İngilizler ile İskoçlar yaklaşık ikiye bir oranında paylaşmış oldukları Britanya Adaları’nı ana yurt edinmişlerdir. Batıda bir de İngilizcede “Welsh” denilen Gal halkı vardır fakat onları İngilizler ile birlikte düşünmek olanaklıdır.
17. yüzyıl öncesinde İskoçya ile İngiltere’nin ayrı ayrı kralları vardı. Tarihte bu kralların birbirleriyle çekişmedikleri sürekli bir on yıl hemen yok gibidir. İngiltere’nin ünlü kraliçesi Victoria’nın çocuğu olmayınca, 17. yüzyıl başlarında İskoçya Kralı 6. James bundan böyle 1. James adını alarak aynı zamanda İngiltere kralı olmuştur. “Birleşik Krallık” (United Kingdom) olgusu böyle doğmuştur.
Fakat bu durum, İngilizler ile İskoçların barışmasını, bağdaşık bir halk olmalarını sağlayamamıştır. İngilizler ile İskoçlar bundan sonra da tarihin hiçbir döneminde birbirleriyle geçinememişlerdir.
Bunu bilmeyenler, İskoçya’yı İngiltere’nin içinde, İngiltere’nin bir eyaleti gibi düşünür. İskoçlar böyle bir yaklaşıma çok bozulur.
İngilizler ile İskoçlar arasındaki tarihsel uyuşmazlık günümüzde bile sürmektedir. İskoçya’nın kendi parası vardır. İngiliz parası İskoçya’da geçer ama İskoç parası İngiltere’de sadece bankada değiştirilebilir. İskoçya’nın, Amerika Birleşik Devletleri’nin her eyaletinde olduğu gibi, kendine özgü yasaları vardır. İngiltere’nin yasalarından bazıları İskoçya’da yürümez. Elbette İngiltere’de İskoçya’nın kendine özgü yasalarından hiç söz edilmez.
Bu farklılıkların daha birçok örneği verilebilir.
Durum böyle olunca, Masonluktaki “İskoç Riti” ile “İngiliz Riti”nin birbirleriyle uzlaşmaz iki dizge olduğu hemen ortaya çıkar.
Ancak İngilizler, Masonlukta “rit” kavramının kullanılmasını bile pek uygun görmez. Bu tutum, uluslararası boyuttaki politikalarından, bunu Masonluğa da yansıtmalarından kaynaklanır. Bu nedenle “İngiliz Riti” adını taşıyan bir mason riti yoktur. Bununla birlikte gerçekte rit niteliğini taşıyan hatta birkaç ayrı ritten oluştuğu söylenebilecek bir “İngiliz Masonluğu Sistemi” vardır. Bir genel terim olarak bile “İskoç Riti”, İngilizlerin benimsediği masonik sistemin ilkeleriyle çelişkilidir.
İskoç Riti’nin oluşumu, aslında yüzyıllar öncesine kadar uzanır. Çoğu masonik araştırıcı ve yazarlar bunu doğrudan Andrew Michael Ramsay’a mal etmiştir. Bunun doğru olup olmadığı tartışılabilir. Fakat bu bağlamdaki bazı gerçekleri gözden geçirmeyi sonraya bırakıp, daha önce “Masonlukta Ritler” başlığı altındaki bir yazı serimde anlatmışsam da burada onları bir başka bakış ile yineleyeceğim. Dolayısıyla konuya Ramsay ile başlayacağım.
Ancak Masonlukta Ramsay’ın yerini anlatmak hayli uzun sürer. Onun için yine bir ara vereyim.