MASONLUĞUN YASALARI - 9

[ADAM]

İngiliz Masonluğu Bölününce Yapılan Değişiklikler

İngiltere’de Masonluğun 1751 yılında kesin bir bölünmeye uğradığını, bundan böyle Masonluğun eski geleneklerine kesinlikle bağlı kalınmasını savunanların “Eskiler” (Antients), çağdaş koşulları izlemekten yana olanların ise “Yeniler” (Moderns) olarak anıldıklarını daha önce belirtmiştim.

Yeniler olarak anılan büyük locasının anayasasını, bir din adamı, tarihçi ve edebiyatçı olan John Entick hazırladı. 1754’de sonuçlanan bu çalışma 1756 yılında yürürlüğe girdi. Böylece “Yeniler”, çağın gerekliliklerine uygun birtakım değişikliklerle birlikte, yaklaşık olarak 1723 tarihli özgün anayasayı benimsedi. Bir diğer deyişle, 1738 yılında James Anderson’un yapmış olduğu değişiklikler göz ardı edilmişti.

Bu anayasa üzerinde sonradan yine birtakım değişiklikler yapıldı. Bunların en önemlileri 1767 ve 1784 tarihlerindedir. Son değişiklikte, dinsel dogmalara bağlı tüm vurgulamalar kaldırılıp bunların yerine bilimsel ve akılcı yorumlar getirilmesine çalışıldı.

Kısaca “Eskiler” olarak anılan büyük loca ise önceleri 1738 tarihli yeni yasa kitabını kullandı. Aslen İrlandalı olan Laurence Dermott, 1756 yılında anayasa üzerinde yoğun bir çalışmaya girişti. Daha önce de belirtmiş olduğum üzere, hazırladığı temel yasa kitabına “Ahiman Rezon” adını verdi.

1756 yılındaki ilk yazımından sonra Ahiman Rezon, üç kez değişikliğe uğradı: 1764’de, 1778’de ve 1787’de. Bu değişiklikler sırasında kitabın en önemli yeri olan birinci yükümlülük, son şeklini 1764 basımında şöyle almıştı.

Burada şöyle sözler geçiyordu:

-  Bir mason, sonsuz Tanrı’ya doğru bir şekilde tapınmalıdır.

- Kilise’nin ileri gelenlerinin ve pederlerinin, bütün insanların yararlanması için derleyip yayımlamış oldukları tüm kutsal belgelere de sarsılmaz bir inançla bağlanmak zorundadır.

- Böylece bir mason, mutsuz bir özgür düşüncecinin dinden soyutlanmış yolunda yürümekten kendini alıkoyar. Tanrıtanımazlığın kibirli profesörlerini izlemekten kurtulur. Kör ve batıl inanç yanılgılarıyla lekelenmez.

- Masonun istediği inanca sarılma özgürlüğü vardır. Yeter ki, her zaman yaratıcısına saygı göstersin ve altın kuralı her zaman davranışlarının payandası haline getirsin.

Şimdi olasıdır ki burada “altın kural” denilen şeyin ne olacağını soracaksınız.

Tam olarak bilmiyorum. Günümüzde insanların karşılıklı olarak birbirlerine etik ilkeler çerçevesinde davranmaları olarak da anılır ama burada dinsel bağlantılı olmak üzere bir başka anlamda kullanılmış da olabilir.