Regiusun Noktaları ve Mason Töresi … 5

[ADAM]

Yine ihmale uğradı bu çalışmamız. Dört noktayı irdelemiştik; beşinciye geldik.

Diyor ki;

Beşinci nokta şudur, kuşku duyulmaz bundan,
Üstadından ücretini alacağı zaman
Bir mason onun için ne ise belirlenen,
Uysalca almalıdır, olması bu gereken;
Bir nedene dayanarak üstat gerekince,
Yasalca uyarmalı onu öğleden önce,
Bundan böyle ona iş vermeyecekse eğer,
Bu orada daha önce yapılana benzer;
Bu buyruğa karşı girmemeli tartışmaya,
Eğer ulaşmayı düşünürse başarıya.


Bunun Orta Çağın inşaatçılık mesleği zamanında dne anlama geldiği aşağı yukarı açık. İki çıraktan birine, çeşitli gerekçelerle daha az haftalık verilmiş olabilirmiş. Bir çırağın haftalığının sonradan azaltılması da söz konusu olabilirmiş. O çırak bunlara itiraz edemezmiş. Peki ama bunun günümüzdeki Masonluktaki karşılığını nasıl bulacağız? Böyle bir şey günümüzde nasıl geçerli olabilir?

Eskiden bir locadan çıkarılmış olan bir masonun bir başka locaya gidip orada çalışmasının pek de söz konusu olamayacağına değinmiştik. (Dikkat: Öğleden önce uyarılmalıymış.)

Gerçi bu günümüzde aslında biraz geçersiz gibi çünkü birçok kaynaktan şunu biliyoruz ki, mesleğin belli bir aşamasında bulunduğunu kanıtlayabilen o eski özgür masonlar, çeşitli yerlerde, birçok ülkede gezebilirdi. Hatta birçok Mason Ansiklopedisi’nde “Fransayı Turlayan Kalfalar” diye bir terim bile var. Oysa burada bir masonun işten çıkarılacak olursa, uslu oturması öneriliyor. Çünkü ancak aynı locaya geri alınıp kendisine iş verilebilir diye. Eh, bunun günümüzün Masonluğunda bir karşılığını belki bulabiliriz. Nitekim geçtiğimiz yıllarda, daha önceleri HKEMBL’ndan çıkarılmış olan kimi masonların, uslu durmuş olup olmadıklarına bakılmaksızın topluca geri alınmış olduklarını duyduk. Artık ne kadar doğru, ne kadar yanlış orasını masonlar söyler, söylemek isterlerse. 

Ancak bunu böyle karmaşık bir boyutta değil de, çok daha basit düzeyde mi  almalı? Hani "Bir Üstad-ı Muhterem, bir masonu locasının o günkü toplantısına almayabilir" gibisinden?...

[Caius Keyes]

Cooke El Yazması'nın 5. noktasında, buradakilere bir ek var. Bir üstad, çalışma ücretini ödeyeceği masonun sadece alacağı ücretin miktarını değil, alacağı zamanı, çalışacağı zamanı, dinleneceği zamanı da belirliyormuş. Dolayısıyla Sayın ADAM'ın son cümlesinde dediği bana daha yakın geliyor. Üstad-ı Muhterem, toplantının konusuna göre masonun bilgi/yeteneğine göre onu almayı lüzumsuz görebilir, hazır olmadığını düşünebilir vs...

Gerçi Regius'u yorumlarken Cooke'tan yoruma destek çıkarmak bozacının şahidini şıracı gibi göstermek oldu...

[ADAM]

Elbette Cooke Elyazması ile Hallwell-Phillps Elyazması arasında birçok yakınlık, birçok benzerlik var. Farklar da var; az olsa da çelişki bile var. Bu ikisine başka el yazmaları da eklenebilir. Ne yazık ki bu eski elyazmazlarının sayısı pek sınırlı (toplayıp yok etmişler ya); yoksa akademik düzeyde iyi bir karşılaştırma yapılabilir, bir üniversitenin Mimarlık fakültesinde güzel bir tez çalışmasının konusu olabilirdi bu.

Bizim buradaki konumuz ise, -anımsayalım- "Eski Yükümlülükler"i içerdiği söylenen belgelerden biri olan şu Regius'ta belirtilen kuralların, günümüzdeki Masonluğun töresi ile ne ölçüde bağdaştığını, dolayısıyla geçerlilik ölçüsünü göreli olarak irdelemek.

Ancak, ilgi ve katılımın azlığı bu irdelemenin ilerleyememesine neden oluyor. Sayın Caius Keyes'e teşekkür ederim, ilgisinden ötürü. Düşünürüm, aynı çalışmayı Cooke Elyazması için de yapsak, acaba daha başarılı olur mu?

Hele bunu bir bitirelim de...