COOKE EL YAZMASI – 14

[ADAM]

Birinci Madde şudur - Bu Sanatın her Üstadı, akıllı ve hizmet verdiği Lord'a bağlı olacak, onun mallarını harcarken aslında kendi malını harcıyormuş gibi davranacaktır. Hiç bir Masona, ülkedeki tahıl ve malzeme kıtlığı uyarınca, hak ettiğini bildiğinden fazla ücret ödemeyecektir. Ne de, her adamın yaptığı işin karşılığını almasının engellenmesinden yana olacaktır.

İkinci Madde şudur - Bu Sanatın her Üstadı, Birleşime belli bir nedenle engelli sayılabilecek olmadığı sürece zamanında gelmesi için önceden uyarılmalıdır. Fakat, her ne olursa olsun, böyle bir Birleşime karşı çıkacak olurlarsa, ya da Efendilerine karşı herhangi bir şekilde kusur işlemiş ya da onlara zarar vermiş olurlarsa, ve Sanatta bir skandal yaratırlarsa, ölümcül durumda olmadıkları sürece engelli sayılmayacaklardır; ölümcül durumda olsalar bile, hastalıklarını toplantının Başkanı olan Üstada bildireceklerdir.

Üçüncü Madde şudur - Hiçbir Üstat, en azından yedi yıldan daha kısa süreli bir Çırak almayacaktır. Çünkü, daha kısa süreli bulunursa bunun Sanata bir yararı dokunmaz, ne de Lorduna gerektiğince hizmet edebilir ve bir masonun alması gerektiğince ücret alabilir.

Dördüncü Madde şudur - Hiçbir Üstat, hiçbir kazanç düşüncesiyle, köle kanından doğmuş birini yetiştirilmek üzere Çırak olarak almayacaktır. Çünkü, bağlı olduğu Efendi, isterse, onu Locasından çıkarıp ya da çalışmakta olduğu yerden alıp bir başka yere götürebilir. Ola ki Kalfaları da ona bu konuda ona yardım eder ve onu sağlık verirler, ve dolayısıyla ortaya gülünç bir durum çıkar; bu yasaktır. Bir diğer nedenle ki, Sanatı bakımından, daha önce de söylenmiş olduğu gibi, bu büyük Efendilerin özgürce babası oldukları çocuklarıyla başlamıştır.

Beşinci Madde şudur - Hiçbir Üstat bir Çırağına onun çıraklığı süresince, hizmet ettiği Efendi’den hak edebileceğini bildiğinden fazla kazanç vermeyecektir; ne de çok fazla verecektir ki, eğitilmekte olduğu yerin Efendisi, onun bu eğitiminden ötürü kazançlı çıksın.

Altıncı Madde şudur - Hiçbir Üstat, hiçbir yararlanma ya da kar amacıyla, eğitmek üzere noksanlı, yani olması gerektiğince iyi çalışamamasına neden olacak bir sakatlığı bulunan bir çırak almayacaktır:

Yedinci Madde şudur - Hiçbir Üstat bilerek, herhangi bir uyurgezere yardımda ya da bakım ve geçimini sağlamada bulunup onun çalmasına olanak vermeyecektir. Çünkü, uyurgezer oldukları için, gündüzün işlerini ve ödevlerini tam olarak yerine getiremezler, böylelikle de Kalfalarının öfkelenmesine neden olabilirler.

Sekizinci Madde şudur - Eğer bir yetkin ve hünerli Mason iş aramak üzere gelir de, çalışmalarında noksanlık ve beceriksizlik görülecek olursa, o yerin Üstadı, Efendi'nin çıkarını gözeterek, yetkin olanını işe alıp diğerini işten uzaklaştıracaktır.

Dokuzuncu Madde şudur - Hiçbir Üstat bir diğerinin yerini almayacaktır. Çünkü ‘Masonluk Sanatı’nda denildiği üzere, hiç kimse, ona projeler gösterilmiş olsa bile, başkası tarafından ve kendi projeleriyle başlanıp bitirilecek olan bir işi, Efendi'nin çıkarına, onun kadar iyi bitiremez.

Bu düzenlemeler, çeşitli illerden gelme çeşitli Efendiler ve Üstatlarca Masonluğun çeşitli Birleşimlerinde yapılmıştır.

Ve bunların geçerliği şöyledir ki, her kim bu Sanata girmek isteyecek olursa, öncelikle Tanrı'yı ve Kutsal Kilise'yi ve tüm Azizleri, ve Üstadını, ve kendi Kardeşleri gibi Kalfalarını sevmesi gereklidir.

*** Not: Kutsal Kilise'yi ve Azizleri sevmek, Katolik inancının temel ilkelerindendir. Burada "Kutsal Kilise" denilince, bunun anlamı herhangi bir tapınak ya da herhangi bir kiliseyi yöneten din adamları değil, doğrudan Katolik Kilisesi'nin başında bulunan, dinsel hatta sosyal konulardaki otoritesi tartışılmaz sayılan papa ve kardinaller topluluğudur.


“Maddeler” burada son buluyor. Bundan sonra “noktalar” başlayacak. Bu maddeler üzerinde pek bir görüş belirtmedim. Aslında açıklanma gerektiren yerler yok değil. Soran olursa, elimden geldiğince yorum yaparım.

[Caius Keyes]

Sayın ADAM,

Dördüncü madde bana biraz karışık geldi, iki sorum olacak:

1- Köle kanından doğan birinin neden alınmayacağını anlayamadım. O cümlenin devamında neden alınmayacağını anlatan "Çünkü" ile başlayan bir cümle var ama ben orayı da tam anlamadım, ne gibi bir engel teşkil ediyor Efendi'nin onu alıp başka bir yere götürmesi?

2- "Ola ki Kalfaları da ona bu konuda ona yardım eder ve onu sağlık verirler, ve dolayısıyla ortaya gülünç bir durum çıkar; bu yasaktır." Burada Kalfalar ne yapıyor onu anlamadım, sıhhat anlamındaki sağlık mı, haber veya tavsiye vermek anlamında 'salık vermek' mi, yoksa serbest bırakmak anlamındaki 'salıvermek' mi anlatılmak istenmiş, bilemedim. Ve bununla bağlantılı olarak bu durumu gülünç yapan nedir?

Saygılarımla.

[ADAM]

Sayın Caius Keyes'in bu sorularıyla açtığı irdeleme alanı çok güzel ve çok değerli.

Bunlara yanıt verilemez mi?... Verilebilir.

Ben yanıt verebilirim. Belki benden daha yatkin birisi de çıkabilir yanıtlayacak.

Ancak ben şimdilik bunlara yanıt vermek istemiyorum.  Nedeni de şu: Regius'u irdelemeye niyetlendik. Kısmetse Pazartesi günü artık ona başlayalım diyorum. Cooke Elyazması, Regius ile aynı kültürün ve aşağı yukarı aynı dönemin ürünü. İkisinin de benzer yanları var. İkisi de özgün yazım değil. İkisi de kendinden önceki birtakım (ele geçmemiş) başka belgelerden kopya. Büyük çoğunlukla aynı konuları işliyorlar. Ola ki bu konular Regius'ta da vardır. O zaman işleriz.

Ola ki bu konular Regius'ta yok. O zaman ayrıca işleriz. Hatta kim bilir, belki Cooke Elyazması'nıın da bütününü alırız ve aynı amaçla irdeleriz; bugün ne ölçüde geçerli diye... Öyle ya Masonluğun çoğunluk kanadı, bunlar Masonluğun eski yükümlülüklerini içeriyor diyerek, onlar da eski yükümlülüklere bağlılıklarını ikide birde dile getirerek, dolayısıyla kendilerini bu belgelerde belirtilmiş kurallara bağlı sayıyorlar.

Bu konuyu unutmamak için ben bu başlığın kopyasını bir yana ayıracağım.

   

[Selim]

Birinci maddede belirtilen "Ne de, her adamın yaptığı işin karşılığını almasının engellenmesinden yana olacaktır." ifadesinde yanlışlık mı var?

Masonlukta bireyin özgürlüğü ve temel haklarına saygı duyulduğuna göre neden şu şekilde değil "her adamın yaptığı işin karşılığını almasının engellenmesinin karşısında olacaktır"

Bu bölümde temel olarak efendinin haklarının korunduğunun anlatılması o dönemdeki baskılardan mı kaynaklanıyor, yoksa maddi sıkıntının had safhada olması mı?

[Spock]

Birinci maddede belirtilen "Ne de, her adamın yaptığı işin karşılığını almasının engellenmesinden yana olacaktır." ifadesinde yanlışlık mı var?

Masonlukta bireyin özgürlüğü ve temel haklarına saygı duyulduğuna göre neden şu şekilde değil "her adamın yaptığı işin karşılığını almasının engellenmesinin karşısında olacaktır"

Orijinal cümlede aynen Sn. Selim'in önerdiği gibi söylenilmek istenmiş. İngilizce metin "Nor will he ..........." diye başlayıp devam ettiği için tercüme edilirken "Ne de........" diye başlanmış. Oradaki "ne de", "ne böyle yapacaktır ne de şöyle yapacaktır"daki gibi, yani olumsuz bir anlam içeriyor.

Bu bölümde temel olarak efendinin haklarının korunduğunun anlatılması o dönemdeki baskılardan mı kaynaklanıyor, yoksa maddi sıkıntının had safhada olması mı?

Bence sadakat ve dürüstlüğü vurgulamak için tercih edilmiş bir ifade bu. Yani üstad, Lord'una olan sadakatından dolayı onun haklarını koruyor ve bunu yaparken aynı zamanda da dürüst hareket ediyor.

[ADAM]

Sayın Selim dikkatli okumuyor. Özellikle bu belgenin 14. yüzyılın itkinci yarısında kaleme alınmış olduğunu göz ardı ediyor.

Sayın Spock kısa fakat doğru bir açıklama yapmış.