Bu başlık üzerine pek söz eden olmadı; ben devam edeyim…
Kavramsal bakımından önemli olan bir nokta, “akıl” ile “zekâ”yı birbirine karıştırmamak…
Zekâ, insanın zihninde düşünceyi oluşturan öğe… Akıl ise düşünce yapıcı değil, zekânın oluşturduğu düşünceler arasından en doğru ve en uygun olanını seçen öğe.
Akıl, insana, iç özgürlüğünü kazanma olanağını veriyor. Bundan yararlanmasını bilen kişi, toplumda etkin (aktif) bir yer tutar. Hem bireysel olarak kendi evrimini sağlar hem toplumunu evrimsel doğrultuya yöneltebilir.
Kim bilir, belki de aslında amacı salt bireysel boyutta kalmayan ve topluma da uzanan Masonluk, bir kez de bu bakımdan akla çok önem verir.
Akıldan söz ettiğimiz zaman, ister istemez bilimden de söz etmemiz gerekir.
Bilim ve akıla aynı anda baktığımızda şöyle bir görüntü ile karşılaşırız: Bilim ile akıl âdeta iç içedir; birbirlerini pekiştirir hatta bütünler. Bilim, akıl yoluyla kullanılacak olursa gelişir ve ilerler. Akıl, bilimsel verilere dayandığı sürece daha da olgunlaşır.
Bazı yerde aklın pozitif (müspet - iyi) ya da negatif (menfi - kötü) olarak nitelendiğini görebiliriz. Bu elbette göreli (izafi) bir değerlendirmedir ama aslında öyle ya da böyle olan akıl yani aklın kendisi değildir. Buna çok dikkat etmek gerek. Aklın kullanılış tarzı, onun pozitif ya da negatif, iyi ya da kötü olarak nitelenmesine yol açar.
Hangisi pozitif ya da iyi, hangisi negatif ya da kötüdür? Bu bir değer yargısı sorunudur.
Ben kendi değer yargım uyarınca şöylesini benimseyebilirim: Eğer akıl, insanın gerek bireysel boyutta kendisine gerekse toplumuna yararlı olabilecek bir tarzda kullanılıyorsa, pozitif yani iyi olarak nitelendirilebilir. Fakat salt kişisel ya da belli bir topluluğa özgü çıkarlar uğruna, hele birtakım özel tutkuları doygunluğa ulaştırabilmek için, hele hele başkalarının zararı pahasına kullanılırsa negatif yönde yani kötüye kullanılıyor demektir.
Aklın hep pozitife yani iyiye yönelmesini isteriz; bize göre pozitif ya da iyi her ne ve her nasıl ise… Peki aklı bunun tersine yani negatif ya da kötüye yönelten, o yana çeken nedir?
Ne yazık ki bunun da yanıtı göreli olacak ve bir değer yargısına dayanacak.
Bana göre aklı negatif olmaya yönelten bilgisizlik (cehalet), dogmalar, batıl saplantılar ve bir de insancı erdemlerden yoksunluktur.
Bunlar Masonluğun da karşı çıktığı öğeler oluyor. Benim bu bağlamda yapabileceğim bir şey yok. Masonluk benim düşüncelerimden yararlanmış olamayacağına göre, anlaşılan ben Masonlukta da benimsenmiş olan, kuşkusuz aslında salt Masonluğa özgü sayılamayacak bir düşünce tarzından esinlenmişim.
Sizin düşünceleriniz, sizin esinleriniz farklı olabilir elbette.
Konu: Akıl - 2 (Okunma sayısı 3184 defa)
Aralık 31, 2009, 12:06:04 ös