Ancak bunun bir de yazılı olmayan hali mevcut... Onu da biraz dinlenip, yazının okunmasına müsaade ettikten sonra verebiliriz.
Evet Rit, Ritüeli inceledik.
Hatta bunun başka detaylarını da öğrenmiş olduk. Demek ki neymiş, UGLE kendinden başka (veya kendi kurup yetki verdikleri başka) Masonluk üzerine bir kurumu tanımadığı, kendi de ilk üç derece ve üstat derecesinin bir devamı saydığı Royal Arş dışında çalışma tanımadığı için kurumsal olarak HİÇBİR BAŞKA RİT ile çalışmıyor, ben de üst derecelerde çalışıyorum diyen kurumlara da bakışı farklı oluyor.
Bu kurumsal bakış.
Ancak bir de yazılı olmayanlar var dediğimiz gibi.
Masonluğun gelişimi gereği ve sonucu olarak başka derecelerin eklendiği çalışmalar kaçınılmaz olarak kardeşlerin ilgilisini çekiyor. Kardeşler bulundukları ülkelerdeki yapılanmalara ve kendi yaklaşımlarına göre BAŞKA KURUMLARA devam ediyorlar. BAŞKA KURUMLAR UGLE'den kardeşleri kabul edebiliyor. Ancak bu durumda UGLE zorlama ve dayatma uygulasa, kendi otoritesinin sarsılması söz konusu olabileceği ya da o BAŞKA KURUMLARın sözleşme yapmış olduğu başka BÜYÜK LOCALARA üyelerini kaybedebileceğini öngörerek, sanki duymamış, görmemiş ve bilmiyorcasına; bu durum yokmuşcasına kendi çalışmalarına devam ediyor. Üyelerinden ise isteyenler verilen ve verilmeyen kimi başka kurumlardaki ileri veya felsefi derecelere devam ediyor. Yine de UGLE çalışmalarında aslında ÜSTAT DERECESİNİN en ileri ve yetkin derece olduğunu başka bir arayışa gerek olmadığını mesaj olarak vermeye çalışıyor diyebiliriz.
Bu durum UGLE ile tanışan, kendini geleneksel Masonluk ailesinde gören pek çok büyük loca için de geçerli.
Türkiye'de Süprem Konsey 1861 yılında kuurlmuştur. 1909'da da Büyük Loca (o zaman Büyük Doğu) kurulmuştur. 1966 olaylarında Dünya'daki kimi siyasi olayların da etkisi ile İngiliz-Amerikan dünyasına kayış sözkonusu iken Büyük Loca'dan kimi kardeşler 1959'dan başlayarak bu değişikliğin gerekli olduğuna iknaya çalışmış olup buna TÜRKİYE'DE UYGULANAN ESKİ VE KABUL EDİLMİŞ İSKOÇ RİTİ TEK EGEMENİ OLAN SÜPREM KONSEY karşı çıkmıştır. Büyük Loca o dönemki görevlileri ile Süprem Konsey o dönemki görevlilerinden bazılarının da şahsi çatışmaları devreye girince, Süprem Konsey gönderdiği bir yazı ile Büyük Loca ile olan sözleşmesini fes ettiğini belirtmiş, Büyük Locada çalışan pek çok kardeş istifa ederek, 1909'dan beri gelen geleneksel çalışma yöntemlerini devam ettirebilmek adına BÜYÜK MASON MAHFİLİ DERNEĞİ ni kurmuştur. 1861 kuruluşlu olan ve hala aynı yerinde çalışan TÜRKİYE SÜPREM KONSEYİ derhal bu yeni kurulan Büyük Loca ile konkordato (sözleşme) imzalayarak 1-33 dizgesinin 1-3 derecelerinin yönetimini onlara bırakmış ve üyelerini bundan bu Büyük Loca'dan alacağını bildirmiştir. Süprem Konsey açısından ne çalışmalar açısından ne de bina açısından hiçbir değişiklik ve farklılık olmamıştır. Büyük Loca açısından ise 1909'dan beri içinde bulunduğu Mason dünyası ve ritüelik çalışmalarda değişiklik olmazken dernek ismi ve binası değişmiştir.
Tersine bir şekilde eski masonik çevrelerinden ve uygulamalarından vazgeçmek istemeyen bir grubun ayrılması ile Büyük Loca binası ve yapısı değişmeden ama ritüelik ve içinde bulundukları Masonik dünya açısından büyük bir değişim ile Nur-u Ziya 25 numarada HKMBL çalışmalarına devam etmiştir.
ÖMBL Ritüelik açıdan EKEİR 1-33'ün ilk üç derecesinde çalışma yapmakta olduğundan ritüellerinin kapağında şu anda EKEİR 1. Derece diye yazıyor örneğin.
Ancak HKMBL girişte bahsettiğimiz sebeple bunu UGLE ve içerisinde bulunduğu MAsonik Dünya açısından yapmıyor. Kimi kardeşler Türk Riti, kimileri Anadolu Riti gibi isimler verse de rit değil ama ritüellere sahipler KURUMSAL olarak denebilir.
Ancak bu yine yanıltıcı olmasın.
Ayrılış olaylarından sonra Süprem Konsey'den ayrılan bir grup kardeşte HKMBL ile sözleşmelerini devam ettirmek ve oradan kardeşleri EKSR'ye almak üzere Yüksek Şûra'yı kurdular. Bahsedilen sebeplerle resmi bir sözleşme (ya da gösterilen resmi bir sözleşme) yapmamakla birlikte bu iki kurum arasında da bir birliktelik söz konusudur. Yüksek Şûra'da 4. dereceden itibaren üyelerini HKMBL'den almaktadır. Ancak HKMBL açısından en ileri derece üstat derecesi olup, sonraki dereceler felsefi çalışmalardır denilebilir.Yine de dileyen kardeşler Yüksek Şûra ile 4-33 arası çalışmaları da yapabilmektedirler.
Dikkat edilirse ÖMBL den bahsederken EKEİR, HKMBL'den bahsederken EKSR diyorum. Bu bir terminoloji farkıdır. Ancient and Accepted Scottish Rite (AASR) olarak kısaltıldığı için İngilizce'si kimi kardeşler EKSR gibi benzer bir kısaltmayı tercih etmektedirler. ESKİ KABULEDİLMİŞ SKOÇ RİTİ. Oysa ki Türkçe ve İngilizce yazım kuralları açısından ÖMBL EKEİR'i tercih eder. Biz Türkçe'de Skoç demeyiz. Kabul edilmiş ise birleşik yazılmaz. Bundan dolayı ESKİ VE KABUL EDİLMİŞ İSKOÇ RİTİ nin kısaltması olarak EKEİR tercih edilir.
Nedir nedendir, kendi gözümden bakışla aktarmaya çalıştım. Eksiğim yanlışım varsa özellikle de kendi gözlerinden katkıda bulunacaklara sahneyi bırakarak ben burada noktalıyorum.
Bir başka parantez için ipucu bırakarak, Şu an Levent'te çalışan Yüksek Şûra eskiden neredeydi? (Dikkat: Açık adres bilgisi verilemez!)
