Masonluk uluslararası bir örgüt müdür?

[ADAM]

Masonluk zaten tek bir örgüt değildir ki "uluslararası bir örgüt" olsun!.. Bu konuda kamuoyunda çok yanlış bir genel kanı vardır.

Masonluğun amaçları ve ilkeleri evrenseldir; fakat bu durum mason derneklerinin kendi bulundukları ülkede ulusal (milli) birer kuruluş olmalarını engellemez. Her mason örgütü, kendi bulunduğu ülkede, o ülkenin yasalarına uyarak kurulmuştur ve tümüyle bağımsız olarak çalışır. Bunu kesinlikle çok uluslu şirketlere benzetmemek gerekir.

Ancak uluslararası mason örgütleri de yok değildir. Zaman zaman dünyada uluslararası nitelik taşıyan mason örgütleri kurulmuştur. Günümüzde de vardır. Fakat bunlar hiçbir zaman dünya çapında “bir merkez־ otorite” olmamışlardır; böyle bir eğilim de gütmemişlerdir. Uluslararası nitelikli mason örgütleri, ayrı ayrı ülkelerde çalışan ulusal mason örgütlerinin oluşturdukları iletişim ve dayanışma birlikleridir.

Ancak soru «Masonlukta uluslararası bir otorite var mıdır?» diye sorulacak olursa iş biraz karışır. Kimilerine göre yoktur; olamaz; olmamalıdır. Kimilerine göre ise, İngiltere Birleşik Büyük Locası adını taşıyan örgüt, Masonluğun dünya çapındaki üstün otoritesidir. Bunun nedeni çağdaş anlamdaki Masonluğun tarihte ilk kez Londra'da örgütlenmiş olmasıdır. Bazı mason örgütleriyse bu görüşe katılmaz; hiçbir mason örgütünün “dünya çapında bir üstün otorite” niteliğini taşıyamayacağını savunurlar. Nitekim İngiliz mason örgütü de, uluslararası nitelikli her türlü örgütlenmeye karşı çıkar.

Bir soru daha: Mason örgütleri arasındaki ilişkiler nasıl kurulur?

Ortak bir evrensel amaç ve ülküde birleşen mason örgütleri, karşılıklı olarak isterlerse aralarında “dostluk ilişkileri” kurar. Ancak isterlerse ve bulundukları ülkelerin yasaları elverir, kendileri de yararlı bulurlarsa… Bu ilişkileri hem ikili olarak hem uluslararası nitelikli toplantılarda ve zaman zaman karşılıklı olarak birbirlerine temsilciler göndererek sürdürürler.

Bu aşamada Masonluktaki “düzen” (intizam) kavramıyla karşılaşılır. Bunun açıklamasının yeri burası değildir ama şöyle denilebilir: Eğer iki mason örgütü arasında karşılıklı bir ilişki varsa, o örgütler birbirlerini düzenli olarak tanıyor demektir. Ancak bunun tersi geçerli değildir yani birbirlerini düzenli olarak tanıyan iki mason örgütü arasında hiçbir ilişki bulunmayabilir. Kaldı ki işin içine bir üçüncü örgütü de sokabilir ve şöyle bir örnek verebiliriz. A Büyük Locası ile B Büyük Locası arasında düzenli ilişkiler vardır. A Büyük Locası ile C Büyük Locası arasında da düzenli ilişkiler vardır. Fakat bu durum B Büyük Locası ile C Büyük Locası arasında da düzenli ilişkiler bulunması gerektiğini göstermez ve bunu zorunlu kılmaz.