benzer olarak ABD 9/11 dan sonra bir dizi yasa çıkarttı bunların en bilineni Vatanseverlik Yasası, ayrıca ABD, kaçırılan bir uçağın saldırı amaçlı kullanılması durumunda düşürülmesi ile ilgili bir yasayı da kabul etti. ardından Rusya'da benzer içerikli bir yasa çıkarttı.
Almanya yanlış hatırlamıyorsam 2005 yılında bu yasayı çıkartmıştı ve C.Başkanı Köhler, anayasa mahkemesince incelenmesini talep etmişti.
alman anayasasının19/(1). bendde genel özellikte kanunla sınırlama yapılabileceği 19. maddesinde (2). bendinde hiçbir durumda temel hakkın özünün ihlal edilemeyeceği (öze dokunulamayacağı) ifade edilmekte...
Alman anayasasının 2. maddesinin (2). bendinde herkesin yaşam hakkına ve kişisel dokunulmazlığa (maddi-manevi) sahip olduğu, bireysel özgürlüğün dokunulmazlığı ifade edilmektedir. ancak son cümle bu haklara ancak hukuka (yasaya) uygun olarak ihlal edilebileceği de belirtiliyor.
öyleyse, bu tarz yasaların temel hakları çiğneyip çiğnemediği hususunda sorulması gereken asıl soru, yaşam hakkının dokunulmazlığının nasıl ve hangi şartlarda dokunulabilir duruma dönüşebileceğidir.
türk anayasa hukuku açısından hiçbir durumda yaşam hakkı ihlal edilemez. hatta olağanüstü dönemlerde haklarını durdurulmasını düzenleyen m.15 "sert çekirdekli haklar" kümesini belirtmiştir ki bu kümenin içinde en başta yer alan hak yaşam hakkıdır. Alman anayasası içinde yaşam hakkının kutsallığı ve dokunulmazlığı hususunda hiçbir tereddüt mevzu bahis değil. ancak 2/2 son cümle biraz düşündürücü. hukuka uygun olarak el atılabilir durumlar nelerdir? alman aanyasa mahkemesinin içtihadlarına tam vaki olmadığım için bir şey söyleyemeyeceğim bu hususta. ancak Hakkın Özü kavramı burada önemli. TÜrk anayasasında da var olan (61 ve 2001 soneası 82) hakkın özü kavramından anlaşılması gereken nedir?
hakkın özü” kriteri, belirgin bir kriter değildir. Bir hakkın özünün ne olduğu tartışmaya açıktır. Hakkın özü neresidir; “öz” olmayan ve dolayısıyla sınırlanabilecek olan kısmı neresidir? "“Öze dokunma yasağı”nda iki teori vardır. Mutlak öz teorisi, öze dokunma yasağını somut bir olaydan bağımsız olarak yorumlamaktır. Buna göre öz, temel hakkın çekirdeği, esaslı cevheri ve asgari içeriğidir. Nisbi öz teorisine göre ise, öz kavramı her somut olay için ayrı ayrı belirlenir ve birey-devlet dengesi dengede tutulur" Hakkın özü kavramı, genel olarak tanımlanamaz, her bir hak ve özgürlük için ayrı ayrı tanımlanabilir, ayrı olarak araştırılmalıdır. Hakkın özü, onun vazgeçilmez ögesi, dokunulduğunda söz konusu özgürlüğü anlamsız kılacak olan asli çekirdeğidir. Yani Öze dokunma, "tırnak keserken ete dokunma gibi bir durumdur".
şimdi bu noktada, yaşam hakkının özü nedir? ya da yaşam hakkının neresine dokunursak özüne dokunmayız? galiba hiçbir yeri...
ancak binlerce insanın ölümünü engellemek için bir uçak dolusu insan feda edilebilir mi? bunun yanıtı ise olabildiğine zor.