Degerli Arkadaslar,
1500'lu yillarda Osmanli Imparatorlugu, iki kutuplu dunyanin kutuplarindan birisidir, digeri de Ispanya'dir. Bu yuzyilda inaniliyordu ki; kader dunya imparatorlugunu Turk'lere ve Ispanyol'lara bagislamistir.
Osmanli Imparatorlugu, gucunun zirvesindeyken Avrupa kapilarina da dayanarak imparatorluk sinirlarini genisletmek istemis ve buyuk olcude basarmistir. Genislerken de oldukca akilli bir yontem izlemis, gosterisli atlari, renkli kiyafetli yenicerileri ve kalabalik ordulari ile once goze hitap edip gozde buyumuslerdir. Fethetmek istedikleri topraklara gelip, kapiya dayanip sunu soylemislerdir; "Ya burasini bana vereceksin, ben de dinine ve insanlarina dokunmayacagim, ya burasini bana vereceksin, ya da burasini bana vereceksin". Cogunlukla tek kisi olmeden istedigini almis, aldigi yerlerde verdigi sozu tutmus, sadece vergisini alarak insanlari her alanda hur birakmistir. Bu yuzden Avrupa'da o donemden kalmis Camii gormezsiniz. Asimilasyon, din degistirme, katliam vs olmamis ama Ispanya Imparatorlugu ile gerceklesen deniz ve kara savaslarinda elbette olenler olmustur.
Osmanlinin sasaali donemlerinde, Hiristiyan Avrupa Osmanli'yi TURK olarak adlandirmakta, TURK'un asil anlami ise MUSLUMAN demekti. "Turk" ile "Musluman"'in nerdeyse esanlamli kullanildigi, "millet" ve "ummet" arasindaki farkin geri plana atildigi bu yuzyilda, Turklerin betimlenmesi ile Muslumaninki hemen hemen aynidir.
Osmanlidan o kadar korkulmustur ki, yapilanlar oldukce buyutulerek kulaktan kulaga yayilmis, Kilise, halki bilinclendirmek ve bir arada tutmak icin (dini olarak da) oldukca muazzam hikayeler anlatmislar, tabir yerindeyse kas yapayim derken goz cikartmislardir. Bu sayede Osmanli, tum avrupanin korktugu, anlatilanlardan dolayi bir o kadar vahsi, barbar, yakip yikan diye taninmistir. Gizliden gizliye bilinmeze karsi merak ve hayranlik da yok degildir.
Yani, Osmanli icin kullanilan tum kotu tabirler, aslinda korkunun urunudur. Osmanli, 600 senelik hukumranlik donemi icinde daima yumusak bir yonetim anlayisini benimsemis, acikcasi alacagi vergiler herseyden onemli olmustur. Ornegin, nugunku Romanya'dan vergisini Kostence limani kullanilarak bugday olarak almis, Macarlar Romenlere dis gosterince de Macarlara sefer duzenlemislerdir.
Buradan cikacak sonuc, Osmanli icin soylenen kotu betimlemelerin cogu korku urunu ve yalan, abartidir. Katliam gibi iddialar buna dahildir diye dusunuyorum. Durup dururken kimse bir sey yapmaz, yapilmis olan birsey varsa da abartiliyordur. Zira Osmanli bindigi dali kesmeyecek kadar akilci bir yonetim politikasi yurutmustur. Yoksa 600 sene kutuplardan birisi olarak kalabilir miydi?
Sevgi ve Saygilarimla,
NOT: Bu konuda arastirma yapmak isteyenlere, Ozlem KUMRULAR'in TURK KORKUSU adli kitabini onerebilirim. Kitap yazilirken Ispanya dolayisi ile avrupa arsivleri de taranarak yazilmistir, bu onemli bir ayrintidir.
Osmanlinin en buyuk e