Masonlukta Haçlar - 2 (Basit Simgeler)

[ADAM]

Hıristiyanlıktaki standart haç, Crux Emmisa olarak anılıyor. (1) Bu haç her ne kadar Hıristiyanlarca İsa’nın gerildiği çarmıhı anımsatır olarak kabul edilerek bir kutsal simge sayılırsa da, salt Hıristiyanlığa özgü olmadığını da düşünmek gerekir. Bu biçimin hem “insan”ı hem de “yaşamın sonsuzluğu” düşünüsünü simgelediği kabul edilmiştir. Doğanın en önemli yaşam öğelerinden biri olan ağacın, dolayısıyla “doğa”nın simgesi olarak da benimsenmiştir.

Bu haçı baş aşağı edersek, Hıristiyanlıkta kullanılan bir diğer haç çıkar karşımıza. (2) Buna “Aziz Petrus Haçı” deniyor. Ancak bu Masonlukta kullanılan bir simge değil bildiğimce. En azından ben rastlayamadım. Buraya bilgi olsun diye ekledim.

Önceki haça dönelim. Antik Mısır ve doğu ekollerinden birçoğunda haç, T harfine benzer bir şekilden oluşan ve “Tau” olarak anılan simge ile özdeşleşir. Bu haça Crux Commisa denmiştir. (3)

Şimdi gelin şu standart haçın tepesini şişirelim ya da Tau’nun üzerine bir halka ekleyelim. (4) İşte bu haç, aslında bundan sonra geliştirilmiş olan diğer haçların ilk aşamasıdır. Buna Latincede Crux Ansata (Tutacaklı Haç) deniyor. Bunun nedeni de, o halkanın haçı elde taşımak ya da boyuna asmak için kullanılması.

Ancak bu halkalı haç, Antik Mısır uygarlıklarında doğrudan insanın ve yaşamın, daha da ötesi “ölümsüzlük” düşünüsünün simgesi olarak benimsenip, “Ankh” olarak anılmıştır. (5) Bunun çok özel ve değerli bir simgesel anlamı vardır. Bu nedenle de öğretisi bakımından Hermetizm’den hayli etkilenmiş ve esinlenmiş olan Masonlukta da değer taşır.

Detaylar

Tüm bunlar, Masonlukta birer simge olarak kullanılan (biri dışında) basit haçlar olarak nitelenebilir. Bundan daha karmaşık haçlar da var. Onlara dizinin bir sonraki yazısında geleceğim. Şimdi belki bu noktaya kadar bir diyeceği olan vardır; onu izleyelim.

[Caius Keyes]

Bu basit olarak nitelendirebileceğimiz haçlara bir de eşit kollu (equal-armed cross) haçı da ekleyebiliriz. Hıristiyanlıktan önce Antik Yunan gibi kültürlerde görülmüştür. 4 mevsim veya 4 element gibi kavramları anlattığına dair de yorum getirilir bazı kaynaklarda. Masonlukta kullanılan bir simge midir bilemem ama bu yapının birçok ibadethanenin mimari planında (cross-in-square) kullanılmış olmasından dolayı yüksek ihtimal değer taşıyordur diye düşünüyorum.

[neumann]

Bu biçimin hem “insan”ı hem de “yaşamın sonsuzluğu” düşünüsünü simgelediği kabul edilmiştir.

İnsanı temsil ettiği basit bir şekil benzerliği ile anlaşılabiliyor.Ancak yaşamın sonsuzluğunu nasıl temsil ediyor merak ettim doğrusu.

Ayrıca islam sembolü olarak ay yıldız kullanılmasıda çok ilginç.Ama osmanlı devleti ile bir bağ var sonuçta.Simgelerin anlam-tarih bağı açısından benzer bir bağ haç-yaşamın sonsuzluğunu nasıl temsil ediyor?

Bir simge nasıl sonsuzluğu ifade edebilir?Özellikle antik çağlardan kalmışsa.Yalnızca dinsel öğeler yardımıyla.
Burada şu an ilerlemek için bilgi gerek gibi geliyor bana.Yada benim şu an düşünemediğim bir yorum.

Saygılarımla

[ADAM]

Kare Haç konusuna dolaylı olarak izleyecek bölümde geleceğiz. Çünkü o haç, denildiği üzere, her ne kadar görünümünde standart haçtan bile daha basit durmaktaysa da, aslında daha derin bir simgesel yoruma yol açabilmektedir.

Peki şimdi bu standart Hıristiyan Haçı nasıl olur da sonsuzluk kavramını simgeleyebilir?... Bunun yanıtını vermeye kalkışınca, öyle kolayca yanıt verememe gibi bir durum var. Çünkü bunun yanıtı için Simgecilik (Sembolizm) denilen bir tür uğraşı alanını şöyle biraz ileri düzeyde bilmek, bir simge nasıl tasarımlanır, nasıl anlamlandırılır, bunun içine girmek gerekiyor. Ancak bu yapılınca yatay hat ve düşüy hat kavramlarının simgesel anlamlarına varılabilir. (Bunlar Masonlukta da çok önem verilen simgesel kavramlar) Burada bir düşey ve bir yatay hat var. Bunların birbirleriyle ilişkilerinin bu iki kavramın simgesel anlamlarının göz önünde tutularak değerlendirilmesi gerek.

Demek bu yapılınca öyle bir kavrama varılabiliyormuş  Benim yapabildiğim bir şey değil de öyle yapıldığını bildiğim bir şey...

     

[neumann]

Sayın ADAM cevabınız için çok teşekkür ederim.

Tüm forum üyelerinin ve sizlerin affına sığınarak bilmeden sizin verdiğiniz bilgiler üzerine yorum yapmak istiyorum.

Belkide belirtmiş olduğunuz yatay hat dünya yüzeyini düşey hatta insanı sembolize ediyor olabilir.Böylece bir dirilişin olacağını yada/ve ölümsüzlüğün var olduğunu gösteriyor olabilir.Ama böyle olabilmesi için o çağlarda insanların ölülerini toprağa gömdükleri bilinmesi gerekiyor.

Bilgisizce ve cahilce yaptığım yorum.

Saygılarımla.

[abezethibou]

iki numaralı hacın asıl kökeni mjolnir'dir. mjolnir halen önemli bir simgedir. Birde ictis vardır bildiğim ama o da aslında tanrı ichthys'den geliyor. Petrusun ters crosifiedi ise ayrı birşey kanımca