MASONLUĞUN YASALARI - 10

[ADAM]

İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın Anayasası


1813 yılında İngiltere Birleşik Büyük Locası kurulduktan kısa bir süre sonra, kuruluş protokolü uyarınca anayasanın yeni baştan hazırlanmasına girişildi. Bu amaçla, Masonluk tarihindeki ünlü çehrelerden Peter W. Gilkes’in yönetiminde bir komisyon kuruldu. Bu komisyonun hazırladığı tasarı İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın 1815 yılındaki genel kurul toplantısında kabul edilerek yürürlüğe kondu.

Öncelikle şunu söylemek gerekir: Bu anayasada da önceki anayasalarda yer alanlara benzer deyişler görülür ama 1723 tarihli özgün anayasa ile Ahiman Rezon arasında orta yolu bulan bir uzlaşma yasası olarak nitelenemez. Dış görünümü bakımından önceki yasalara benzese de, kapsamı bakımından hayli farklılıklar gösterir. En önemli özelliklerinden bir ise, artık geçerliliğini tümüyle yitirmiş olan salt operatif nitelikli öğelerin çıkarılmış ve Masonluğun bundan böyle salt spekülatif nitelikli olarak kabul edilmiş olmasıdır.

18. yüzyıl boyunca İngiltere’de düzenlenmiş olan tüm anayasalar, yalnızca bunları düzenleyen masonik kuruluş ya da Britanya’daki localar ve masonlar için hazırlanmıştı. 1815 tarihli anayasa bu bakımdan da önemli bir farklılık gösteriyordu: Tüm Dünya Masonluğu’nca benimsenerek uyulmak ve uygulanmak amacıyla düzenlenmişti.

Bu anayasanın ilk yükümlülüğü de görünüm bakımından öncekilere benzer ama birtakım değişik sözler içerir. Örneğin şöyle denir:  Tüm insanlar arasında bir mason, Tanrı’nın insandan başka türlü gördüğünü daha iyi anlar. Çünkü insan dış görünüşe bakar; Tanrı ise onun kalbini görür. Bundan ötürü de bir mason, vicdanının yargılarına uyar.
Bir de şöyle bir söz geçer: Bir insanın inandığı din ya da mezhep ne olursa olsun, o masonik düzenin dışında itilemez. Ancak yerlerin ve göklerin (dünyanın ve cennetin) şanlı mimarına inanmalı ve kutsal görevlerini yerine getirmelidir.

Sonra da şöyle bir deyişe yer verilmektedir: Masonlar, kardeşlik sevgisinin sağlam bağları içinde her inançtaki erdemli kişilerle birleşir; onlara, insanlığın kusurlarını görmeleri anlatılır ve temiz kalmaya çaba göstererek benimsedikleri özel ve yüce inancın üstünlüğü gösterilir.

Bu anayasa üzerinde sonradan çağın gerekleri uyarınca ancak ayrıntıda birtakım değişiklikler yapılmış ancak birinci yükümlülük olduğu gibi korunmuştur.

[Tij]

Sayin ADAM 1815 senesini (biraz zorlamaylada olsa) spekulativ masonlugun asil dogum gunu olarak Kabul edebilirmiyiz?

Saygilar

[ADAM]

Burada sözü edilen 1815, tüm dünya masonluğu için değil, tüm Anlosakson Masonluğu için bile değil hatta tüm Britanya Masonluğu'nu içermeyen, sadece İngilizlere özgü bir yasa kabul tarihidir.

[Tij]

Ama Siz 1815 tarihli anayasanin daha once Ingiltere `de duzenlenmis olanlardan farkinin, bunun tum Dunya Masonlugu icin ( uyulsun ve uygulansin diye) hazirlanmis olmasinda yattigini yaziyorsunuz.

Oyleyse soyle bir soru akla geliyor.

1815 Anayasasi  dunyada nasil bir yanki buldu.?

Saygilarimla

[ADAM]

Elbette...

İngiltere'de düzenlenen ilk (1723 tarihli) anayasa ile bunun Anderson tarafından değiştirilmiş olan 1738 tarihli versiyonunun, -tek bir yerinde belirtilmiş oluşuna karşın- evrensellik bakımından görünümünde büyük bir iddia yoktu. Özellikle 1723 tarihinde henüz öyle olması gerekiyordu. Nitekim bunun üzerine 1725 yılında İngiltere Büyük Locası kuruldu.

İngiltere'de Masonluk ikiye bölünüp, 1750'li yıllarda ortaya Ahiman Rezon çıktığında, İngilizlerden bir bölümü (Modernler) bir yandan 1723'e dönüş yaparken, bir yandan bu özgün anayasa Fransa başta olmak üzere Kıta Avrupası'nda benimsenmişti.

İskoçya direnirdi ama fazla bir şey yapamazdı çünkü İngiltere'nin boyunduruğu altına girmişti bir kere. (Hâlâ kurtulabilmiş değil.) Amerika'da Ahiman Rezon, İngiltere’deki diğerleri (Eskiler) gibi Amerika’da da 1723 anayasasına oranla Ahiman Rezon daha çok rağbet görmüştü. Kıta Avrupası ise bunu hiç benimseyememişti.

Bu nedenle 1813 yılında İngiltere birleşik Büyük Locası'nın Büyük Üstadı aynı zamanda ülkenin kralı olunca, İngiltere'nin uluslararası emperyalist politikası gereği 1815 tarihli yasanın tüm dünyayı içermek üzere düzenlendiği ilan edildi. Bu ilan edişte İngiltere Birleşik Büyük Locası, kendisinin Dünya Masonluğu üzerinde tek egemen otorite olarak ilan etti. Nitekim bundan sonra 19. yüzyıl boyunca İngiltere ve ona katılan diğer bazı ülkelerce mason locaları sömürgeci etkinliğin bir aracı olarak da kullanıldı.

Burada tek yönlü bir iddia var: “Ben İngiltere dünyanın egemeniyim. Benim Masonluktaki anayasam da dünyanın tek geçerli anayasasıdır.”

Bütün sorun kimilerinin bu iddiaya karşı direnmemesi, özgürlüğünü koruyamaması kendi çıkarları uyarınca İngilizlere boyun eğmesi oldu. Nitekim Türkiye’deki durum da budur.