Jainizm gibi M.Ö VI. yüzyılda meydana çıkmış olan Budizm de dünyada çok önemli bir rol oynamış ve oynamaktadır.
Bu dinin kutsal metnine Sanskritçe'de Tripitaka; Orta Hindistan'da konuşulmakta olan ve bazılarınca Buda'nın dili olduğu sanılan "pâli" lisanında da Tipitaka (yani Üç Sepet) denir. Sepetlerin birincisinde keşişlik kuralları, ikincisinde kurtuluş çareleri, üçüncüsünde felsefî ve bilhassa psikolojik görüşler vardır.
Hind uzmanı Alman Max Müller'e göre 'Brahman dini Kutsal kitapların en eskisine sahip bulunmaktadır. Budizm ise Kutsal kitapların en kalınına sahip olmakla övünebilir.'
Henüz Bûda olmayan ,fakat sonradan bu adı alacak olan Gôtama, M.Ö. VI. yüzyılın ortalarına doğru Kuzey Hindistan'da Himalaya yakınlarında dünyaya gelmiştir. Küçük prensler olan Sakya ailesindendi. Şiir dilinde kendisine verilen Sakya ailesinin Bilge İnsanı (Sakya Muni)adı da buradan gelmektedir.
Doğumundan birkaç gün sonra annesi Mâyâ öldü. Gôtama ilkin asil ve zengin delikanlıların lüks hayatını sürdü. Bir oğlu oldu. Bu elverişli dış şartların rağmine olarak derin bir melânkoliye tutuldu.
Yirmi dokuz yaşındayken mehtaplı bir gecede sarayını ve ailesini terk etti. Yedi yıl boyunca gayet sıkı perhizler yaptı ,oruçlar tuttu, hemen hemen hiçbir şey yemedi. Kendisiyle birlikte yaşamakta olan ve perhiz yapıp oruç tutan beş kişi daha vardır. Onlar da onun bu yiğitce gayretine hayran kaldılar.
Otuz altı yaşında olan Gôtama kendi iç alemine kapanıp düşüncelere dalar. Bir incir ağacının altında oturmaktadır ki , buna sonradan 'bilgi ağacı' adı verilecektir. 8 Aralık gecesi Hakikat karşısına çıkar. Bundan böyle o artık, Buda yani 'Nura kavuşan ,Bilen kurtaran kişi' olacaktır.
8 Aralık Budizm'in kutsal gecesidir. Bütün insanlık için yeni bir çağ başlamaktadır.
Buda ihtiyarlayınca gücünün ,kuvvetinin azaldığını hisseder. Seksen yaşında da Nirvana'ya girmeye karar verir.
Müridlerine ise son olarak : " Yılmadan savaşınız" dedikten sonra ölür.
Güneş doğarken şehrin kapılarında toplanan müridlerle Kusinâra asilleri, onun cesedini yakarlar.
Buda ölüm döşeğinde Ânanda'ya şöyle demişti: " Ben ölünce , öğrettiğim ve vaızlarımda belirttigim doktrinler size hocalık edecektir"
Doktrinlerin birinde Buda şöyle diyor:
"Bir şeye sırf kulaktan duydunuz diye inanmayın. Birkaç kuşaktan itibar görüyorlar diye geleneklerin de doğru olduğuna inanmayın. Sırf hocalarınızın ya da rahiplerin otoritesine dayanıyor diye hiçbir şeye inanmayın."
"Ancak hissettiğiniz, denediğiniz ve doğru olarak kabul ettiğiniz ,kendinizin ve başkalarının hayrına olan şeylere inanın ve tutumunuzu onlara uydurun"
