Mason Töresi Bakımından REGIUS … 7

[ADAM]

Bundan önceki bölümde Regius’u maddelerin başına geldiğimizde bırakmıştık.

İşte birinci madde:

Bu geometrinin birinci maddesi şöyle:
Üstat mason kesin olarak bütünüyle
Sağlam ve güvenilir hem de dürüst olmalı,
Kararından hiç bir an pişmanlık duymamalı;


Buradaki “Üstat mason” elbette günümüzdeki Üstad-ı Muhterem karşılığı olan Loca Üstadı… Öyle olunca bu maddenin bu ilk bölümü bir Üstad-ı Muhterem’in töresel niteliğine (kısman de olsa) ışık tutuyor demektir. Elbette sağlam, dürüst ve güvenilir olmalıdır bir Üstad-ı Muhterem. Başka türlüsü düşünülebilir mi? Fakat kararından ötürü hiç pişmanlık duymamalı denilince bir sorun çıkar. Günümüzde zor karar verilmesi gerektiğinde, bir Üstad-ı Muhterem “Acaba bundan ötürü sonradan pişman olur muyum?” diye düşünmeye başlayacak oursa, hiç karar veremez. Biraz pratik olmalı; hızlı karar verip uygulamaya koymalı; o karar sonradan pişmanlık yaratsa bile. Günümüz zamanı öyle hoyratça harcamaya olanak vermiyor.

Devam edelim:

Kalfaların masrafları hemen ödenmeli,
Malzeme böyle kullanılır, bildiğin gibi; 
Doğrulukla ödemelisin ücretlerini,
Bağlılıklarına göre hak ettiklerini;
İşçi tutma onların tuttuklarından fazla,
Gerekli hizmet neyse ona göre ayarla;


Şimdi burada tümüyle inşaat işinde çalışan bir locanın yönetimiyle bağlantılı bir olay var.  Acaba bu durum da bir şekilde simgesel değerlendirmeye alınabilir mi? Bakın devamında ne deniliyor:

Sevgiyle ya da çekinerek ayırım yapma,
Bunların hiç birinden sakın ha rüşvet alma;
Efendi veya kalfa, her kim olursa olsun,
Ücretleri bakımından hepsi farksız tutulsun;
Her zaman bir yargıç gibi dimdik olmalısın,
Böylelikle hepsine haklıca davranırsın;
İçtenlikle yap bunu, her nereye gidersen
Saygı ve kazançlarını artırmak istersen.


Kime veriliyor bu öğütler?... Elbette bir loca üstadına…. Bunu da günümüz koşullarında geçerli sayabilir miyiz? Daha doğrusu böyle bir durumun uygulaması olabilir mi günümüzde bir locada? Simgesel olarak değerlendirelim desek, nasıl yapacağız bunu?

Ben bunlara yanıt veremedim. Bilgiyse bilgi ama yorum işinde zayıfım. Siz ne dersiniz?

[enelsır]

Bu bölümde dikkatimi bir şey çekti:

Efendi veya kalfa, her kim olursa olsun,
Ücretleri bakımından hepsi farksız tutulsun;

Burada "Efendi" olarak nitelenenin o dönem çalışmaları ve geçimlerini sağlamaları için çalışmak ve yapıcı ustası olarak yetişmek üzere  bir locaya giren soylulardan bahsediliyor değil mi? Bunu daha önce de irdelemiştik. Regius'un yazılmış olduğu tarih göz önünde tutulduğunda, localara dışarıdan kişilerin alınmasına spekülatif dönem dediğimiz dönemden çok önce başlandığını görüyoruz. Yani " Kabul edilmişlik" konusu 1717 den çok önce de varmış.

Gerçi o dönem için yapılan çalışmaların niteliği ne kadar spekülatiftir bilemem ama localara dışarıdan kişiler alınıyormuş.

 Sayın ADAM'ın vurguladığı şu loca üstadına verilen öğütler konusu var bir de. Böyle bir şey günümüzde olabili mi?... Bunu en iyi masonlar bilir, ama bir akıl yürütmeyle bazı çıkarımlar yapılabilir. Loca üstadına öğütler verilebilir, bunu da en iyi ve doğru olarak locanın bir üstadı yapabilir... Bu noktada aklıma bir şey geldi. Yanılmıyorsam Sayın ADAM'ın açmış olduğu " Loca Görevlileri" isimli bir başlık vardı. Orada her görevli ve oturduğu yer anlatılıyordu. Orada locanın üstadının hemen solunda o locanın bir önceki üstadının oturduğu yazıyordu (yanlış hatırlıyor olabilirim). Bu tam da irdelediğimiz bu bölümle ilgili bir çıkarım yapmamızı sağlayabilir. Önceki loca üstadı locanın üstadına yardım etmek için hemen yanı başında oturuyor olabilir mi? Konu yardım olunca verilecek olan öğütler de bir yardım olarak değerlendirilemez mi?

Bu bölümle ilgili düşüncelerim bunlar.

[ADAM]

Sayın enelsır'a teşekkürler.

Ancak burada bir yanlış anlamaya meydan vermemek için şöyle bir açıklamanıon yşararı olacağını düşünürüm. (Bun belki daha önce söylemişimdir.)

Çeviriye efendi olarak alınmış lord (keyşke lord denmiş olsaydı, daha kolay anlaşılırdı ama kimi zaman lord sözcüğü başka bir anlamda da kullanılmış olabiliyor; Tanrı gibi, İsa gibi) ille de varlıklı olmayabilir. Soyludur; belki malı mülkü vardır ama geçinecek parası yoktur. Bunun çalışması gerekir ama öyle gelişiüzel her işte çalışamaz, ayıp kaçar. Onun için mason locaları en uyun yerdir. hatta belki orada meslek ve zanaatı bile öğrenebilir. Böylece, gelceğini güvence altına alır. (Nitekim Regius'ta daha önce bundan söz etmiyor muydu?)

Dolayısıyla burada kabul edilmiş mason henüz yok. Regius, tarihi bakımından onun için hayli erken. En azından yarım yüzyıl daha gerek hatta belki çok daha fazla...

Ancak burada dikkti çeken bir nokta efendi (lord) ile kalfanın ücretinin eşitliği... Oysa bir çırak klfadan az ücret alır. Demek ki, bir lorda verilen ayrıcalık var resmen... Bunun öyle olup olmadığını bilmiyoruz ama Regius'ta önerilen böylesi.

[neumann]

Anahtar kelimeyi 'masraf' / 'ücret' olarak belirledim. Tabiki bu anahtar kelimenin sembolüne

' masraf karşılığı yapılan iş ' e göre değişen bir anlam yüklemesi olacaktır.

Belkide günümüzde <iş> bireyin geometriyi kullanarak kendi hayatını ve toplumsal hayatını şekillendirmesi

böylelikle <ücret> i bir sonraki aşamaya geçerek , tecrübe aktarımı yapılarak vb gibi ödenmesini simgeliyor olabilir.

[ADAM]

Yok hayır... Sayın neumann yanılıyor. Konuya bir başka açıdan bakmış da onun için. Fakat düzeltebilir görüşünü ve yorumunu.

Buradaki konu kalaların inşaatın yapımı için gidip bir yerlerden birkatım malzemeler satın alması. Ne gibi malzemeler? Tuğla, kereste, demir, cam, kireç... Aklınıza başka ne gelirse. Hatta belki taş bile...  İşte bunun parasını kendi ceplerinden veriyorlar. Bir diğer deyişle kalfalar bir bakıma yüklenici diyebileceğimiz ustaya alt yükleniciler gibi çalışıyor.

Konuyu böyle alırsak, sanırım Sayın neumann farklı bir yorum yapabilir. (Simgesel olarak geometriyi kullanmaya bir diyeceğim yok.)

[neumann]

Daha ileri yorum yaparsam sınırımı aşmış olurum bir harici olarak ve bu durumun yeni yanlışlara yol açma olasılığı yüksek.

Bu tümceyi belirttikten sonra yinede yorumlamaya girişirsem.

Bir masonun kendi hayatını biçimlendirmesi için harcayacağı tüm emek zaman vb. unsurlar kalfaların harcaması olarak değerlendirilirse;

üstat masonların bu harcamaları ödemesi kalfalar için harcanacak emek zaman vb. unsurlar olarak değerlendirebilir.

Çok yüzeysel bir yorum oldu.

Saygılarımla