Amida

[Kaan]

Amida, Yahudiliğin en önemli ibadetidir.
Amida da, tefilinler takılır ve talit giyilir.

Plastik iplerle kafaya ve ele bağlanan kutulara tefilin denir, tefilin kutusunun içinde el yazması kağıt olur, iki kutudan birisi ele birisi başa bağlanır. Kağıtlarda Tora'daki ayet olan Museviler ve İseviler için en önemli olan buyruk yazar.
"Şema Yisrael Adonay Eloenu Adonay Ehad" diye başlar..."
"Dinle İsrail, Allahımız Rab bir olan Rabdir; Allahını bütün yüreğinle, bütün canınla ve bütün aklınla seveceksin; bunlar senin yüreklerinde olacaklar..."

Tefilinler takıldıktan sonra beyaz örtü olan kenarlarında 613 buyruğu hatırlatan püsküller vardır; bu örtüye tallit denir. Tallit eldeyken bir dua okunur ve sağı ve solu öpülür ve sonra omuza giyilir.... Kippun (takke) giyilir..

Tam doğuya dönülür. Ayaklar birbirine bitişik olur. Amida'nın kelime manasıda zaten ayakta durmaktır. Eldeki dua kitabı ya da Tora okunurken belden yukarısı olmak üzere ileri geri çok hızlı olmamak üzere sallanılır... Dikkat dağılırsa duaya baştan başlanır.. duada "Kuddüssün Adonay" gibi yerlerde diz kırılır, bel kırılmadan geriye doğru eğilinir ve sonra dizler düz tutulduktan sonra belden ileri eğilinilir ve sonra baş eğilinir.... Bu böyle tüm dua boyunca sürer...

[Kaan]

Semavi dinler arasında iki tane sağlam, tam oturmuş ibadet var; namaza durmak ve amidaya durmak...
namaz 5 vakit, amida 3 vakit...

Şahrit (sabah amidası)
Minha (öğleden sonra amidası) (ikindi ezanıyla)
Arvit (akşam amidası) (akşam yada yatsı ezanıyla)

Dua öncesi sağ ve sol el olmak üzere üçer kere eller yıkanır...
Amida öncesi, Şema yapmak adeta farzdır. Yukarıda bahsetmiştim, en önemli buyruğu oturarak veya ayakta okumak daha sonra okuma Şema okuması bitince ayakta bir adım öne atılır ve Amidaya durulur. Şemaya başlanırken, ilk pasajlarda tam olarak kavanaya girmek gerekir, eğer girilemiyorsa tekrar başlanır ama kavanaya girdikten sonra duanın devamında kavanadan çıkılsa bile baştan başlamaya gerek yoktur, devam edilir..

Talit sadece sabah amidasında giyilir ama kippun (takke) her zaman başa giyilir.
Amida esnasında dua içinde "Baruh" geçen yerlerde önce ileriye doğru belden eğilinir, "Ata" kelimesinde baş eğilir. "Ad" kelimesine gelincede önce bel sonra baş doğrultulur.

Uzun uzun duaları yazmayacağım ama bir bölüm göstereyim amidanın gidişatını görün:

"Şema kolenu Adonay Eloenu Av arahman hus verahem alenu vekabel berahamim uvratson et tefillatenu, ki El şomea tefillot vetahanunim Ata. Umilefaneha Malkenu rekam al teşivenu honenu vaanenu uşma tefillatenu.

Sesimizi duy, Rabbimiz, bağışlayızı Baba, bize acı ve bize karşı bağışlayıcı davran, dualarımızı merhametle ve isteklice kabul eyle, çünkü Sen duaları ve yakarışları duyan Rabsin ve bizi Huzurundan elimiz boş döndürme Kıralımız, bize karşı bağışlayıcı davran ve bize cevap ver ve dualarımızı duy."

Kısa kısa böyle dualar vardır çokcana ve her dua sonunda bu duayla ilgili olarak değişimli dua eklemeleri arkasından şöyle yapılır:

"Ki Ata şomea tefillat kol-pe. Baruh Ata Adonay şomea tefilla.

Çünkü Sen herkesin duasını duyarsın. Mübareksin Sen Allahım duaları duyan."



Amida şöyle bitirilir...
Başı sağa döndürerek "Ase lemaan Şemah" sola döndürerek "ase lemaan yeminah" sağa döndürerek "ase lemaan Toratah" sola döndürerek "as lemaan keduşatah lemaan yehaletsun yedideha oşia yemineha vaaneni... diyerek bitirilir... ve üç adım geri adım atılır ve bir küçük dualarla tamamen biter.

[Kaan]

Museviler amida kılar.
İsa'yı tanrı olarak değil de iyi bir Kabalist Yahudi olarak gören İseviler amida kılar.
Ve kadim öğretilere sahip olan Muhammedilerden bazıları amidanın benzerini kılar.

Saygılarımla.
Kaan.

[Prenses Isabella]

Museviler amida kılar.
İsa'yı tanrı olarak değil de iyi bir Kabalist Yahudi olarak gören İseviler amida kılar.
Ve kadim öğretilere sahip olan Muhammedilerden bazıları amidanın benzerini kılar.

Saygılarımla.
Kaan.

Felsefenin cikis noktasi olarak da gorulmektedir. Tabiki farkli kesimlerce farkli olarak lanse edilmektedir.

Bunu en az benim kadar iyi biliyorsun Kaan

Sevgiler.

[Kaan]

Sabah uyanılır ve şükür edilir ki ruhumuzu uyandığımızda bize geri yollamıştır Her Şeye Kadir Olan!
Uyandıktan hemen sonra, abdestten (sağ ve sol elin üç kere yıkanması)  hemen önce hiç bir iş yapmadan bir şükür duası...
Özenilerek abdest alınır...
Temel dua kitabı olan Sidur alınır, oda da dua köşesine, gizlide olan Babamızın önüne geçilir...
Sabah olduğu için talit ile üstümüzü örteriz, yalnız sabahları talit ile üst örtülür... Talit üzerindeki püskülleri görür ve sorumluluklarımızı hatırlarız...
Doğuya dönülür, ayaklar bitiştirilir.... Önce şart (farz) olan Şema okunur... Musa'nın vaaz ettiği en önemli buyruktur bu... Tanrı tekdir ve O'nu bütün kalp ile, bütün ruh ile, bütün varlık ile sev...
Şema iyice sindirilir, düşünülür... Şükürler olsun...

Artık Amida'ya durma vakti geldi... Duaların içinde kabala mevcuttur...
Baruh Ata Adonay derken öne eğilinilir...
İleri geri, ileri geri, ileri geri, ileri geri hoş sallantılarda dualar ağızda akıp gider, göz kapakları hafif kapanıp açılır, bir vecd yaşanır, ne güzel, ne güzel...
İleri geri, ileri geri, ileri geri hafif sallantılar, sayfalar akıp gider... Sidur dua kitabının o öğünü artık biter...
Baş bir sağa, bir sola sonra yine sağa ve sola dualarla çevirilir; üç adım geri atılır; daha sonra sola dönülüp eğilinir, sağa dönüp eğilinir, öne doğru eğilinir... Amida bitirilir... Ama vecd bitmez... O zaman Davud'un güzel Amida sonrası mezmurlarından birisi okunur... Gözlerimi dağlara kaldırıyorum.. Kimden gelecek yardım? Tanrı'dan gelecek yardım, O Her Şeye Kadir Olandır...

Amida kılınır, kılınırken ki hareketler kılmak değil, bir danstır... Her hareketin farkındalığı, her duada ki farklı hareketlerde ki farkındalığı yaşamak ne güzeldir... Sallanırken ki talit püsküllerinin aşağıdan sarkarak sallanmaları göze ilişir, mitsvalar hatırlanır, insanî sorumluluklar hatırlanır...

Bir ağaç, bir hayvan mutludur.. Çünkü onlar kendileridir... Kurallara ve yasaklara bir tek insanların ihtiyacı vardır, bir tek biz zihnimizde fesat şeyler kuruyoruz... İlk adımı içimizden atalım, hayata içimizden başlayalım, hayata cennetten, hayata bizdeki parçadan başlayalım... Allah'ı bilelim, inanmak değil, bilmek... Bildiğimizede tam inanmayalım çünkü gün geçtikçe ilerlemeler devam edecektir...
Bir ağaç, bir hayvan mutludur...
Bir ağaç rüzgar vurunca sallanır, dallarıyla birlikte...
Bütün açmış güzel çiçekler sallanır, dans ederler ve hallerinden memnundurlar...
Amida da O sallar ileri geri...
Bu bir danstır...
Amida duasında "teklik" anlatımlar duaların içinde akıp gider, dualar duduklarda akıp giderken, teklik anlatımları beyne, kalbe, ruha, zihne vurur... Sevgililer çarpışır ve bir aşk doğar... Haydi vecde gelelim ey sevgililer der o dua içindeki teklik manası...

Ben yürürüm senin ile Ey Tanrım, sen yürürsün benim ile Ey Ben... Teklik kendini gösterir... Öyle bir teklik ki bu teklik böyle bir birlik hiç bir yerde yoktur, işte böyle bir teklik bu teklik.. Her şeyin dikkati bir yerdedir çünkü teklik vardır; işte her şeyin tekliğe bağlı olduğu böylece fark edilir...

Takma kafana dertleri, bir anlık acıtır bazı dertler ama onun da keyfini çıkart ama sonra güzel günlerde gelecek hemde bir iki gün sonra... Sonra o güzel günlerin keyfini de çıkart... İkisi de kötü değil.. Birisi kötü, birisi iyi; işte bu iyi!

Günde üç vakit amida kılmak lazım... 5 vakit namaza niyet eden 5 vakit namazda dikkat kesilmeli... 3 vakit amidaya niyet eden 3 vakit amidaya dikkat kesilmeli...

yapılmalı...
emir değil, sadece öğüt ya da öğüt de değil... Sen sadece bu sözlere rastladın ama şu da var ki bu rastlaşmalar tesadüf de değil ki eğer Allah'a inanıyorsan ya da asıl olarak Allah'ı biliyorsan... Eğer biliyorsan..... ne güzel...


Saygılarımla.

[Kaan]

Amida Kuralları
Dua okumalarında esnememeye, geğirmemeye dikkat etmek gerekir; el ağız ile kapatılır.
Dua okuması yapan bir kişi en azından ağzından çıkanı anlamalıdır.
Hiç bir yere yaslanmadan ayakta amidaya durulur.
Amidada yüz Erets-Yisrael'e çevrilir. Erets Yisrael'de olan bir kişi yüzünü Yeruşalayim'e çevirir. Yeruşalayim'de olan bir kişi de, yüzünü Bet-Amikdaş'a çevirir. Ama amidada ne tarafa döneceini bilmeye bir kişi, istediği tarafa döner ama kalbinde Allah'ın kutsiyetini bulunduğunu düşünmelidir.
Amida sadece can güvenliği tehlikede olduğu zaman kesilir. Başka hiç bir şekilde kesilemez.
Amida kılan kişinin 2 metreye kadar önünden geçilmez.
Sabah amidası gün doğumundan günün ilk üçte birinin sonuna kadardır. Bu vakte kadar amidaya durulmadıysa öğlene kadar amidaya durabilir. İslam gibi kaza amidası da vardır 12.30da yapılan.
Resimlerin ve çizilmiş şeylerin önünde, kabartma olmasalar bile amidaya durulmaz. Foroğrafların önünde amidaya durmak zorunda kalınsa gözler kapatılır.
Gözler kapalıda olsa asla bir aynanın karşısında kılınmaz.
Sabah duadan evvel yemek yenmez. Yalnızca su veya bir ilaç alınabilir.
Amidada dört kez eğilmek gereklidir. Duaların belli kısımlarındadır onlar da.

Saygılar, sevgiler...

[Prenses Isabella]

Kardesim;

Iznin olursa dua etmeyle ilgili dusuncelerimi de Seninle paylasmak isterim. Soyleki; normalde dinsel boyutta yapilan sekilsel ibadet bicimlerinin belirli bir sureligine Insanlarimiz tarafindan yapilmasina musaade vardir. Ancak tahmin edersin ki, surekli olarak Dunyamiz ve Insanlik degiskenlik gostermekte ve kaldigi yerde durmamaktadir. İleriye donuk devamli bir periyotta ilerleme kaydedilmesi gereklidir. Zaman, Bizim icin kayiptir. Zamani degerlendirmek gereklidir. Vakit kaybini yasamamak icin hep bir ilerleme kaydetmek zorundayiz. Aksi halde Zaman, Bize vakit kaybindan baska birsey vermicek ustelik gerilememize ve ilerleyen hizla akisa ayak uyduramadigimiz icinse -zamanin hizli akisina ayak uyduranlara kiyasla- yozlasmamiza ve geri kalmamiza sebep olacaktir. Bunun icindir ki,artik sekilsel ibadet yerini ozsel ibadete birakmalidir. Sembolik ibadetlerin ve dualarin Bizleri belirli bir safhaya getirdigi ancak ilerisine ise ozsel ibadetlerle gecebilecegimiz mumkundur.

Ozsel ibadet derken de, Tanri'nin Hizmetini gonulden ve isteyerek yasaminla ozdeslestirip maddesel ve ruhsal dunyamizi bu sayede butunlesbilmektir.

Degerli Paylasimlar,

[Kaan]

Sevgili Sevil haklısın,

Hz. Mevlana'nın dediği gibi "Şekil yoktur, hep manadır".  Mana olduğu sürece şekiller anlamlaşır ve o zaman amaç olan manaya daha rahat ulaşılır. Şekil sadece manayı anlamış kişiler için farkındalık patlamalarıdır. İbadetlerdeki her şekil, birer farkındalık patlamasıdır manayı anlamış insanlar için. Ama dediğim gibi kuru kuruya şekil hiç bir işe yaramaz ve böyle davrananlar içinde şekil amaç olur. İşte bu bağnazlık ve yobazlık getirir. Ama emin ol şekil de bir yerde önemlidir. Disiplin önemlidir her ne kadar önemsemesekte.

Esenlik olsun,
Sevgiler, saygılar.

Kaan.

[Prenses Isabella]

Sevgili Sevil haklısın,

Hz. Mevlana'nın dediği gibi "Şekil yoktur, hep manadır".  Mana olduğu sürece şekiller anlamlaşır ve o zaman amaç olan manaya daha rahat ulaşılır. Şekil sadece manayı anlamış kişiler için farkındalık patlamalarıdır. İbadetlerdeki her şekil, birer farkındalık patlamasıdır manayı anlamış insanlar için. Ama dediğim gibi kuru kuruya şekil hiç bir işe yaramaz ve böyle davrananlar içinde şekil amaç olur. İşte bu bağnazlık ve yobazlık getirir. Ama emin ol şekil de bir yerde önemlidir. Disiplin önemlidir her ne kadar önemsemesekte.

Esenlik olsun,
Sevgiler, saygılar.

Kaan.

Anliyorum.

[shemuel]

Museviler amida kılar.
İsa'yı tanrı olarak değil de iyi bir Kabalist Yahudi olarak gören İseviler amida kılar.
Ve kadim öğretilere sahip olan Muhammedilerden bazıları amidanın benzerini kılar.

Felsefenin cikis noktasi olarak da gorulmektedir. Tabiki farkli kesimlerce farkli olarak lanse edilmektedir.

Sevilcim güzel kardeşim Felsefenin çıkış noktası neresidir?