RİTLERİN ÖYKÜSÜ - 14

[ADAM]

AMERİKAN RİTİ

İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın kurulmasının ardından Amerika Birleşik Devletleri’nde “pek eski” (!) olduğu ileri sürülen bir mason riti ortaya çıktı. York Riti olarak anılan bu rit, aslında İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın benimsediği “Royal Arş dahil olmak üzere üç dereceli Masonluk”tan pek az farklıydı. Royal Arş derecesinden önce üç ara derece oluşturulmuş, Royal Arş derecesinin bunlardan sonra yer alması öngörülmüştü.

İngiltere Birleşik Büyük Locası, bu yedi dereceli masonik sisteme, hele hele buna “York Riti” adının verilmesine karşı çıktı. Bu karşı çıkışında, Masonluğun tarihinde “York Riti” diye bir şeyin bulunmadığını, Amerika’da Royal Arş derecesinden önce yer almak üzere benimsenen derecelerin de uydurulduğunu öne sürüyordu.

Amerikalı masonlar, bu konuda İngiltere Birleşik Büyük Locası’na pek aldırış etmedi. Üstelik York Riti’ne iki derece daha ekleyerek, derecelerin toplam sayısını dokuza çıkardılar ve buna Modern York Riti adını verdiler. Amerikalı ünlü masonik yazar ve ansiklopedistlerden Albert G. Mackey, bu riti “Amerikan Riti” olarak adlandırdı ama doğrusu bu pek tutmadı. Hatta sonradan “modern” sıfatı bile kullanılmaz oldu. Bir diğer deyişle, Yok Riti Amerikanlaştırıldı.

Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti’nde olduğu gibi York Riti’nde de, ritin egemen ve otoriter yönetici organları olan ayrı ayrı büyük konseylerin (Grand Council) kurulmasına izin verildi. Bazı büyük konseyler, rite bir de 10.derece ekledi.

Amerika’daki York Riti, bu kadarla kalmadı; İngiliz Masonluğu Sistemi’nin gelişmelerinden etkilendi ve büyük konseylerin yanı sıra büyük komandörlükler (Grand Commanderies) kuruldu. Bunların yönetimi altında ise bir başka grup olmak üzere yüksek derece birimleri oluşturuldu. Bu birimler gene İngiliz Masonluğu Sistemi’nde olduğu gibi bir derece hiyerarşisi şeklinde değil, ayrı ayrı çalışmak üzere organize edildiler. Yalnız, bu yüksek derecelerden herhangi birini alabilmek için, en az Royal Arş derecesinde bir mason olmak zorunlu kılındı. Masonluktaki çok önemli derecelerden sayılan Tapınak Şövalyesi derecesi de bunlardan biri oldu.




Böylece ritlerin öyküsünü özetleyerek bitirmiş oluyorum. Bütün bunlar olup biterken kurulmuş daha bir sürü rit var ama artık o kadar ayrıntıya girmek istemedim.

Ancak geçtiğimiz günler içinde foruma yeni bir üye katıldı: Sayın aashooter… “Kanada Riti” adını taşıyan, benim bilmediğim, duymamış olduğum (bu şaşırtıcı değil) bir ritten söz ediyor. Etkin bir rit olduğuna göre onu burada biraz anlatırsa yararlanmış olacağımızı düşünüyorum.

Bu bağlamda sorulabilecek bir soruyu tahmin edebiliyorum: «Türkiye’de hangi mason ritleri uygulanmaktadır?» gibi…

Bunu ise çok geciktirmeden “Türkiye’de Masonluk” başlığı altında anlatacağım.

Sevgiler.