Ardi'nin Keşfi İnsan Evrimine Yeni Bir Işık Tuttu
ALKA tarafından yazıldı. | 06 Ekim 2012
Posted in Makaleler - Evrim Tarihinde Bu Ay
Evrim Tarihinde Bu Ay bölümümüzün konusu, kalıntıları hali hazırda 1994 ve 1996 yılında Etiyopya'nın Afar bölgesinde bulunan ancak üzerinde yapılan titiz çalışmalar uzun bir zaman ve iş birliği gerektirdiği için hakkında ilk defa Ekim 2009'da 11 ayrı bilimsel makale yazılan Ardi isimli bir Ardipithecus ramidus fosili hakkında..
4.4 milyon yıl yaşındaki Ardipithecus ramidus şimdiye kadar en iyi bir şekilde araştırılmış olan erken insansı türüdür. Ardi hakkında yaklaşık 10 yıl süren titiz çalışmalar insan evrimine ve dik yürüyüşün başlangıcına dair sürpriz bulgular ortaya çıkarmıştır. Araştırmalara göre Ardipithecus ramidus maymunsu olmaktan çok insana benziyordu ve bunun yanında bazı yarı insansı yarı maymunsu özelliklere de sahipti.
Şempanze ile insanın son ortak atası maymun değildi. 10 yıl süren bir araştırmanın en önemli sonucu bu bulguyu ortaya çıkarıyor.
Ünlü paleoantropolog Tim White ve ekibi Ardipithecus ramidus isimli bir insansının kalıntılarını hali hazırda 1994 yılında Etiyopya’da ortaya çıkarmışlardı. 4.4 milyon yıl yaşındaki fosil bu döneme ait gelişim aşamalarına dair en eski buluntulardan biridir.
Buluntuların Yeniden İnşa Edilmesi
İlk olarak Tim White ve ekibi tarafından bulunan bu kalıntılar başlangıçta eksik ve çok kötü bir durumdaydı. Ancak bir kaç yıl sonra bu insansı türe ait daha fazla kalıntılar bulununca -yaklaşık 35 farklı bireye ait parçalar- uluslararası bir ekip hemen işe koyularak bu parçaları yeniden inşa etmeye başladı.
Ardi Yeni Bir Yüz Aldı
Bir araya getirilen bu parçalar nihayet 2009 yılında bir bütün olarak inşa edilebildiler. White ve arkadaşları insan evrimi hakkındaki görüşlerimizi değiştirecek bir bulguyu böylece bilim dünyasına sunmayı başardılar. “Ardi” olarak anılan bu dişi Ardipithecus, paleoantropoloji dünyasında tam anlamıyla bir sansasyon yaratmıştı.
Maymunla İnsan Arasında Bir Geçiş Formu
Ardi 1.20 m boyunda ve 50 kg ağırlığında olup muhtemelen vücudunu çevreleyen kalın bir kürke sahipti. El, ayak ve leğen kemikleri benzersiz bir maymun-insan karışımı gösteriyordu. Ardi görünüşe göre hala ağaçlarda yaşayan bir türdü ama aynı zamanda yerde iki ayak üzerinde dik de yürüyebiliyordu. Ardi dik yürürken bunu insansı maymunlar gibi ayak bilekleri üzerinde değil, neredeyse insanlar gibi ayak tabanları üzerinde plantar olarak yapıyordu. Tim White’a göre Ardi ne maymun ne de insandı, o tam anlamıyla her iki türün mozaik özelliklerine sahip bir ara formdu.
İnsan Benzeri Fiziksel Özellikler
Şimdiye kadar genetik analizlerin sonuçlarına göre günümüzden 7 milyon yıl önce yaşamış olan şempanze ve insanın son ortak atasının daha ziyade maymunsu özelliklere sahip bir canlı olduğu düşünülüyordu. Ancak Ardi’nin bulunuşu ile bu görüş değişmeye başladı. Ardi maymundan ziyade daha çok insana benziyordu. Bu yüzden Tim White ve arkadaşları şempanzelerin ancak insan soy çizgisinden ayrıldıktan sonra bugünkü görünümlerine sahip olduklarını düşünüyorlar.
Ortak Ata Bir Maymun Değildi
Eğer mevcut bulgular başka bir ekip tarafından tekrar teyit edilirse bu bulgu insansıların erken dönem gelişimleri hakkında yeni bir ışık tutacak. Bu anlamda insan ve şempanzelerin ortak atası bir maymun değildi, bilakis tamamen ayrı ve bağımsız bir canlı türüydü ve bu canlı, maymunsu olmaktan çok insansıydı ve torunları iki farklı soya ayrılmıştı. Bir soy insanlara dönüşürken diğer soy şempanzelere dönüşmüştü.
İnsan Evrimin Yeni Görünümü
İşin ilginci bu olasılık istenilirse daha da ileriye, tüm günümüz insansı maymunlar ile modern insanın son ortak atasına kadar götürülebilir. Büyük olasılıkla başlangıçta maymunsu hiç bir canlı yoktu, bunun yerine adım adım orangutan, goril ve şempanze soylarına dönüşen Ardi gibi daha ziyade insansı bir canlı vardı. Diğer soy çizgileri “dejenere” olarak sonunda günümüz insansı maymunlarına dönüşürken başlangıçtaki orijinal tür ise insana dönüştü. Bu görüş ise insan evrimine heyecan verici ve tamamen yeni bir perspektif sunuyor.
Dik Yürüme Nerede Gelişti?
Ortaya çıkan diğer bir sürpriz sonuç da Ardi’nin henüz ormanlarda yaşarken dik yürümeye başlamış olması. Bu sonuca ise Ardi’nin bulunduğu tabakaların incelenmesi sonucu varıldı. Şimdiye kadar dik duruşun ve yürüyüşün Doğu Afrika’nın ağaçsız ve düz savanlarında geliştiği varsayılmıştı. Ardi bunun böyle olmadığını gösteriyor. Büyük ihtimalle Ardi bir daldan diğerine sallanmıyordu, aksine dallar üzerinde yürüyordu..
Kaynakça:
Science Dergisi, Ekim 2009 sayısı, Sayfa 64, Cilt 326 75-86
C. Owen Lovejoy: Reexamining Human Origins in Light of Ardipithecus ramidus. Science Dergisi, Cilt 326, 2009, Sayfa 74, 74e1–74e8
Rex Dalton: Fossil rewrites early human evolution. Nature Dergisi, Cilt 461, 2009, Sayfa 705