Hakikati Arayışta Aklın Önemi

[mbulut]

İnsan var olması ile birlikte hakikati aramaya koyulmuştur.Kuşkusuz hakikati arama yolculuğuna çıkan insanın ilk sorusu ''ben kimim,neredeyim,nasıl meydana geldim?'' sorularına cevap bulmaya çalışmıştır.

İnsanlığın ilk zamanları bu arayış somut nesnelerde son bulmuştur.Aklın gelişmesi ile bu arayış yerini soyut düşüncelere bırakmıştır.Yalnız insanın hakikatı araması son bulmamıştır.

İnsanın hakikati arayışına yardımcı olan bir diğer kavram ise bilimdir.Einstein'in dediği gibi ''bilimsiz din kör,dinsiz bilim topaldır''.Ne yazık ki durum Einstein'in belirttiği gibi olmayıp din ve bilim hakikati arayışda birbirinden bağımsız hareket etmektedir.Hakikati arayan insanın bu ikisini birleştirmesi gerekmektedir.Cahil olmayan bağnazlar ve bağnaz olmayan cahillerin hakikati arayış yolculukları pek kısadır.Ama dengeli ve ölçülü olan insan yani akıl ve hikmet ile yola çıkan insan hakikati ararken aydınlık bir yolculuk geçirecektir.

Geleneksel masonlukta  ''yüce bir yaradana inanma'' öncelikli bir kuraldır.

Yüce yaradan tanımı  için önce yaradanın yüceliğini bilmek ve benimsemek gerekir.Kutsal kitapların içerisinde yaradanı insanlaştıran,kötüleştiren birçok bilgi bulunmaktadır.İşte bu zararlı bilgilerin arındırılması insanların gerçekten yüce bir yaradana inanması için esastır.Arındırılma işlemi için gerekli olan aletlerden biri ise akıldır.

Peki sizce insanın bu arayışında akıl önemli midir,ölçüsü var mıdır ?

Saygılarımla

[Risus]

İnsan var olması ile birlikte hakikati aramaya koyulmuştur.Kuşkusuz hakikati arama yolculuğuna çıkan insanın ilk sorusu ''ben kimim,neredeyim,nasıl meydana geldim?'' sorularına cevap bulmaya çalışmıştır.

İnsanlığın ilk zamanları bu arayış somut nesnelerde son bulmuştur.Aklın gelişmesi ile bu arayış yerini soyut düşüncelere bırakmıştır.Yalnız insanın hakikatı araması son bulmamıştır.

İnsanın hakikati arayışına yardımcı olan bir diğer kavram ise bilimdir.Einstein'in dediği gibi ''bilimsiz din kör,dinsiz bilim topaldır''.Ne yazık ki durum Einstein'in belirttiği gibi olmayıp din ve bilim hakikati arayışda birbirinden bağımsız hareket etmektedir.Hakikati arayan insanın bu ikisini birleştirmesi gerekmektedir.Cahil olmayan bağnazlar ve bağnaz olmayan cahillerin hakikati arayış yolculukları pek kısadır.Ama dengeli ve ölçülü olan insan yani akıl ve hikmet ile yola çıkan insan hakikati ararken aydınlık bir yolculuk geçirecektir.

Geleneksel masonlukta  ''yüce bir yaradana inanma'' öncelikli bir kuraldır.

Yüce yaradan tanımı  için önce yaradanın yüceliğini bilmek ve benimsemek gerekir.Kutsal kitapların içerisinde yaradanı insanlaştıran,kötüleştiren birçok bilgi bulunmaktadır.İşte bu zararlı bilgilerin arındırılması insanların gerçekten yüce bir yaradana inanması için esastır.Arındırılma işlemi için gerekli olan aletlerden biri ise akıldır.

Peki sizce insanın bu arayışında akıl önemli midir,ölçüsü var mıdır ?

Saygılarımla

Oldukça güzel bir noktaya değindiniz. Öncelikle dinlerin 'hadis' olarak adlandırdığı peygamber sözlerine bakarsak, ortak bir algı var ki: 'Akıl,dini anlamak için vardır' denir.Din adamları akıl,bilim ve dini bir arada tutmaz.  Dinin akıl ve mantık dini olmadığını ileri sürerler. Elbette din adamlarının dine olan yaklaşımı 'din budur' demek değildir. Akıl önemli midir sorusuna gelirsek. Elbette ki akıl 'İLK' önemli kaynağımızdır. Akıl ile sorgular,araştırır,merak eder,dener ve öğreniriz. Bu arayışta aklın önemini ben hem bir bellek hemde yargı ve yorum mekanizması olarak yine ilk sıraya koyarım. Neden derseniz eğer ki akıl olmasaydı bir yaratanı arama gereği hissetmeyecektik. O'nu ararken sorgulamayacak,denemeyecek ve evvel öğrendiklerimizi hatırlamayacaktık. Fakat herşeyin bir dengesi ve ölçüsü mutlaka vardır. İlmi aklını geçti cümlesini belki duymuşsunuzdur. Bu cümle aklını fazla zorlayıp,ölçülü,dengeli ve planlı gelişmeden zihnine birden yüklenip ardından psikolojik sorunlar meydana gelen insanlar için kullanılır. Birazda felsefi noktadan değinmek istersem yukarıda yazdığım yoruma farklı bir yorum getirebilirim diye düşünüyorum. Burada ''aklı'' ne olarak yorumladığımıza bakalım. Örneğin insani yargılara baktığımız zaman bütün yargı ve tepkiler bize yüklenen,aklımızda biriken ve karakterimizi oluşturan algılardır. Yeni doğan bir bebek konuşmayı,yürümeyi,yargı ve yorum yapmayı,düşünmeyi bilmez. Sizin için çok önemli bir aracı yere atar,kırar ve güler. Bir bebek yaratan arama gereği hissetmez. VEYA yaratanı nasıl arayacağını bilmez. İşte bu arayışı sağlayabilmesi için bazı insani yargıları öğrenmesi ve kullanması gerekir. Böylece arayış,merak,tanrısal güç gibi kavramları icraate geçirebilsin. Peki biraz daha felsefi girelim konuya. Gören,işiten,depolayan şey akıl mıdır?  İşte bu nokta da ruh ve dahası metafizik kavramlar devreye girmekte. O yüzden konu 'maddesel' ve bilimin somutluk ışığından kaymadan yorumuma son veriyorum.


Saygılar...

[mbulut]

Elbette aklın öneminin yanı sıra sezginin daha kapsamlı bir tabirle hikmetin önemi vardır.

Gel gelelim sn.Ancients'in belirttiği gibi islami açıdan baktığımızda belirttiği hadisin yanı sıra başka bir hadiste ise ''her hikmetin başı Allah korkusudur'' denir.

Bu hadisi islami kaynaklara göre incelediğimiz zaman ''Hikmetin birçok manası vardır. Faydalı ilim, fen ve sanat, manevi ilim gibi manalara gelir. Şu halde Allah’tan korkup haramlardan kaçan ve ibadetleri yapan kimsenin hikmet sahibi, akıllı biri olduğu anlaşılır.'' şeklinde bir anlatımla karşılaşırız.

Tabi yine bu hadisi destekler nitelikte bir başka hadiste ''en akıllınız,Allah'tan en çok korkandır.'' şeklinde bir düşünce yer almaktadır.

İşte aklın önemi burada kendini belli eder ve şöyle seslenir.Akıllı veya hikmet sahibi olmak için Allah'ı sevmek varken neden korkayım?

[Risus]

Güzel bir noktaya değindiniz,korku... Şahsen orada kastedilen korkunun ben saygı olduğunu düşünüyorum. Aile büyüklerimiz odaya geldiği zaman eğer yatıyorsak edep ve saygidan oturur vaziyete geceriz. Bir vali,kaymakam gibi makamı yüksek kişileri hem sever hem korkabiliriz işte bu ortaya saygı denen olguyu çıkartır. Tasavvuf ehli insanlar Allah'a saygı duyar. Aşk ile bağlıdırlar. Onların korkusu saygı ve edeptendir. Konu dışına çıkmadan belirtmek isterim ki aklın önemi aklı nasil yorumladigimiza bağlıdır diye düşünüyorum. Ve bu noktada paradoks bir soru geliyor. Aklı yorumlayan akıl değil midir?

[mbulut]

Aklı genel anlamıyla idrak etme,anlayış olarak ele almak gerekir.Tabi farklı bir yorumunuz varsa memnuniyet duyarım.

Korku konusundaki düşüncenize saygı duyarım fakat hadisi ayet ve islami yorumlar ile birleştirdiğimizde sizin düşüncenizden farklı bir durum bulunmaktadır.Haliyle tasavvuf ehli olmayan insanların sayısı olanlar epey bir fazladır yani istisnalar kaideyi bozmaz.

[Risus]

Elbette haklısınız lakin aynı kitabın bir başka ayetinde ''Bana cehennem korkusundan veya cennet arzusuyla inanandan daha zalim kim olabilir?  Ben cenneti ve cehennemi yaratmasaydim inanilmaya layık değil miydim?'' Der. Yani şahsen yaratanin korkudan kasıt sevgi ve saygı istediğini düşünüyorum. Ancak bunlar islami yorumlara dayalı. Aklı sadece islamla kısıtlayarak ele alamam. Ayrıca akıl konusunda idrak yorumunuza katılmaktayim.


Saygılar...

[mbulut]

Söylemiş olduğunuz ayet güzel fakat hangi sure içerisinde geçiyor.

İslami yorumlar,ayetler bir yana elbette aklı sadece islamla kısıtlamamak gerekir bu konu başlığı altında.Nitekim konu başlığını inanç bölümünde açmam bu nedenledir.

Saygılarımla.

[Risus]

En kısa zamanda bu konuyla ilgili kaynakları araştırıp paylaşacağım. Elbette dediğiniz gibi aklın inançla alakali önemini konuşuyoruz bu yüzden sadece islamla kısıtlı kalsın istemedim.


Saygılar...

[ADAM]

Öncekiler gibi bu başlık da bu Forumda, bu forum üyelerinin asıl ilgilenmesi gereken başlıklardan biridir.

Bu foruma üye olmanın gerekçesi bu gibi başlıklarla ilgilenmek ve paylaşımlarda bulunmak olmalıdır.

Bu kısa yazı sadece hatırlatma amacını taşımaktadır.

[İNSAN]

Madem Sayın ADAM konuyu tazeledi, biz de bir-iki şey söyleyelim.

Fikrimce İnsan, var olmakla beraber hakikati aramaya çıkmamıştır. Çünkü hakikati aramaya çıkmak için önce emeklemek,yürümek sonra da düşünmek gibi meziyetleri yerine getirmek gerek. Belki daha sonra  bavuluna geçmişini koyup,hakikat yolculuğuna çıkabilir.

Bu yolculukta akıl şüphesiz ki , çölde sudur. O olmazsa insan bu yolculukta yalpalanır durur.

Ama şunu da kulağa küpe yapmak gerek.
Akıl Arapça bir kelime. Ve anlamı iki şeyi birbirine tutturan,bağ kuran demek.
İnsanın bu yolculuk esnasında gördüğü her işaret, onu akıl yoluyla hakikate bağlar. Bu bağ ile eninde sonunda oraya varır.
Ancak bu seferde herkes aynı istasyonda toplanmaz. Her insanın hakikat yuvası farklıdır. Ben kendimde bulurken hakikati, diğeri bende bulabilir.
Yani benim son durağım 'ben' olurken, bir diğerinin son durağı 'toprak' olabilir.

Onun için hakikati ararken kişinin öncelikle doğru bir nokta ile bağ kurması gerekir ve  ''Ben ne arıyorum'' diye kendisine sorması gerekir. Çünkü sabit olan hakikattir,oynak olan insan. Merkez döner mi, dönmez. Dönen insandır.

Bu yolculukta insanın unutmaması gereken önemli bir şey daha var.
İnsan, hakikati dünyanın diğer ucunda aramamalıdır. Hakikat aklını kullanan için baş ucundadır.
Yok eğer uzakta aramakta kararlıysa bavuluna bir harita almayı da unutmamalıdır. Bu harita kendisine, nereden geldiğini ve nerelerden geçtiğini hatırlatacak ve onu bu yolculukta sakin tutacaktır.
Aksi takdirde yolculuk yarım kalabilir ve eve dönmek zorlaşabilir.
...
...