Susmak gerekli mi, değil mi?
Bu, susmak denilince bundan ne anlaşıldığına bağlıdır, kuşkusuz.
Siz başka bir şey anlamakta olabilirsiniz, ben başka.
Ancak bu yazıyı ben yazmakta olduğuma göre, çaresiz, önce benim öngördüğüm anlama bakmamız gerekecek. Siz isterseniz farklı bir anlamdaki değerlendirmenizi de bu başlık altındaki olası paylaşım ve tartışma ortamına getirebilirsiniz.
Peki, susmak derken ben bunu hangi ya da nasıl bir anlamda düşünüyorum?
Aslında bunu baştan belirtmeye gerek yok. Kendiliğinden ortaya çıkacak. Ancak şunu anımsatmakta yarar var: Bu başlık durup dururken ortaya çıkmış değil. Forumda "Bilgelik" konusunu işliyorduk; buna bur başka açıdan bakıyor ve bir bilgenin nitelikleri üzerinde düşünce üretirken söz bizi buraya getirdi.
Böyle olunca, susmayı bir bilgenin ya da bilgeliğe özenen bir kişinin niteliklerinden biri olarak ele almak gerekiyor. En azından ben öyle yapmaya çalışacağım ama siz katkılarınızla bu başlığa katılırsanız, bana uymak zorunda değilsiniz elbette.(Bu arada benim olasıya ciddiyetle yazacağım bu yazıyı matrağa alanlar da olabilir. Kürsü serbest…)
Şöyle başlamak istiyorum: Susmak, her şeyden önce bir baygı gereğidir.
Hoppala!... Hem bir bilgeden söz ediyoruz, hem saygıdan. Asıl bilge değil midir saygı gösterilmesi gereken?
Ne den öyle diyorsunuz ki?.. Bilge kişi saygısız mıdır? Başkalarına saygı göstermeyi bilmeyen, öyle davranmayan bir kimse bilge sayılabilir mi? Sadece kafasının içine doldurduğu bilgilerle mi bilge olur bir kişi? Nerede kaldı erdemler?... O erdemlerin bir yönü kişinin başkalarına saygılı olmasını da gerektirmez mi?
Retorik sorularım bu kadar. Şimdi neden böyle dediğime geleyim.
Bu saygı, insanın kendisi için istediği özgürlüğü başkasına da tanımasının, düşünceye ve söze gösterilecek toleransın kaçınılmaz bir gereğidir.
Susmak, ayrıca, bilgi yetersizliğini ve noksanlığını bilmenin de bir ürünüdür. Nitekim bilgi yetersizliğini bilemeyen bir bilgisiz, gerekli gereksiz, yerli yersiz, zamanlı zamansız, kendine göre doğru olanı iyice irdelemeksizin konuşur ve yazar.
Çok konuşarak bilgiçlik taslayan saygısızlardan olmamak için de susmayı bilmek, susmak gereklidir. İşte bu da bilgeliktir.
Sustum.
Şimdilik… Buraya kadar yazmış olduklarımdan ötürü… Belki biraz daha söylerim sonra bu başlığın ikinci bölümünde.