Bu konuya ben şöyle bir yanıt üretmek istiyorum:
Masonlukta ritüeller bir zamanlar gizliymiş. Çünkü o zamanlar ezoterik çalışma sisteminin tanımı öylesini gerektiriyormuş. Zamanla çok şey değişime uğruyor; doğanın yasası böyle. Ezoterik çalışma sisteminin tanımı ve kapsamı da günümüzde geçmişe oranla hayli değişime uğradı. Gerçi hâlâ yüzyıllar öncesinden kalma ilke ve yöntemlerde diretenler de yok değil ama bu durum o çağın gersinde kalmış olanların kendi sorunu.
Durum böyle olunca Masonluktaki ritüellerinde bir gizliliği kalmadı. Günümüzde internette biraz uğraşıp bir şeyler bulmasını becerenler, belki tüm mason ritlerinin beltki tüm derecelerinin ritüellerine ulaşabilme olanağına sahip. Ancak bu oluyı bu duruma getirenin internet olduğu sanılmasın. Bundan çok yıllar önce de Batı ülkelerinin birçoğunda ritüelleri içeren kitaplar satın alınbiliyordu ve bu kitapları satın almak isteyenlerin kimlikleri de sorgulanmıyordu. Hatta biraz para transferi zorluğu ve gümrük sorunlarını göze alablirseniz, doğrudan ülkemizden siparişle bu gibi kitapları getirtebiliyordunuz.
Demek ki ritüellerin bir gizliliği falan yok epeydir. Ancak hiç kimse eline aldığı bir ritüeli okuduğu zaman Masonluğun o derecesinin ya da o oturumunun tümünü öğrenmiş olacağını sanmasın. Ritüelin yazılı biçimi bu işe yetmez.
Ben bu işi bir tiyatro yapıtına benzetebilirim. Birçok tiyatro yapıtı kitap halinde basılmıştır; kitapçılarda bulursunuz. Fakat onu okumak başka, gidip sahnede oynanan oyunu izlemek başkadır. Kitaptan okuduğunuz oyunun kapasamında yküdür ulaşabildiğiniz; o yapıtın dekorunu, oyuncuların yüzlerini, mimleri, mizansenleri, vurgulamaları, ışığı, müziği, aksessuarı ve diğer efektleri, yönetmenin değerlendirmelerini ve oyuncuların yorumlarını göremezsiniz.
İşte bir ritüelin okunması ile bir mason mabedinde uygulanması arasındaki fark, salt okumayla yetinmedeki noksanlık da buna benzer. Kaldı ki mason ritüellerinin uygulanışı genellikle dramatik değil epik tiyatro gibidir. (ABD'nde bu bağlamda üst üst ve hızlı dereceler alınması olayında dramatik uygulamalar da yapılıyor; o başka.)
Durum böyle olunca, burada forumda ritellerden genel olarak değil de özel olarak ve ayrıntılarına girilerek söz etmek, bunların sanal aşamada kalmasına neden olacaktır. Oysa masonlar ritüellerinin sanal aşamada değerlendirilişini hiç de uygun bulmuyor. Nitekim belki bu nedenle belki başka (varsa mutlaka akla yatkın olan) gerekçelerle, bu forumda Masonluk ile bağlantılı çok konuyu rahatça görüşüp tartışabilmekte oluşumuza karşılık, ritüelik ayrıntılara giremiyoruz.
Bu kadarını da hoş görüverelim... Ben bakıyorum da Masonluğun bu forum alanında görüşüp tartışabileceğimiz tüm öğelerini gündeme getirmemişiz henüz. Çok şey yazılmış, çok şey söylenmiş ama belki bir o kadar daha hatta belki d0nha fazla yazılmamış ve söylenmemiş şey var.