MASONLUKTA TÖRE ya da MASON TÖRESİ - 11

[ADAM]

İşte şimdi mason töresinin önemli bir başka noktasına geliyoruz.

Konu: Dayanışma ve Yardımlaşma

İnsanlar arasında dayanışma (tesanüt) ve yardımlaşma (muavenet), toplum içinde dengeli, paylaşımlı ve mutlu yaşamanın gereklerindendir.

Başkasına iyilik etmek, yardımda bulunmak, elinden tutmak, destek olmak gibi davranışlar, bencillikten kendilerini alamayanlara insanın yaşamından ve olanaklarından özveride bulunması gibi gelir ama insanı ve insanlığı seven, kendisini onların bir parçası sayan kişiler için hiç de öyle değildir.

Öte yanda, bir kişinin edinmiş olduğu bilgi, görgü ve deneyimlerden, düşüncelerinden, maddi ve manevi tüm değerlerden tek başına ve yalnızca kendisini yararlandırmaya hakkı yoktur. İnsan, -insan olan insan- kendini bunları başkalarının da yararına sunmak, diğer insanlarla paylaşmak zorunda görür. Bu onun insan oluşundan ileri gelen bir yükümlülüğü olduğu kadar toplumsal yaşam bilincini edinmiş olduğunun göstergesidir.

Dayanışma ve yardımlaşma bir arada yürür ama bir bakıma bunları ayrı tutmak da gerekebilir; an azından kavramlar arasındaki farkı belirleyelim.

Dayanışma, iki ya da daha çok kişinin sevgi, bağlılık ve içtenlikle birbirlerine yardım etmesi, destek vermesi, birbirlerinin gereksinmelerinin karşılanması için katkıda bulunmasıdır. Bu bakımdan yardımlaşma ile eş anlamlı değildir. Çünkü yardımlaşma bunun salt maddi yönünü, dayanışma ise öncelikle manevi yönünü yansıtır.

Yardımlaşma için sevgi, bağlılık ve içtenlik gerekli değildir; bir tür alış veriş niteliği taşıyan yardımlaşmalar da vardır.

Dayanışma ise sevgi, bağlılık ve içtenlik olmaksızın gerçekleşemez.

Hep güçlük ve acıların paylaşılınca bölünüp azaldığını, sevinç ve mutlulukların ise paylaşıldıkça arttığını söylemez miyiz? Nitekim dayanışma, paylaşım ile bir anlam taşır ve bütünlenir.

Masonluğun yüzyıllar boyunca etkin ve güçlü bir kurum olarak varlığını sürdürebilmiş olmasının temel nedenlerinden biri, -tek neden olmasa da- masonlar arasında oluşturulmuş dayanışmadır.

Ancak masonlar arasındaki dayanışma Masonluğun dışındaki bazı çevrelerce pek yanlış bir şekilde yorumlanmış, belki bilmeden belki art niyetle “bir çıkar alış verişi” gibi gösterilmiştir. Oysa bu iddialarda bulunanlar bilmez ki masonlar arasında da geçim sıkıntısı çekenler hatta belki güncel gereksinmelerini bile zor karşılayanlar vardır. Masonların hepsini “zengin” en azından “varlıklı” sananlar ne kadar da aldanmaktadır! Masonluktaki törenin bir gereği olan yardımlaşma, maddi bakımdan güç durumdaki bir masona diğerlerinin yardım etmesini gerektirebilir ama şunu da bilmek gerekir: Hiçbir masonu bu bağlamda ne bir zorunluluk altındadır ne de bir diğer masonu madde bakımdan kalkındırmayı hedeflemektedir.

Masonlukta dayanışma, her masonun, çeşitli konulardaki bilgi, görgü, deneyim, düşünce ve erdemlerinden diğer masonların da yararlanmasını istemek hatta istemekle de kalmayıp bunu sağlamak, bunun için çaba göstermek, kendi olanak ve yeteneklerini diğer masonlar ile paylaşmak tarzında belirir. Masonluğun amaçları doğrultusunda ve ilkeleriyle uyumlu olarak el ele, kol kola, omuz omza ve güç birliği oluşturarak çalışmaktır. Bu çalışmalarda, masonlar birbirlerine koşulsuz ve karşılıksız olarak destek verir.

Masonluktaki dayanışmanın en güzel örneklerinden biri, masonların gerektiğinde birbirlerini eleştirmesinde görülür.

Bu deyişimi yadırgadınız mı? Siz eleştirinin bir dayanışma öğesi olduğu kanısında değil misiniz yoksa?

Yermek, kötülemek ve yıpratmak amacıyla değil, daha iyisini, daha doğrusunu ve daha güzelini sağlamak amacıyla, sevgi ve içtenlikle yapılan bir eleştiri, eleştirilen kişi tarafından da anlayışla karşılandığında, bir yanlışın düzeltilmesini ya da yanılgının giderilmesini sağlar. Bu eylem eleştirilen kişiyi küçültmek için değil, onun noksanlarını gidererek kendini bütünlemesine katkıda bulunmak amacıyla yapılır.

Akıllı bir insan, kendinden daha bilgili ve deneyimli olanların kendisine yönelttiği eleştirilerle mutlu olur. Eğer o bir de erdemliyle, bunun üzerine o kişileri borçlandığını duyumsar.

İşte mason töresindeki dayanışma anlayışı böyledir. Masonluğun evrensel amacının kaçınılmaz gereklerinden biridir. Bu bir bakıma tam anlamışla “bağlılık” (sadakat) demektir.


Madem bunun sözünü ettik; şimdi Masonluktaki törenin bir diğer öğesi olan “bağlılık” kavramının değerlendirilişine bakmalıyız.