Dolayısıyla bizim burada "Operatif Masonluk Neredeydi" diye ortaya attığımız soru aslında şu sorunun yanıtını aramayı gerektiriyor: Operatif Masonluk sadece Britanya'da mı vardı?
Bu sorunun cevabı bu konu başlığı altında çoktan ortaya çıkmış olmalı. Operatif Masonluk sadece Britanya'da değil, Almanya'da da vardı. Fransa'ya da Almanlar tarafından taşındığını söyleyebiliriz.
Masonluğun günümüze kadar gelebilmiş en eski tarihli el yazması belgeleri olduğu söylenen Regius ve Cooke Belgesi, İngiltere'deki operatif masonların eski yasa ve kurallarından söz eder. Peki, farklı bir coğrafyada dolayısıyla farklı bir kültür ortamında yani Kıta Avrupası'nda geçerli yasa ve kurallar da bunlar mıydı? Onlar da yasa ve kurallarını İngiltere'den mi almıştı yoksa onların tutumu farklı mıydı?
İşte sıkıntı burada başlıyor benim için. Sebebi de şu: Kıta Avrupası'nda 1275 yılındaki Strazburg Kongresi'ne kadar Operatif Masonluğa dönük bir örgütlenmeye dair bir bilgi bulamadım. Dikkat edilecek olursa aslında Strazburg Kongresi'nin tarihi Britanya kaynaklı Regius Şiirinden de (1390 yılı tarihli), Cooke el yazmasından da (1410 yılı tarihli) daha eski. Oysa Britanya kaynakları tüm bunlardan daha da eski bir olaya dikkat çekiyorlar. Fakat bu olay, gerçekten oldu mu olmadı mı halen tam bir mutabakat sağlanamamış anladığım kadarıyla. Çünkü efsanelerle bezenmiş bir anlatımı var. Evet 926 senesindeki York şehrinde yapılan Büyük Asamble'den bahsediyorum. Burada kabul edilmiş bir anayasalar kitabı olduğundan bahsedilmekte. Hatta kayıtlı ilk operatif masonluk ürününün York'da 627 yılında inşa edilen ahşap katedral olduğu söylenmekte. Katedralin inşası sırasında York kentinde önemli bir masonluk topluluğunun (ya da kolonisinin) oluştuğu anlatılmakta.
Şimdi Sn. ADAM sorar... Kıta Avrupası'nda geçerli yasa ve kurallar da bunlar mıydı? Onlar da yasa ve kurallarını İngiltere'den mi almıştı yoksa onların tutumu farklı mıydı? Bunun cevabını ancak 1275 yılı ve sonrası için verebiliyorum. Cevap "hayır Almanlar kendi yasalarını yaratmışlardı ve 1459 yılından itibaren bunları yazılı hale getirmeye başladılar... Bkz. daha önceki bir mesajımda listelemiş olduğum Ratisbonne Yasaları." Regius ve Cooke ise yukarıda da bahsettiğim gibi 1275'den daha sonraki tarihleri işaret etmekte.
Ama gelin görün ki Almanların 1275 öncesi operatif masonluk yasalarını anlatan el yazmaları veya parşömanları veya bir tarihsel anlatımları yok. Britanyalılar ise 926 yılındaki Büyük Asamble'de alınan kararları savunuyorlar, hatta onun da ötesinde "arkadaş biz bu operatif masonluk işine taaa 627 yılında başladık" diyorlar. Bu durumda Sn. ADAM'ın sorusuna 1275 yılı öncesi için cevap veremiyorum. Ne evet, ne hayır, bilmiyorum... Yani Kıta Avrupası'nda 1275 yılı öncesinde geçerli olan yasa ve kurallar İngiltere'den alınmış olanlar mıydı, yoksa farklı yasalar mı vardı? Bu sorunun cevabı yok.
O tarihsel anlatımda Orta Çağ başlarına, diyelim ki 9. yüzyıla kadar Avrupa'daki inşaatçılık mesleği ve zanaatından garip bir yaklaşımla söz edilir ve hooop, İngiltere'ye gelinir. Bundan sonra Operatif Masonluğun İngiltere'de nasıl geliştiği anlatılır ve masonların gerçekleştirdiği yapıtların bir listesi verilir. Bunların hepsi İngiltere ve İskoçya'dadır; Avrupa'daki yapıtların hiçbirinden söz edilmez.
Keşke Kıta Avrupası'ndaki Ratisbonne Yasları ve operatif masonluk ürünü muhteşem yapılardan da bahsetselerdi. Hatta Anderson keşke Ratisbonne Yaslarından da yararlansaydı ya da en azından referans olarak gösterseydi. Ne diyebilirim ki. Akla şu soru geliyor... Siyasi ve askeri sürtüşmeler ve hasımlık, buna yol açmış olabilir mi? Sonuçta o devirde rakip olan ülkeler birbirlerinin kuyusunu kazmaktan hiçbir zaman geri kalmadılar. Ama madalyonun bir de diğer yüzü var. Kıta Avrupası ülkelerinin de Anderson'a alternatif kendi anayasalarını hazırlamaları gerekirdi, öyle değil mi? Gerçi bu yapılmış daha sonra 19. yy'da Fransa Büyük Doğusu tarafından ama bana sorarsanız geç kalınmış.
Konu: Operatif Masonluk Neredeydi? (Okunma sayısı 14626 defa)
Temmuz 14, 2012, 12:15:53 ös