Forum alanında ara sıra bu kavramdan söz ediyoruz ve tanımını da yapıyoruz ama şöyle enine boyuna bir irdelesek nasıl olur diye düşündüm,
Bu kavram eski dilde “taassup” olarak geçerdi, biliyorsunuz. Kimileri günümüzde de öylesini daha anlamlı buluyor. Ancak ben biraz Türkçeci olduğum için “sağnazlık” sözcüğünü yeğliyorum.
Bağnazlık, bilginin ve sevginin olmadığı ortamlarda boy gösteren, insanın var oluşuyla birlikte ortaya çıkmış, insanlara özgü bir tutumdur.
Sadece din değil, her türlü düşünce açısından geçerli olabilir. Her düşünce, her inanç ve her ideolojinin bağnazları bulunabilir.
İnançları ve düşünceleri konusunda tartışmaya yanaşmayan, ödüne ve esnekliğe yer vermeyen, tek doğrunun kendi doğrusu olduğuna inanan, kendisi gibi düşünmeyenlere saldıran, toleranssız ve sevgisiz bir insanın niteliğidir bağnazlık.
Bağnaz kişi, başkalarının kanı ve düşünülerini yadsıyarak bir tek kendi inanç ve düşünülerine körü körüne bağlanan, eleştiri bilincinden yoksun, hep kendini haklı gören kişidir. Başka düşüncelerin de doğru ve haklı olabileceğini aklına bile getirmez. Kazara aklına gelirse, kendini hemen ondan uzaklaştırır.
Bir Müslüman, Hıristiyan, Yahudi ya da herhangi başka bir dinin inançlısı bir kişi bağnaz –din söz konusu olunca yobaz- olabileceği kadar; bir dinsiz hatta bir ateist de öyle olabilir.
Bağnazlık, bilginin gelişimine, evrime, değişime karşıdır. Tartışmayı, eleştiriyi karşılıklı toleransı kabul etmez. Birtakım peşin doğru-yanlış, iyi-kötü yargılarının üzerine oturmuştur.
Bağnazlığı olayları ve gerçekleri akıl yolu ile düşünmeden, bilgi ve bunun erdem ile birleşiminden oluşan bilgelik ile değerlendirmeden kesin bir sonuca varmak yaratır. Bu ise özgür düşüncenin tam karşıtıdır.
Dinsel alanda, bağnazlığın asıl destekçileri inanç sahipleri değil, dini kendi amaçları için saptıran ve kullanan kişilerdir. Oysa toleranslı, alçak gönüllü, sevecen bir dindar, eğer dininde “cennet diye bir kavram varsa kendine «Cenneti hak edebilmek için nelere inanmalı, insanlara nasıl davranmalıyım?» diye sorar.
Kibirli, toleranssız bir dinci bağnaz yani yobaz ise «Kimler benim inancımı paylaşmıyor bakalım?» diyerek, çevresinde cehenneme gönderecek adam arar.
Bu konuyu burada bitirmiyorum; devam edeceğim. Ancak bu aşamaya kadar benimle aynı görüşte olmayanlar çıkabilir; bağnazlığa sapmadan tartışırız.