İskoç Masonluğu nedir?

[ADAM]

2006 yılında açılmış bir diğer konu başlığı.

Sayın MASON’un açıklaması:

http://www.masonlar.org/masonlar_forum/index.php?topic=32.0

Bu linke baktıysanız, pek ayrıntılı bir açıklama görememişsinizdir. Aslında sonradan forumun birçok başlığı altında çeşitli açıklamalar verildi.

Sayın MASON’un belirtmiş olduğu üzere; İskoç Masonluğu’nun İskoçya ile doğrudan bir ilgisi yoktur ama 18. yüzyıldaki İskoçlarla bağlantısı vardır. Bu terim kullanıldığında, Masonluğun simgesel derecelerinden değil, yüksek dereceler üzerine kurulu bir ritten söz ediliyor demektir.

Tarih boyunca Masonlukta birçok İskoç Riti oluşturulmuştur. Bunların tümü genelde Ekosizm (Fransızcası: Eccosisme) olarak anılır. Ancak günümüzde bunların içinde en çok yaygın olarak benimsenmişi Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti olduğu için, yanlış bile olsa masonik literatürde Ekosizm sözcüğünün bu rit ile özdeşleştirildiği görülebilir.

Ekosizm, genel değil, Masonluğa özgü bir terimdir. Burada “izm” takısının kullanılmış olması boşuna değildir. Çünkü günümüzde artık öyle olmasa bile tarihte, hele ilk ortaya çıktığı yıllarda bu bir politik doktrin niteliği de taşımıştı: İskoççuluk.

Bunun öyküsü o kadar uzun ki, nasıl özetleyeceğimi bilemiyorum doğrusu. Deneyeceğim.

İskoç asıllı Stuart hanedanı 1603 yılında İngiltere tahtını ele geçirmişti. 1649-1658 yılları arasındaki bir tür cumhuriyet dönemini saymazsak, 1688 yılına kadar tahtta oturdular. O tarihte ise kovulup, Fransa’ya sürüldüler. 1650’li yıllarda yapmış oldukları gibi, İngiltere (Birleşik Krallık) tahtına yine sahip olmak üzere çalışmayı sürdürdüler.

1717 yılında kurulmuş olan Londra Büyük Locası’nın örgütlenme hazırlıklarının arka planında, çok geniş çaplı bir politik ülkü vardı. Bu ülkünün İngiltere bacağı, Stuartların yine tahtı elde etmelerini amaçlıyordu. Ancak bu bağlamda İngiltere’de hiçbir gelişim sağlanamadı. Bu başarısızlığın nedeni de Londra Büyük Locası’nın yönetiminin demokratik bir tarzda düzenlenmiş oluşuydu. Bunun üzerine Fransa’da Masonlukta otokratik bir yönetim altında yüksek dereceler oluşturmak suretiyle girişimlerini sürdürdüler. Nitekim bunun sonucunda 1738 yılında ilk İskoç riti kuruldu. İşte bu İskoç Masonluğu’nun tarihsel kökeni oldu.

Bundan kısa bir süre sonra bu politik eylemler kesin bir başarısızlığa sürüklendi ve yok olup gitti. Fakat oluşturulmuş bulunan İskoç Masonluğu gerek Fransa gerek Almanya’da yaşamını sürdürdü; zaman içinde diğer Avrupa ülkelerine de uzandı hatta daha sonra İngiltere ve Amerika’ya da geçti. Öğreti kapsamı bakımından birçok değişikliğe uğradı ama özgün adı değişmeden kaldı ve günümüze kadar da geldi: İskoç Masonluğu.