Katharların herhangi bir etnik kökeni yoktu. Katharlık, Hıristiyanlığın kapsamında farklı bir inanç sistemiydi ve Katharların yaşadığı bölgede (Languedoc ve çevresi) isteyenlerin onlara katılmasına bir engel yoktu. Oraya göçerek gitmemişlerdi ki Anadolu kökenli olsunlar. Elbette inançları bakımından köken Bogomiller, onun da kökeni Manicilik olunca, Bu inanç sisteminin Anadolu üzerinden bir geçişi söz konusu olur.
Ancak Sayın sifir'in değindiği konunun sağlam bir kaynağı varsa, buraya getirirse, irdeleriz.
Degerli Adam, Katharlar gercekten etnik koken denen olguyu birakmis bir sistem. Ama bu onlarin etnik kokenlerinin olmadigi anlaminada bence gelmez. Burada sizin fikrininzinde yanlis oldugunu soylemiyorum. Fakat katharlar sizinde dediginiz gibi Languedoc bolgesi ve cevresinde yasamis ve occitan bir dil kullanmislardir. Languedoc bolgesi ayni anda Languedoc dilini temsil eder. Fransizcada Langue dil, lisan demektir. Oc ise kullanilan dilin Occitan dilinin kisaltilisidir. Keza ortada bir halk var. Bu halkin inanci var. Bu halkin yasadigi ulke var ve bu halkin konustugu dil var. Inanci, dili, ulkesi ve halki olan bir toplulugun mutlak deger icinde bir etnik kimligide olur.
Bu etnik kimligin ne oldugu hakkinda fransizca bircok derleme arastirma mevcut. Keza Fransada Languedoc bolgesinin Kathar inancindan etkilenmeden onceki tarihi arastirilacak olunursa mevcut sonuca varilmis olunur.
Konunn basinda Katharligin Alevilige baglanilmasi hususunda birkac sey soyleme geregi duydum. Fakat bundan evvel benim yukaridaki mesajimda kastetmek istedigim bag etnik bag degil dini bag idi. Katharlar ile Alevilik arasinda bir bag oldugu tezlerinede Katharlarin etnik kimlik olarak tamamiyla Anadolulu oldklari savinada katilmiyorm.
Bundan birkac sene oncesi E. Cinr birseyin farkina vardi. Buda Aleviligin kesinlikle islam disi olduguydu. Cinar yavas yavas, seviye seviye fikirlerini açikladikca gordukki ana tezi arap çollerinden çikardigi Aleviligi Pavlikan, Bogomil, Katharlara baglamakmis.
*Pavlikanlarin Anadolulu olmalari
* Hiristiyanlik kisvesi altinda takiyye etmeleri,
*hiristiyan olduklarini soylemerine ragmen kiliseye gitmemeleri
*Kadin erkek karisik herhangi temiz bir evde ibadet etmeleri
* Bizans tarafindan mumsondu karalamasiyla suclanmalari
*Bugun Alevilerin yogun oldugu Sivas, Malatya, Erzincan, Dersimde yasamalari
*Icrek bir inanca sahip olmalari, (vd) gibi ozellikleri onlarin Alevi oldugu yondeki tezlerine birer arguman olarak kullanmisti. Tum bu olanlar içinde
Pir Sultan Abdaldan tutunda
Baba Ishaka,
Kaygusuz Abdaldan tutunda
Hace Bektasa
Battal Gaziden tutunda Kaygusuz Abdala
herkes yeniden biçimlendiriliyor, sekillendiriliyor, degistiriliyordu. En iyi bildigimiz sey bir anda hiç bilmedigimiz bir sey haline getiriliyor ve bu hiç bilmedigimiz sey ise bize Aleviligin Kokleri olarak tanitiliyordu.
Kandiriliyorduk...
Herneyse konuya donersek, Katharlarin inanclarinin Anadolulu oldugu cogunluk tarafindan kabul ediliyor. Buradaki soru Katharlarin kendilerinin nereli olduklari. Ben bu konuda kesin yargiyla konusmakta istemiyorum ama genel fikrim Katharlarin etnik kimliklerinin Anadolulu olmadiklaridir. Fakat yinede yasamis olan Kathar nufusunun icinde en az %5 yada 10 luk bir nufusun Bogomilizmi yasamis olan topraklardan gelmis olabilirliligi uzerindede birkac arastirma yapiyorum. Bilindigi gibi Bogomiller Fransaya cok sayida misyoner gonderdi. Gonderilmis bu misyonerlerin bir cogu gittikleri yerler inanclarini detaylariyla ogretmek ve benimsetmek icin uzun yillar ugras vermek zorundaydilar. Aradan gecen onca uzun yildan sonraysa inanclarinin yeni yeserdigi bu topraklara yerlesirler. Bogomillerin icindede Anadoludan zorla goc ettirilen Pavlikanlarin cogunlugunu baz alir isek o zaman bu %5 yada 10 luk Nufusun Anadolulu olma olasiligi artar.
Bogomillerin Fransanin Languedoc bolgesinde cok genis bir kitleyi Kathar adiyla cikacak yeni bir inanca baglamalari ancak duzenli, uzun ve oldukca kalabalik bir misyoner toplulugu sayesinde gerceklesebilirdi. Bogomillerin Bulgaristandan gonderdikleri bu kalabalik Misyoner toplulugu uzun seneler icinde yaptiklari duzenli misyoner faaliyetleriyle bu bolgenin dillerini ogrenmis, bu bolgeye yerlesmis ve zaman icinde bu bolgede kalmislardir. Aksi halde basarili olamazlardi.
Bogomiller tarafindan gonderilipte gittikleri yerlere yerleserek geri gelmeyip oralarda kalan bu misyoner topluluklar daha sonralari Kathar adini alacaklardir. Bu belki %5 yada 10 dan daha az yadabdaha cok olabilir. Bunu kanitlayacak kesin bir kaynagim yok. Fakat emin oldugum bu misyoner toplulugunun fransaya gelip yerlestigi ve burada kaldiklaridir. Iste bu Katharlara Anadolulu diyebilirim.
Olaya bu bahsini ettigim yuzde besi gormeden genel olarak bakar isekte Kathar halkinin Fransanin gecmisteki yerlileri gorukuyor. Kathar dedigimiz bu yerli halkin dili fransizcada "langue d'oc" diye telaffuz edilen Occitan dilidir. Dilin konusuldugu ve katharlarin icinde yasadiklari ulkenin adi ise "Languedoc" dur. Adina troubadour denen Kathar halk ozanlari butun siirlerini bu dil ile yazmislardir.
Sevgili Adam konunun basinda Kaharlarin etnik kimliklerinin olmadigini soylemisti. Sanirim bundan kasti Kathar inancinda etnik kimligin onemsizligini vurgulamakti. Cunku gercektende Katharlarda etnik kimlik sorunu diye birsey yoktu. Fakat yinede bu onlarinda bir etnik kimlige sahip olmadiklari anlamina gelmez. Butun topluluklar gibi onemsesinler yada onemsemesinler onlarinda bir etnik kimligi vardi. Bu kimlik bir Occitan dili konusuyor ve kendi basina bagimsiz bir bolge olan Languedoc ta yasiyor.
Bugunun Fransasi o gunun Languedoc unda yasayan Katharlar occitan dilini konusurlerken onlardan once Bulgaristanda dogacak olan Bogomilizm ile kendileri Bogomiller olarak adlandirilan toplumun onculeri olan Pavlikanlar ise Bulgarlarin ve Bosnaklarin konustuklari dilleri konustular. Pomakça konustular. Oysa Pavlikanlarin ana dilleri Ermeniceydi. Pavlikanlarin dillerinn Ermenice olmasina karsin Bulgaristanda kurduklari Bogomilizme inananlarin Bulgar ve Bosnak dillerini koustuklarin goruyoruz. Ayni sekilde Bogomillerin misyoner gonderip Kathar inancinin yayginlastirilmasini sagladiklari Languedoc bolgesindede bolgenin dili olan occitan dilinin Kathar dili olmasi gibi. Ve yine ayni sekilde Kuzey Italyada Patarin, Hollandada Piphe
Sampanyada Publicain gibi degisik isimler ile anilip gittikleri yerlerin dilini kullanmalari gibi...
Oyle gorluyor ki Pavlikan, Bogomil yada Kathar dedigimiz bu kitlenin gercektende etnik kimlikleri yada dilleri inanclarindan cok sonra geliyordu. Inanclarini yasatabilmek ugruna hem etnik kimliklerinden hemde anadillerinden vazgecebiliyorlardi. Assagiya bu dillerden Pomakca ile yazilmis bir siiri aktariyorum. (kaynak pomakkulturu.blogs)
Pomak Kültürünün ve kimliğinin gercek anlamda ortaya çıkması için gelenek ve görenekleri özellikle kayıt altına alıp incelemek gerektiğine inanıyorum. Envanter olabilecek her türlü bilgiyi derleyip bunları yaşatıp gelecek nesillere aktarmamız bu açıdan çok önemli .
Bu konu ile ilgili olarak aşşadaki yaşananları aktarmak istiyorum.
Yaşlı bir kadın (Pesnapolich) yada(Pesnator) üfürükçü tarafından geçici bir nedenle gözleri rahatsızlanan ve yaşlı kadına gelen kişilere ne şekilde bir işlem yaptığını anlatmak istiyorum.
Pesnapolich veya Pesnator Pomak kadını ilk önce birkaç dilim Sarımsak (Belluk) ile bir miktar tuzu ağzında çiğneyip rahatsız olan kişinin gözünü her iki el yardımı ile aralayıp içinden besmele çeker ve daha sonra aşağıda 'Pomakça' dua ile karışık söylemi yapar ve arasıra karşı tarafın gözüne üfürür.
Tri ovni sı beet kray anno çerno more
Edin e bel , edin e cher ,edin e cherven
Bele si ,be zi belenitı
Cherne si, be zi chernoto
Chervene si ,be zi chervenoto
İmalu chervene kukoshka
İzmıtıli chervene pileti
İzvelegi nı bunici
Plesnalısi is kirliti,isbıdili chervene piliti
İskochil edin Pasnator ( Üfürükçünün bir tanesi çıkmış)
İsbıdil chervene metelka ( Gözlerin hastalığını kovmuş)
Bu söylemi kendi duyacak şekilde yaptıktan sonra ağzında bulunan ve iyice çiğnenmiş tuzlu sarımsağı bir kaç kere karşı tarafın rahatsız olan gözüne üfürür ve bu şekilde biter.
Bu ritüel "Bogomil" inançlarını çağrıştırıyor. Bogomilizm düalist(ikicil) karakterli inanç sistemidir. Bir taraftan Tanrıya inanırken; öte yandan kötülüğe hükmeden güçleri Tanrıdan bağımsız varlıklar olarak değerlendirir. Bu nedenleTanrıya ibadet yanında, kötülük Tanrısı gibi algılanan cin peri gibi güçleri memnun yada ikna etmeye yönelik tapımlar da içermektedir. Olayda "çarpılma" olarak tanımlanan bir durum söz konusu. Körlüğe yol açanın bir cin olduğuna inanıldığından; içine girdiği kişiyi terketmesine yönelik dua ve ritüellerle iyileştirme çabası söz konusu. Sonradan benimsenen İslam inancı, duaların buna göre yapılmasına yol açsa da; "kötü tanrı" (cin) yı uzaklaştırmaya yönelik ritüeller eski formları muhafaza ediyor. Bunlar aslında Bogomilizm'in de öncesine ait pagan kültlerdir.
Bogomil inançlarına uyumlu olmaları günümüze taşınmalarında en önemli etkenlerden biri olarak görülmelidir
Bu yaziyi oldukca hizli yazdim, yazim hatalarimdan dolayi ozur dilerim.
karan