2008 yılının Nisan ayında tartışılmış bir konu başlığı...
Karışmazsam olmayacak gibi...
Gerçi sorunun yanıtı anlatımlarda gayet güzel verilmiş ama biraz karmakarışık hale de getirilmiş doğrusu karşılıklı soru ve yanıtlarla. Konuyu toparlamak istedim.
Her şeyden önce şu "gayri muntazamlık" (ayrı yazılır) terimini bir yana bıraksak da şunun yerinde dilimizde çok daha iyi ve rahat anlayacağımız "düzensizlik" terimini kullansak nasıl olur?
Konuya tersinden başlayalım: Masonluk'tan kim ihraç edilir? Herhangi bir diğer dernekten kim ihraç edelirse, ona benzer bir biçimde davranmış olan bir üye... Bu keyfi bir iş değildir. Bir disiplin soruşturmasını, yargılamayı ve sonunda yetkili bir organın kararını gerektirir. Üstelik yurdumuza özgü olmak üzere buna bir de şunu ekleyelim: Bu kararın TC Dernekler Yasası'na uygun olması ve ona göre yürürlüğe konulması zorunludur. (HKEMBL Büyük Üstadı, isterse bir masonu harici âleme iade edebilirmiş. Geçiniz!... O "harici âleme iade edilen mason" yargıya başvursun da bir görün neler oluyor... Bunlar masonca işler değildir elbette ama bu konu öyle kısaca kestirip atılabilir gibi de değildir.)
Düzensizliğin ise bununla ilgisi yok.
Hatta şunu da söylemek gerek: Düzen ve düzensizlik sadece bir mason için değil, bir loca ve bir masonik örgüt için de geçerlidir. Ancak burada söz konusu edilen sadece kişi yani mason.
Özel değerlendirmelere, farklı değer yargılarına hiç değinmeden konunun geneline bakalım.
Bir mason örgütü ya da loca düzensiz ise, onun üyeleri daha baştan düzensizdir. O loca ya da örgüt düzenini sonradan yitirebilir. O zaman tüm üyeleri de kendiliğinden düzensizliğe düşer ama düzenli olan başka bir loca ya da örgüte geçerek düzenlerini koruyabilirler.
Ancak bunları belirttikten sora asıl konuya gelebiliyorum: Bir düzenli masonun düzenli bir locanın üyesi iken düzensizliğe düşmesi...
İşte bu, tartışmaların arasında değinilmiş olduğu üzere, bir masonun yükümlülüklerini yerine getirmeyişinin bir sonucudur. Sayın SkullG, yükümlülüklerin toplantılara devam ve ödentilerini vermek olduğuna değinmiş. Doğrudur. Ancak bazı mason kuruluşları, kendi tüzük ya da yönetmelikleri uyarınca toplantılara devam etmeyi gerekli bulmakla bierlikte zorunlu saymıyor. (Zaten TC Dernekler Yasası'na uyan da bu.)
Yükümlülükler yerine getirilmeyince, ilgili mason gerektiğince uyarıldıktan sonra durum değişmezse, üyesi olduğu loca tarafından düzensiz sayılmasına karar verilir ve bu kara büyük locaya bildirilir. Büyük loca da o masonun düzensiz olduğunu duyurur ki Masonlukta buna "Düzensizlik İlanı" denmektedir. (Böyle bir işlem yapıldıktan sonra yasal olarak üyenin dernekten kaydının silinmesi zorunluluğu da var.)
Şimdi gelelim o masona... Masonluktan çıkarılmış (ihraç edilmiş) değildir. Masonluktaki simgesel deyişle "uykuya yatmış" durumdadır. Mason niteliğini yitirmemiştir ama bu durumu düzeltinceye kadar loca tophlantılarına katılma hakkını yitirmiştir. Bunun, değinilmiş olduğu üzere, geri dönüş olanağı vardır. Uyanmak ister; locasına başvurur; bundan böyle yükümlülüklerini yerine getirecektir; loca kabul ederse "düzene dönüş" yapar.
Bu noktada elbette bir soru daha çıkacak: Loca kabul etmeyebilir mi? Evet. (Gerekçesini bir yana bırakalım.) Kabul etmezse ne olur?
O mason uyanmak istemektedir; bu isteminde diretirse doğrudan ilgili büyük locaya başvurur. Büyük loca genellikle bu konuda kesin ve katı bir tutum takınmaz; düzene dönüş yapmak isteyen masonun bu dileğinin bir başka locada gerçekleşmesini sağlar.
Peki o mason, bundan böyle önceki locasının da toplantılarına konuk olarak katılabilir mi?
Kuramsal olarak evet. Fakat o bir "mason" ise, kendisini istemeyen bir locanın toplantılarına katılmaz.