneme-yanılma çalışmaları sonucu ulaşılan sonuçtur. Bu çalışmalar laboratuvar ortamında da yapılmış olabilir, sadece kağıt-kalem veya kara tahta kullanılarak yapılan teorik (matematik, geometri, fizik, vb.) çalışmalar da olabilir.
Ne var ki günümüzde bilimsellikle alakalı olmayan kişilerin sözümona bilim çevrelerine sızarak, sözde bilimsel çalışmalarını bir şekilde yayımlamaları yüzünden neyin bilimsel bilgi olduğu ve neyin olmadığı birbirine karışmış durumdadır.
Ancak bilimsel bilgi. bilginin bir özel hali olduğuna göre, bunun niteliği üzerinde biraz daha irdeleme yapabiliriz. Örneğin bir bilgi betimleriz ve sonra deriz ki işte bu bilimseldir. Bir başkasını betimleriz ve deriz ki bu da bir bilgidir ama bilimsel değildir.
Bilimsel bilgi olduğu iddia edilen ama aslında bilim ile yakından uzaktan ilgisi olmayan iki çalışmayı ele alalım. Aşağıdaki bilimsel olduğu iddia edilen çalışma Namazla Kazanılan Sevap Miktarını matematiksel olarak formüle etmektedir.
(https://fbcdn-sphotos-b-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/t1.0-9/10433215_10152512787784845_8550894054886884144_n.jpg)
Daha önce "Bilim Nedir?" başlığı altında da paylaştığım http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23269538 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23269538) adresindeki makalede; şizofreni hastalarında görülen sanrıların hayal olmadığı, aksine bu sanrıların, şeytani (demonic) güçlerin hastaları ele geçirmesinin emareleri olduğu, demonik varlıklar tarafından kişide yaratılan duyusal görüntülerin, hekimler tarafından yanlış yorumlanarak hastalara şizofrenik halüsinasyon teşhisi konulduğu, bu nedenle bu hastaların tedavisinde hekimlerin, dinî telkin yöntemini uygulayan kişilerle birlikte çalışmaları gerektiği söylenmekte.
Eğer bu tür bilgiler bilimsel bilgi kisvesi altında ortaya atılıp, danışıklı dövüş ile bilimsel bilgi olarak kabul edileceklerse, gerçek bilimsel bilgi peşindeki bilim insanlarının yaptığına ne diyeceğiz?
Eğer yukarıdaki iki örnek bilimsel bilgi olarak algılanacaksa, aşağıdaki iki çalışmaya ne diyeceğiz o zaman?
http://io9.com/heres-nasas-new-design-for-a-warp-drive-ship-1588948192 (http://io9.com/heres-nasas-new-design-for-a-warp-drive-ship-1588948192) (çok kısaca NASA, direk olarak ışık hızını geçecek bir hıza ulaşmak yerine (ki bu zaten imkânsız görünmekte), cismin önündeki uzayı sıkıştırarak, cismin arkasında uzayı genişletme yolu ile ışık hızına ulaşma amaçlı çalışmalar yürütüyor. Buna kısaca Star Trek'deki adıyla Warp Drive, gerçek hayattaki teorik adıyla Alcubierre Drive deniyor. Bkz. http://en.wikipedia.org/wiki/Alcubierre_drive (http://en.wikipedia.org/wiki/Alcubierre_drive) ).
http://www.sondakika-haberler.biz/Dunyanin-derinliklerinde-dev-bir-okyanus-bulundu-53430-h.htm (http://www.sondakika-haberler.biz/Dunyanin-derinliklerinde-dev-bir-okyanus-bulundu-53430-h.htm) Bu da ikinci çalışma. Yerin derinliklerinde, dünyadaki okyanuslarda bulunan su toplamının 3 katı miktarda su varmış...
İkisi bana göre negatif, ikisi ise pozitif 4 bilimsel bilgi içeriği paylaştım.
Dört önermeyi özetleyelim:
a) Namaz karşılığı kazanılan sevap namaz kılan kişi sayısının artan bir fonksiyonudur ve kişi başına düşen manevi aktivite arttıkça, toplam manevi aktivite de artmaktadır.
b) Bazı şizofreni tanıları yanlıştır ve hastanın sanrılarının nedeni demonik varlıklar tarafından ele geçirilmiş olmalarıdır.
c) Alcubierre Drive ile cismin önündeki uzay sıkıştırılıp, arkasındaki uzay genişletilmek suretiyle ışık hızına eşdeğer hızlara teorik olarak ulaşılabilir. Teorinin pratiğe dönüştürülmesi yönünde umut vaat eden çalışmalar yapılmaktadır.
d) Yer katmanının derinliklerinde yeryüzündeki okyanuslarda bulunan su miktarının 3 katı miktarda su bulunmaktadır ancak bu su, sıcaklık ve basınç nedeniyle su formunda değil, hidroksil radikallerinin çeşitli minerallerle birleşmesi şeklindedir.
Forum üyelerinden ricam bu dört önermeden hangilerinin bilimsel bilgi olduğunu, hangilerinin bilimsel bilgi olmadığını nedenleriyle birlikte açıklamaları.
-
Sayın spock güzel bir yazı yazmış.
Yerin derinliklerinde yeryüzünden 3 kat daha fazla su buluması konusuna değinmek istiyorum.
Bir kere bu bilgi yeni değildir. Meraklı olanlar bilecektir Rusya'daki "Kola' derin sondajında zaten 11300 metreye kadar inilmişti. Bu derinlikte basınç altında kayaç minerallerinden kaynaklanan su bulunmuştu. Yani bu 1990'lı yıllarda anlaşılmıştı. Derinlik kayaçlarındaki su oranı kayaçların erime sıcaklığını düşürür. Örnek olarak kuru bazalt 800 C detecede erirken içinde %1su bununan bazaltın erime sıcaklığı 500 C dereceye kadar düşer.
1958 yılında Tuttle ve Bowen adlı iki araştırmacı soğumakta olan bir sıvıdan "yapay granit" elde etmişlerdir. Zaten bazalt ve andezitin kimyasal yapıları birbirine yalındır. Silikonca zengin olanına andezit denir. Suyun kayaç oluşumundaki etkisi uzun yıllar önce araştırılımıştır.
Anlatmak istediğim suyun kayaç oluşumundaki etkisinin incelenmesi çok eskiye dayanmaktadır. Burada çok detay vererek okuyucuyu sıkmak istemem. Ancak levha tektoniği açısından yerin derinliklerindeki suyun çok önemi vardır. Teorik olan bu bilgiler kısmen labarotuvar çalışmaları ile kısmen de böyle derin sondajlarla doğrulanabilmiştir.
Bilimsel bilginin nasıl elde edildiği kadar onun nasıl yorumlandığı da önemlidir. Her ikisini de nesnel olarak ortaya koyarsanız bilim olur.
-
Pek güzel katkılar oldu. Fakat sonrasında durgunluk.
Bilimsel bilginin daha iyi kavranabilmesi bakımından galiba biraz da "bilimsel yöntem"e bakmak gerekli.
-
BILIMSEL BILGI
Yöntemli, nesnel, genel, kesin ve öngörülü bilgi.
Ingiliz düsünürü Spencer´e göre üc türlü bilgi vardir:
Halksal bilgi, bilimsel bilgi, felsefesel bilgi.
Bilimsel bilgi, bu anlamda; nesnel, genel, kesin ve öngörülüdür.
Nesneldir, cünkü kisiden kisiye degisen bir yorumla yorumlanmaz herkes icin aynidir.
Geneldir, cünkü özel olaylara degil olaylar topluluguna uygulanir, örnegin düsme yasasi bütün düsmeler icin gecerlidir.
Kesindir, cünkü bilimsel celiskiye düsmeden aksi ilerisürülemez, örnegin hic kimse bir tasin düsmeden durdugunu söyleyemez.
Öngörülüdür, cünkü önceden bildirir, örnegin havada birakilan tas mutlaka yere düsecektir.
Felsefe Anksiklopedisi
Orhan Hancerlioglu
Alinti bitti..............
Simdi ben bunu niye buraya aktardim.
Acik söyleyeyim arkadaslarin yazdiklari beni pek aydinlatmadi.
Bu alintiyi yaparak belki olayi birazdaha detaylandirabiliriz ve daha iyi anlarim diye umuyorum.
-
Orhan Hançerlidğlu'nun dediği üç noktada doğru, bir noktada yanlış.
Yanlış olduğu nokta şu: Bilimsel bilgi kesin değildir; görelidir.
Kesin olursa, o mutlak demektir, bilimsel değildir.
Orhan Hançerlioğlu böyle bir çelişkiye düşmemiş olmalıydı diye düşünülebilirse de, Felsefe Ansiklopedisi'nin (o görkemli ve dehşetli emek ürünü yapıtın) diğer birçok yerinde olduğu gibi, burada da kendini çelişkiden kurtaramamış anlaşılan.
Elbette konumuz onu ardından eleştirmek değil. Onu saygı ile analım. Yapıtlarından yararlanmayı sürdürelim.
Ancak Orhan Hançerlioğlu bir otoritedir diyerek sadece onun yazdıklarının doğru ve yeterli, bu foruma katkıda bulunan değerli paylaşımcılarımızın getirdiklerinin yetersiz olduğunu söylemek haksızlık olur.
Yetersizlik görüşünde olanlar, aktarma yapmanın ötesinde kendi bilgilerini, yorum ve değerlendirmelerini getirmelidir. Örnein Orhan Hancçerlioğlu'nda yapılan alıntıyı yorumlayıp değerlendirmeli, geliştirmeli, zenginleştirmelidir. Bunu yapmayanlar, başkalarının yaptıklarını aktarmaktan öteye gidemeyenlerdir ve yapanları yerme tarzında eleştirmeye ne denli hakları olduğunu da sorgulamalıdırlar.
-
Ayni sebeplerden ayni sonuclar cikar.
Bu bilimsel bir bilgimidir?
Zaman ve mekan degistiginde bu bilgi degisirmi?
Iletimdede soyledim anlamadigimi
-
Aynı sebeplerden aynı sonuçlar ancak tümüyle aynı koşullar altında çıkar.
Evrende tümüyle aynı koşullar diye bir şey yoktur. Çoğunlukla yaklaşık koşullar vardır.
Zaman ve mekanın değişmesi demek, koşulların değişmesi demektir. Dolayısıyla zaman ve mekan değişince, oradan elde edilen bilimsel bilginin niteliğinde de değişim olabilir.
Nitekim bilim, bunun farkına vardığında olağanüstü gelişim sağlamıştır. Bunun en belirgin örneği de atom üstü fizik yasalarının atom altında geçerli olmadığının fark edilişidir.
Bu başlık altında en son yazılan yazıyı kaldırmaya gerek görmüyorum. Bilmeyenin ille de bir şey yazıp da kendisini bilir gibi göstermeye kalkışması gerekmez. Bunu yapmaya girişene de, kusura bakmasın, haddi bildirilir, nazikçe... Çünkü burası, bu başlığın altı, her isteyenin her istediğini yazabileceği bir yer değildir. Uzun süreden beri bu forunda bulunup da bu konuyu henüz anlamamış olanlar, anlasalar iyi olur. Böylece kırılmaca, gücenmece, gocunmaca gibi durumlar ortaya çıkmaz.
Bu da bilimsel yöntemin bir yerlerinde yer alır. Bilimsel yöntem üzerinde ancak bilimsel yöntemi anlayanlar konuşabilir. Önce bilmek, sonra görüş oluşturmaya yönelmek gerekir. Ötekilerin yaptığı safsata olur.
Bilmeyen ya da anlamamış olup da içtenlikle bilmek ya da anlamak isteyen sorar. Sorusu yanıtlanır.
İşte bilimsel yöntem üzerinde böyle çalışılır.
-
Bu konu bir yorum konusu değil. Önceden okumuşsan, biliyorsan bir şeyler paylaşırsın. Ciddi olarak giderken ya dinsel yazılar getiriliyor ya da böyle kendinden fazla bilenleri çekemeyerek abuk sabuk ifadeler kullanılıyor.
Ben de bir ka kelam ettim derken karşıma islami bilim adında bir safsata çıkartılmıştı. İslami bilim, islami bilgi ya da islami bilimsel yöntem diye bir şey olamaz. İslamda bilim ve teknik olur.
Şimdi o zaman tartışmayı da bilmek gerekir. Öğrenmeye istekli olmak gerekir. Kimlerin ne amaçla soru sorduğu belli.
Bilimsel bilgiyi anlamaya çalışmak, bilimi hayatın her alanında gerekli kılmak çok önemli. Neden masonluk bilimsel olmayı sürekli olarak vurguluyor?
Bilimsel düşünemeyen tartışamaz, karşısındakine hoşgörülü bakamaz, boş inançlara saplanır,kırıcı olur, karşısındakine saygı göstermez, anlayışsız olur, yalnız kendi bildiğini doğru zanneder forumda bazen olduğu gibi.
-
Evet bende bilmedigimi ve/veya anlamadigimi ve anlamaya calistigimi bastan belirttim. Daha fazla söze gerek yok.
Peki, denildigi gibi, ayni sebeplerden ayni sonuclar doguyorsa, yani örnegin yer cekiminde herhangi bir degisim olmadikca, veya herhangi bir dis etken( sartlar) degismedikce tasin yere düsmeme ihtimali yoksa veya su dünyanin heryerinde 100 derecede kayniyorsa, bu Orhan Hancerlioglu´un " Kesindir, cünkü bilimsel celiskiye düsmeden aksi ilerisürülemez, örnegin hic kimse bir tasin düsmeden durdugunu söyleyemez." ( sayin ADAM´in katilmadigi) savini dogrulamazmi?
Bunun aksi yönünde örnekler verilebilirmi, verilirse bende daha iyi anlamis olurum.
Üc kelimeye özellikle dikkat cekmek istiyorum " bilimsel celiskiye düsmeden" yani ( benim anladigim kadariyla) aksi ispatlanmadikca.
-
Zaten sorun burada...
Su her yerde 100 derecede kaynamaz. Her su da 100 derecede kaynamaz. Aynı nitelikteki iki su aynı yerde ve aynı saatte kaynatılırsa, ikisi de aynı derecede kaynar. Bu bağlamda başka birçok etken söz konusu olabilir ki, işte o taşın düşmeden durabilmesi için de söz konusu olur.
Düz mantık ve yetersiz bilgilerle gidildiğinde, bilimsel gerçekler açıklanamaz da anlaşılamaz da...
-
Su her zaman 100 derecede kaynamadığı gibi 0 derecede de donmaz. Tuzlu su tuz yoğunluğuna bağlı olarak -2 derecede donmaya başlar.
Aynı şekilde üçgenin iç açılarının toplamı da 180 derecedir ama bu Öklid geometrisinde geçerlidir. Dünya gibi küresel yüzeylerde geniş alanlarda üçgenin iç açılarının toplamı 180 dereceden fazla hatta 270 dereceye kadar çıkabilir. Pozitif ve negatif eğriliğe sahip yüzeylerde 180 dereceden fazla veya 180 dereceden az olabilir.
Dolayısıyla bilginin doğruluğu zaman ve mekana göre değişebilir.
Bilimsel bilgi çeşitli ölçme süreçlerinden geçen doğruluğu kabul edilmiş bilgidir. Ancak elde edilen bilgide her zaman bir belirsizlik veya hata payı vardır. Bu hata ölçme aletlerinden (yöntemin), hipotezin yetersizliğinden veya ölçmeyi yapan kişiden kaynaklanır. Bilimsel bilgi eğer doğru olarak kabul edilecekse eldeki verilere göre bilebildiğimizin en doğrusudur demek daha doğru olacaktır. Bilgi sürekli olarak yenilenir ve gelişir. Bazen tamamen reddedilir ve yenisi ile değiştirilir.
Bu anlamda kesin değişmez bir bilgi yoktur. Doğa yasaları da aynı şekilde eldeki kuramlara göre en doğrudur diyebiliriz. Doğa yasalarının yani açıklandığı şekilde değişmezliğini savunmak evrime aykırıdır.
Bugün dünyadan kalkan bir roket ve onun taşıdığı bir araç veya uydu milyonlarca kilometre uzaklıktaki başka bir gezegene ulaştırılabiliyorsa ama doğrusal olarak değil başka gezegenlerin çekim alanlarına sokularak ve hızlandırılarak , bu eldeki bilimsel verilere göre yapılabilmektedir. Evrensel çekim yasaları (Newton'u hatırlayın) ve onun sonuçları ancak büyük ölçekte işe yaramaktadır. Ancak atom boyutuna geldiğinizde işler değişmektedir. Artık evrenin deterministik bir açıklaması bazı yerlerde yetersiz kalmaktadır. Geçmişte evrenin dev bir makina ve kusursuz bir işleyişi anlayışının yerine Kuantum ve Rölativite gibi başka açıklamalar yapılmaktadır. Kuşkusuz açıklamalar sadece bunlarla da sınırlı değildir. Hologram, plazma ve sicim teoileri de bizleri anladığımızı düşündüğümüz evren anlayışından farklı noktalara götürmektedir. Günümüzde henüz tam anlaşılamayan bu teoriler gelecekte daha bilimsel temellere oturtulabilirse belki evren anlayışımızda kökten değişebilir. Aynı Aristo'nun ve Batlamyus'un cam küreli evren ve Newton'un deterministik evren anlayışından günümüzdeki rölativistik, madde ve zaman eksenli evren anlayışına geçtiğimiz gibi.
O zaman bilimsel bilgi günümüzde geçerli (ama kesin olmayan) en doğru bilgidir. Bilimin temelinde zaten işte bu anlayış var. Ancak nasıl ki bir teori bilim ve bilim adamlarının ürünü ise yerine konulacak yeni teoriler de onların eseri olacaktır.
Bilimin dışında arayacağımız başka bir gerçeklik bu anlamda yok.
Çünkü bilim insan düşüncesinin ve çabasının ürünüdür. Yerine başka ne konulabilir?