Anagram nedir?

[ADAM]

Şimdi bu forumda bir "Mason Sözlüğü" bölümü var ya, hemen bu "Terimler ve Kavramlar" bölümünün bitişiğinde...

Orada bazı sözcüklere bakıyorum. Açıklamasını pek yetersiz buluyorum.

Angram da bunlardan biri.

Sözlük de diyor?

Bir sözcüğün harflerinin yerleri değiştirilerek oluşturulmuş bir başka sözcük.

Anladınız mı?

Ne anladınız?

Ben pek bir şey anlamadım. Bir sözcüğün harflarinin yerlerini değiştirirsen, elbette ortaya başka bir sözcük çıkar. Buna niçin özellikle anagram densin ki?

Sanırım bu kornuya yanlış bir açıdan bakıyorum da onun için işin içinden çıkamıyorum.

Gerçi "anagram" çok genel bir sözcük. TDK sözlüğüne baktım. Farklı bir şiy yok.

İnternette boğuşmaya girişecek olsam, eminim ki bu sözcük üzerine uzun boylu açıklamalar, örnekler falan vardır. O işi yapmaktansa neden bu sitenin niteliğinden bakmayalım olaya? Burada bir masonik sözlük kapsamında anagramdan söz ediliyorsa, bu demektir ki anagramların Masonlukta bir yeri var. Yoksa masonik sözlükte bu sözcüğün işi ne?

Biraz araştırınca şunlar çıkıyor ortaya:

Anagram denilen şey bir yöntem, bir teknik. Öyle bir sözcüğün harfleri gelişigüzel değiştirilmiyor. Hem bu deiştirmenin bir tarzı var hem bir gerekçesi.
 
Masonlukta bu yöntem eskiden hayli sık kullanılmış. Özellikle yüksek derecelerin ritüellerinde, nereden ve nasıl gelmiş olduğu bir türlü anlaşılamayan bazı adlar, sözcükler ve terimler geçiyor. Bunların çoğunun birer anagram olduğu söyleniyor.

Örneğin bir yerde "Badana" diye bir sözcük görebilirsiniz. Bunun dilimizde bir anlamı var elbette ama unutmayalım ki bu sözcük aslında Türkçe değil. Bu bir anagram ve asıl sözcük "Abadan". Onun yerine bu yazılmış, anlaşılmasın diye.

Anlaşılmasın diye yazıldığına göre, anlaşılan bu bir tür şifreleme ya da gizleme.

"Abadan"ın ne anlama geldiğini sormayın. Bilmiyorum. (Dan'ın babası olabilir mi?)

Bu sözcüklerden birçoğu her nedense Tevrat'tan alınma. O nedenle bu sözcüğün ne anlama geldiğini çıkarabilmek için önce etimolojik bakımdan İbraniceye başvuruluyor. Fakat sanmayın ki oradan hemen ve kolayca bir sonuç elde edilebilir. Sanmayın ki sıradan bir Yahudi İbraniceyi bilir, okur ve konuşur. Siz Divan Edebiyatı çerçevesinde okuduğunuz bir şiirden ne anlarsanız, o da bir eski İbranice metinden ancak o kadarını anlayabilir. Çünkü o dil de çeşitli evrelerden geçmiş, Aramiceyle bağlantısı ve çeşitli lehçeleri var.

Dolayısıyla aslında bir anagram olan bir sözcüğün ne anlamda kullanıldığını anlayabilmek için yapılan bir çalışmada etimoloji de işe yaramayabiliyor.

O sözcük var ya o sözcük... Hani aslının İbranice olduğu varsayılan... Ya öyle değilse?

Masonluk bu bakımdan biraz dertli... Bir zamanlar ritüeller yazılı değilmiş. Eskiden kalma bir gelenek; ritüelleri yazmak yasak. Bellenerek öğreniliyor. Okuma yazma bilmeye gerek yok. Zaten belki de okuma yazma bilenlerin sayısının pek az oluşundan ötürü. Söylenen bir sözcüğü birisi yazıya geçiriyor. Artık doğru mu geçiriyor, yanlış mı, bilemiyorsunuz. Yanlışsa, yanlışlığı sözcüğün neresinde yaptığını da bilemiyorsunuz. En basitinden İbranice'den dönüştürmeyle alınan YHVH. Kimisi JHVH, kimisi IHVH yazıyor. Üç harf tamam da ilki çöküntü. Aradaki sesli harflerin secçenekleri ibadullah. Birisi aynı sözcüğü IAIN diye yazıyor. Hoppala, iş tersine döndü. Çık içinden çıkbilirsen.

Ne yapmak gerekr?

İşe en başktan başlamak. Söz konusu sözcük(ler) gerçekten anagram mı, yoksa sözlük anlamı var mı? Belki de sözlük anlamı var ama bugünün diliyle çözümlenemiyor bu. Bu sözcük ilk kez hangi tarihte, nerede söylenirmiş, onu bulmak gerek. Sonra da o ülkenin/yerin/çevrenin o tarihte konuştuğu dildeki karşılığını yakalamak gerek.

Bu iş size saçma sapan gelebilir.

Ancak bu işi yapanlar var. Onlara "dil bilimci" deniyor. Onların işi bu. Bizim işimiz değil.

Biz bir anagrama olsa olsa CMYLMZ gibi bakarız; öyle bakabilirsek eğer çünkü o da bir marfet.

[Hacamat]

Nedense sayın ADAM, bir ileti gönderdiğinde illa yazasım geliyor. Bazen kendimi zor tutuyorum,sevimsiz gözükmeme adına. Ynlışlıkla itirazım olur diye çekiniyorum. Bu kez mevzuyu anladığımı düşünerek, bir katkıda bulunmak istedim. Angrama örnek olarak OSMAN - MASON  diyerek bir katkım olsun istedim.

[Mustafa Kemal]

Takdirle evet doğru diyorum buna.

Ve anagram nasıl kullanılır bir örnek verelim:

Tamamen kurgu (görünen) bir metin yazıyorsunuz. Metnin kahramanı Osman adında birisi. (bu masonluk lehine bir yazı da olabilir, aleyhine de farketmez). Osman bazı şeyler yapar bazı şeyler söyler. Bunu salt kurgu olarak okursanız bir adamın sıradan işleri gibi görürsünüz. Anagram kullanıldığını biliyorsanız, veya anladıysanız, bu size yazarın aslında Masonluk hakkında neler söylemek istediğini gösterir.

Verdiği örnek için Sn. Hacamat'a teşekkür ediyorum.

[Servan]

Anagram şifreleme türünde kullanılan bir yöntemdir.BU yöntemi kullanarak asıl olan ve anlasılması istenmeyen sözcüklerin yerleri değiştirilir ve sadece anagram okumayı bilenler bu sözcüklerin dizilişlerini anlar.Eskiden önemli olan belgeler başkaları tarafından anlaşılmasın diye kullanılırdı.Örneğin Jul Sezar'ın geliştirdiği şifreleme yöntemi kağıt sadece aynaya tutulduğunda sözcükler okunuyordu çünkü sözcükleri tersten yazıyordu ayrıca bu yöntemi Leonardo Da Vinci de kullanmıştır

[propulsion]

Üst kısımda yorum yapan forumun tecrübeli üyelerinin söylediklerine ek olarak ben de bir şeyler eklemek isterim.

Yunanca’da tekrar anlamına gelen “ana” ve yazı anlamına gelen “grama” kelimelerinin birleşiminden meydana gelir.

Türkçe’de ise  "evirmece" terimiyle de karşılanan kavramdır.

Bu noktada sayın Mustafa Kemal, sayın hacamat ve sayın servan’ın söylediklerinden de görüleceği bazı zamanlar şifreleme maksatlı da kullanılabilmektedir.

Sayın ADAM’ında dediğine ek olarak filologların yanısıra kriptologları da anmak gerekir.

[ABCDEF]

İki eski Yunanca sözcükten oluşur: ana; "geriye" anlamına, gramma "yazı" anlamına gelir. Buna göre "anagramatismos" harflerin yerlerini değiştirme anlamına geliyor. Kimi kaynaklar bu oyunun ilk bulucusu olarak İÖ 3. yüzyılda yaşamış olan khalkaisli dilbilimci ve ozan likofron'u gösteriyorlar. Likofron yunan kökenli mısır kralı "ptolemaios"un adını eski Yunanca "baldan" anlamına gelen "apamelitos" biçimine getirmiş. Gelenekler uyarınca kız kardeşi ile evlendiği için yunanlılar krala "filadelfos" yani "kardeşini seven" adını takmışlar. Likiofran bu kraliçenin "arsineoe" olan adından da "tanrıça hera'nın menekşesi" anlamına gelen " erasion" sözcüğünü yaparak, bu oyunun ilk örneklerini vermiştir. Nostradamus da ünlü yüzyıllar adlı yapıtında geleceğe yönelik adlarından bir kısmını anagramlar biçiminde vermiştir.örneğin "pau. nay. loron" diye söz ettiği imparator, "napaulonroy" yani kral napolyon adını veren sözcüktür.

Saygılar.